آموزشی اصول نقد کتاب کودک

[Kosarvalipour]

در اين ميان و در آشفته‌بازار توليد و فروش كتاب‌هاي غير استاندارد، مؤسساتي هم هستند كه به ظرافت و قداست توليد كتاب براي كودكان و نوجوانان آگاهند و مي‌دانند كه مخاطبان آن‌ها با آن روح پاك و بي‌آلايش و روحيۀ حساس و شكننده، نمي‌توانند هر كتابي را بخوانند؛

 

[Kosarvalipour]

از نظر آنان توليد كتاب براي اين مخاطبانِ كم سن و سال نه يك فعاليت تجاري، بلكه رسالتي فرهنگي است. «شوراي كتاب كودك» از جملۀ اين مؤسسات است كه اعضاي محترم آن- در طول چند دهه فعاليت- سهم بزرگي در اعتلاي اين فن شريف داشته‌اند و به حق پايه‌گذار به‌نويسي براي فرزندان ايران هستند.

 

[Kosarvalipour]

كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان نيز با همه‌ي فراز و فرودهايي كه در كارش بوده و هست تا حدودي بر روش فرخندۀ شورا مي‌رود وديگراني هم مانند كتاب‌هاي بنفشه و كتاب‌هاي شكوفه.

 

[Kosarvalipour]

اما نقد ادبيات كودكان چيست و چگونه است؟ نقد كتاب‌هاي كودكان در بعضي جهات با نقد به معناي وسيع كلمه شباهت‌ها و نزديكي‌هايي دارد و به‌تر است بگوييم يكي از شاخه‌ها و شعبه‌هاي نقد ادبي است.

 

[Kosarvalipour]

اما اين نوع نقد علاوه بر تبعيت از اصول عمومي نقد، ملاك‌هاي خاص خود را هم دارد و منتقد آثار كودكان هم علاوه بر داشتن دانش عمومي نقد، بايد با اين ضوابط و ملاك‌هاي ويژه آشنايي و بر آن‌ها تسلط داشته باشد.

 

[Kosarvalipour]

در اين مقاله اصول و معيارهايي براي نقد آثار كودكان و نوجوانان به دست داده شده و سه گروه از كساني كه مستقيماً با كودكان و ادبيات آن‌ها سر و كار دارند از آن بهره‌مند خواهند شد:

 

[Kosarvalipour]

گروه اول اوليا و مربيان هستند كه‌ براي انتخاب كتاب خوب معيارهايي به دست مي‌آورند.

 

[Kosarvalipour]

گروه دوم توليدكنندگان كتابند. بسياري از كساني كه در كار توليد كتاب براي كودكان هستند ضوابط اين كار را نمي‌دانند. نويسنده‌اي كه نمي‌تواند براي بزرگسالان رمان يا داستان كوتاه بنويسد به داستان‌نويسي براي كودكان روي مي‌آورد.

 

[Kosarvalipour]

شاعري كه در تجربه‌هاي نوين شعري و رسيدن به صف پيشگامان عرصۀ شعر، شكست خورده، بدون اين‌كه درك صحيحي از عوالم كودكان داشته باشد و بدون آگاهي از شرايط شعر كودك، كلماتي ناهمگون را در قالب نظمي سست به عنوان شعر تحويل ناشر مي‌دهد.

 

[Kosarvalipour]

و بالاخره ناشري كه خواسته يا ناخواسته وارد عرصۀ كتاب‌سازي براي كودكان شده، چون چاپ كتاب در اين حوزه را بي‌خطر و كم دردسر مي‌بيند با جرأت و بي‌باكي خود را ناشر آثار كودكان و نوجوانان معرفي مي‌كند و هر اثري را از هر مقوله با برچسب كتاب كودك روانۀ بازار مي‌كند.