تاریخ ایران اشکفت سلمان...

[EMMA-]

موقعیت آیاپیر باستانی در سر راه جاده اصلی تجاری از مرکز ایران به دشت خوزستان و شوش، به آن اهمیت اقتصادی و سیاسی خاصی می‌داده و به همین دلیل اطراف ایذه امروز، چندین اثر باستانی و نقش ایلامی وجود دارد که باعث جلب گردشگران و باستانشناسان شده است.

 

[EMMA-]

اصلی‌ترین این کتیبه‌ها در زمان حکومت یک پادشاه محلی به نام «هانی» نقش شده که در دوران نوایلامی و زمان سلطنت «شوتروک-ناخونته دوم» (698-717 پ م) بر آیاپیر حکومت می‌کرده.

 

[EMMA-]

این دوران، یکی از پر فراز و نشیب‌ترین دوران‌های حکومت ایلامی نو بوده است که در آن، پادشاهان ایلام بعد از قرن‌ها زندگی در زیر یوغ آشور و بابل، سعی در مستحکم کردن پایه های استقلال خود داشتند؛ به نظر می‌آید که هانی در آرام کردن کوهستان‌ها و تحت اختیار درآوردن آنها زیر حکومت شوتروک-ناخونته، اهمیت خاصی داشته است.

 

[EMMA-]

نقش های هانی در این منطقه بسیار با نقش های سلطنتی ایلام میانه شبیه هستند و کاملاً مشخص است که منظور هانی، نشان دادن نفوذ و اختیار کامل خود در قلمرو جدیدش بوده و بزرگترین مجموعه نقش ها در شرق ایذه و در نزدیکی روستای «کول فرح» واقع شده است.

 

[EMMA-]

این مجموعه شامل یک کتیبه به خط و زبان ایلامی نو و نقش خود هانی است که در آن، هانی از فتوحاتش در کنار رود کارون برای آرام کردن شورشیان و از وفاداری خود به شوتروک-ناخونته، حکایت می‌کند.

 

[EMMA-]

در جهت دیگر مجموعه، چند نقش در اطراف یک تخته‌سنگ بزرگ کنده شده‌اند که نشان‌دهنده مراسم قربانی از طرف هانی و روحانی بزرگ دربارش هستند و یک نقش در سنگی کوچک تر، درباریان ایلامی را نشان می‌دهد و تخته‌سنگ بزرگی از طرف رومن گیرشمن، باستانشناس فرانسوی، به عنوان سنگ قربانگاه شناخته شده است.

 

[EMMA-]

در جهت دیگر مجموعه، چند نقش در اطراف یک تخته‌سنگ بزرگ کنده شده‌اند که نشان‌دهنده مراسم قربانی از طرف هانی و روحانی بزرگ دربارش هستند و یک نقش در سنگی کوچک تر، درباریان ایلامی را نشان می‌دهد و تخته‌سنگ بزرگی از طرف رومن گیرشمن، باستانشناس فرانسوی، به عنوان سنگ قربانگاه شناخته شده است.

 

[EMMA-]

دو نقش دیگر، یکی کنده شده بر روی کوه، نشان‌دهنده یک مراسم جشن است که در آن، پادشاه در بالای نقش روی یک تخت جلوس کرده و بقیه مردم به صورت ردیف در پایین نقش شده‌اند؛ سبک این نقش و موقعیت قرارگرفتنش می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که به دورانی قبل از هانی، شاید دوران ایلامی میانه، تعلق دارد.

 

[EMMA-]

آخرین نقش، نیم مجسمه ایست به اندازه واقعی که بر روی یک طرف یک تخت سنگ کنده شده و احتمالاً نشان‌دهنده هانی و وزیرش است، نیم‌تنه یک مرد به سبک ایلامی میانه در کنار این کتیبه، جلب نظر می‌کند و سر این نقش در اوایل انقلاب در اثر برخورد گلوله «آر پی جی» تخریب شده است.

 

[EMMA-]

بالای دره ای در جنوب ایذه در نقطه ای که به شهر مسلط می باشد تاق بزرگی از سنگ طبیعی وجود دارد که از نظر زیبایی و عظمت خیره کننده است، درون آن چشمه آب شیرینی جاری است و در فصول بارندگی از بالای تاق آبشار خروشانی جاری می شود در این محل چهار نقش برجسته دیگر ایلامی دیده می شود که نیایشگاه تاریشا بوده است.