جامعه ایرانی آداب و رسوم قوم ترکمن

[DLVAN]

کُجه وه یا کجاوه
در زمان گذشته کجه وه یا کجاوه اتاقک هایی از جنس پارچه های رنگین بوده که معمولا از چهل تکه تشکیل می شدند و بر روی شتر یا گاری نصب می شد و برای انتقال عروس استفاده می شد. همچنین بر سقف این کجاوه ها زنگی هم آویزان می کردند که با صدای خود خبر عروسی را در شهر پخش کند.

البته امروز اغلب از اتومبیل های شیک و گل زده استفاده می شود و کمتر کجاوه را در مراسم عروسی مشاهده خواهید کرد.

 

[DLVAN]

عروس کشان
در این روز، دوستان و آشنایانی که مایل به شرکت درکاروان عروس کشان هستند در ساعت مقرر در محل خانه داماد حاضر می شوند و هر یک وسیله خاص خود را دارند.

 

[DLVAN]

یاقدان آلماق
در گذشته وقتی زنان همراه کاروان داماد به خانه عروس رسیدند، زنان طرف عروس با گرفتن پای زنانی که حامل هدایا هستند جنگی مصلحتی بر پا می کردند که در اصطلاح ‘آیاقدان آلماق’ خوانده می شود و با شادی و هلهله همراه بود اما امروزه این مراسم در کمتر عروس دیده می شود.

 

[DLVAN]

کجه وه کؤیمز
در کشاکش مراسم آیاقدان آلماق زنی با بسته های شیرینی وارد می شود، به این بسته ها “کجه وه کؤیمز” می گویند و بیانگر این مفهوم است که عروس خانم از این وصلت راضی بوده و پشیمان نخواهد شد، در نتیجه هر دو طرف از جنگ مصلحتی دست می کشند.

 

[DLVAN]

بعد از این مرحله، هدایای طرف داماد و بقچه های رسیده بررسی می شود و سپس در همراه با جهیزه ی عروس به خانه خودشان فرستاده می شود.

 

[DLVAN]

دالاشماق
بعد از مراسم پذیرایی و رخصت ریش سفیدها نوبت به عروس کشان می رسد تا عروس را به خانه داماد منتقل کنند، در این مراسم، یکی از زن های طرف داماد (زن برادر او) به جانب عروس می رود، در حالی که یک قواره چاشو، چادر شبی ابریشمین یا قرمز مجلل به دست دارد و مجادله ای لفظی و مصلحتی بین او و یکی از زنان طرف عروس روی می دهد و در پایان این مجادله ساختگی نیز مثل مراسم دیگر با شادی و هلهله به پایان می رسد پس از آن طرف داماد چاشو یا دون را بر سر عروس خانم می اندازد که نشانه پیروزی بر طرف عروس است.

 

[DLVAN]

اوون ثپمک
وقتی که کاروان عروس به خانه داماد رسید، مادر داماد با کاسه ای آرد آن را متبرک می کند که نشانه سفیدبختی و برکت بوده و این مرحله را اوون ثپمک می گویند.

 

[DLVAN]

پول ثچمک
پس از مراسم اوون ثپمک نزدیکان داماد بر سر عروس پول، نقل و نبات، می ریزند و گروهی نیز که معمولا مرد و از اقوام و دوستان نزدیک هستند بر یک بلندی می روند و چیزی را در اندازه توپ تنیس در بین جمعیت حاضر در صحنه می اندازند و به آورنده شیء پرتاب شده، مبلغی پول که قبلا اعلام شده می دهند.

در عروسی های امروزی این رسم کمتر دیده می شود.

 

[DLVAN]

کُشتی – گورشمک
در گذشته های یک رسم دیگری بین ترکمن ها به نام کشتی بوده است که در آن شخصی که زانوی رقیب یا کتف او را به خاک برساند، برنده مسابقه است و از دست ریش سفیدان محل جایزه می گیرد؛ به این جایزه “بایراق” گفته می شود.

 

[DLVAN]

اسب دوانی
یکی دیگر از مراسم دیدنی در عروسی ترکمن ها، اسب دوانی است که در گذشته های دور معمول بود و امروزه خیلی به ندرت، آن هم در روستاها و در سطحی ابتدایی برگزار می شود.