آموزشی آشنایی با وزن شعر فارسی

[Serenya]

 اختصاصی بخش ادبیات انجمن رمان بوک​

 

[Serenya]

آشنایی با وزن شعر فارسی (عروض به زبان ساده)

 

[Serenya]

 

۱. شعر و موسیقی درونی آن

 

[Serenya]

وزن، قلب تپنده‌ی شعر است؛ چیزی که وقتی شعر می‌خوانیم، بدون اینکه بدانیم، روح ما را با خود همراه می‌کند.
شعر، کلمات را با موسیقی در هم می‌آمیزد و وزن همان آهنگ داخلی شعر است که آن را از نثر جدا می‌کند.

 

[Serenya]

نیما یوشیج می‌گوید:

«وزن، بال خیال شاعر است، نه قید و بند!»
یعنی وزن، محدودیت نیست؛ راهی برای پرواز خیال و احساس است.

 

[Serenya]

۲. وزن چیست؟

 

[Serenya]

وزن (یا عروض)، الگوی مشخص تکرار هجاهای بلند و کوتاه در یک بیت یا مصرع است.
می‌توان آن را مانند موسیقی متن یک فیلم تصور کرد؛ بدون وزن، شعر مثل دیالوگ خشک در یک صحنه‌ی بی‌صدا می‌ماند، اما با وزن، کلمات جان می‌گیرند و حس و حال پیدا می‌کنند.

 

[Serenya]

مثال

نثر: «خورشید طلوع کرد و پرندگان آواز خواندند.»

شعر: «خورشید سرخ‌پوش بر بام جهان رفت / و پرندگان نغمه‌ی صبح خواندند.»

در شعر دوم، ریتم و آهنگ کلمات باعث دلنشینی و جریان پیدا کردن حس می‌شود.

 

[Serenya]

۳. چرا وزن مهم است؟

 

[Serenya]

زیبایی شنیداری:
وزن، مثل موسیقی است؛ حتی اگر معنی شعر را ندانیم، ریتم آن دلنشین است.