محیط زیست آفریقا

[DOonYa]

گفته می‌شود که در سال ۱۹۳۰ میلادی، بین پنج تا ده میلیون فیل در میان درختچه‌ها و مناطق نیمه ‌بیابانی آفریقا زندگی می‌کردند. در سال ۱۹۸۹ میلادی، تعداد این حیوانات دوست‌ داشتنی به شصت هزار عدد رسید. تنها در یک دوره ده ساله (۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ میلادی)، تعداد فیل‌های آفریقایی به نصف کاهش یافت تا بازار خرید و فروش عاج این حیوانات، همچنان پر رونق باقی بماند. نکته تأسف‌بار دیگر اینکه، با کاهش تعداد فیل‌های مسن، شکارچیان قتل‌ عام فیل‌های نیمه ‌بالغ و ماده را که عامل اصلی زاد و ولد آنها به شمار می‌روند نیز شروع کرده‌اند.

 

[DOonYa]

امروزه با وجود غیر قانونی شدن تجارت عاج فیل‌ها و افزایش تعداد فیل‌ها در پاره‌ای از مناطق، به دلیل از بین رفتن چراگاه‌های طبیعی آنان به علت رشد زیاد جمعیت، همراه با افزایش زد و خوردهای نژادی و داخلی، تداوم زندگی فیل‌ها به شدت در معرض خطر قرار گرفته است.
چندی پیش دیوید ویلکی، زیست شناس کالج بوستون که به بررسی جنگل‌های منطقه گنگو پرداخته بود، اعلام کرد که همه ساله یک میلیون تن از حیوانات این ناحیه کشتار می‌شوند. هشتاد درصد حیوانات به دام افتاده در تله‌های فولادی و سیمی، پیش از رسیدن شکارچیان می‌میرند و یا توسط حیوانات دیگر خورده می‌شوند.

 

[DOonYa]

در سرزمین آفریقا پنجاه و هشت گونه جانوری نخستین بی‌ همتا در سراسر دنیا وجود دارد که بسیاری از آنها به صورت اتفاقی، کشف و شناسایی شده‌اند. از چهار گونه جانوری انسان ‌نما نیز سه گونه (شامل بوزینه‌ها، شمپانزه‌ها و گوریل‌ها) در این قاره وجود دارد. به دلیل تخریب سریع جنگل‌ها و مناطق بکر طبیعی، بقای این حیوانات ارزشمند با تهدیدات زیادی رو به‌ رو است. به علاوه این جانوران باید در مناطق جنگلی پراکنده و جزیره‌ای و با تهدیداتی نظیر بیماری، شکار و تخریب محیط زیست، برای بقای خود مبارزه کنند.

 

[DOonYa]

امروزه تنها ششصد گوریل کوهستانی در سراسر قاره آفریقا وجود دارد. این گونه را به عنوان گونه‌ای با بیشترین تهدید برای بقا معرفی می‌کنند. مهم ترین دلیل پیدایش این وضعیت، تخریب جنگل‌ها برای کشاورزی و از بین بردن آنها برای مصارف دارویی و غذایی و یا به عنوان یادگاری! می‌باشد.
وضعیت شمپانزه‌ها نیز بسیاری بحرانی است. تعداد آنان از دو میلیون شمپانزه در سال ۱۹۰۰ میلادی به صد و پنجاه هزار در سال جاری کاهش یافته است. و جنگل‌های بارانی بروندی، جمهوری آفریقای مرکزی، رواندا، سودان، تانزانیا، اوگاندا و زئیر، آخرین پناهگاه‌های آنها می‌باشد.

 

[DOonYa]

در پاییز سال ۲۰۰۰ میلادی، جان اوآیتس یکی از زیست شناسان حیات نخستین در کالج‌ هانتر دانشگاه نیویورک اعلام کرد که در صورت تداوم وضعیت کنونی، حیات میمون‌های پروکولوبوس نیز به سرنوشت میمون‌های منقرض ‌شده ایکووس و هیپوتراگوس دچار خواهد شد. به علاوه وی پیش ‌بینی کرده که در پانزده سال آینده، دیگر هیچ ‌یک از این گونه‌ها در طبیعت قاره سیاه یافت نخواهد شد.اما نباید یک نکته را فراموش کرد: در کنار فیل‌ها و زرافه‌ها و گوریل‌ها و کرگدن‌های در معرض نابودی، ده‌ها گونه جانوری دیگر نظیر گرگ‌های بومی اتیوپی و خرگوش‌های کراتوتریوم وجود دارند که انقراض آنها چندان مورد توجه رسانه‌های ما قرار ندارد.

 

[DOonYa]

فراموش نکنید که در سال ۱۹۰۰ میلادی، صد میلیون انسان در آفریقا زندگی می‌کردند، ولی این عدد در حال حاضر به هشتصد میلیون نفر افزایش یافته است. و گفته می‌شود که ظرف بیست و پنج سال آینده، تعداد جمعیت ساکن در این قاره به یک میلیارد و ششصد میلیون نفر افزایش می‌یابد. هم ‌اینک نرخ رشد جمعیت آفریقا حدود سه درصد است که از قاره‌های دیگر بیشتر می‌باشد. چنین رشد لجام‌ گسیخته و سریعی را باید مهم ترین تهدید موجود در برابر حفظ و بقای محیط زیست آفریقا به شمار آورد. در صورت عدم کاهش این نرخ جمعیت، دیگر نمی‌توان امید چندانی به حفظ اکوسیستم‌های غنی ولی در حال مرگ قاره سیاه داشت. چرا که این منابع طبیعی دیگر تاب تحمل این همه فشار و تهدید را ندارد.