آموزشی اصول و قواعد ترجمه

[شاهدخت]

اصول و قواعد ترجمه​

 

[شاهدخت]

ترجمه عمل تغيير يك متن يا گفتار از يك زبان به زبان ديگر است. براي واژه «ترجمه» تعاريف مختلفي از سوي متخصصان فن بيان شده است:

 

[شاهدخت]

ترجمه عبارت است از پيدا كردن نزديكترين معادل طبيعي پيام زبان مبدا در زبان گیرنده، نخست از لحاظ معنايي و دوم از لحاظ سبك؛ بطوری که پيام نوشتاري در زبان اول را با همان پيام در زبان دوم جايگزين ‌كند.

 

[شاهدخت]

همانطور که از این تعریف بر می‌تابد، تعريف دقيق و فني ترجمه كار چندان ساده‌اي نيست و بيشتر تعريف‌هايي كه تاكنون ارائه شده‌اند غالباً‌ آن قدر كلي و نظري است كه عملاً هيچ گرهي از مشكلات مترجمان در كار ترجمه نمي‌گشايد.

 

[شاهدخت]

هر مترجم پس از سال‌ها ترجمه، تعريف تازه‌اي از كار ترجمه استنباط مي‌كند كه باز هم اغلب براي خودش قابل فهم است و نمي‌تواند هيچ‌گونه رهنمود عملي در اختيار مشتاقان كار ترجمه و مترجمان تازه‌كار قرار دهد. اما کافی است بدانیم مطلوب‌ترين نوع ترجمه زماني تحقق مي‌يابد كه تأثير آن متن در خواننده زبان مبدأ به خواننده زبان مقصد نيز منتقل شود.

 

[شاهدخت]

به عبارت ساده‌تر، ترجمه عبارت است از برگردان متني از زبان مبدأ به زبان مقصد بدون كوچكترين افزايش يا كاهش در صورت (Form‌) يا معني (meaning).

 

[شاهدخت]

اين تعريف اگر چه دقيق است اما عملي نيست زيرا هيچ پيامي را نمي‌توان بدون تغيير در صورت و معني از زباني به زبان ديگر منتقل كرد.

 

[شاهدخت]

اين مسئله به ساختارهاي متفاوت زبان‌ها بر مي‌گردد. باید دقت داشته باشیم که همیشه از جايگزيني مواد متني زبان مبدأ با مواد متني معادل از زبان مقصد، يك ترجمه خوب حاصل نمي‌شود، زيرا يك ترجمه به نظام‌هاي زبان مبدأ و مقصد، هدف مترجم از ترجمه متن، مخاطب يا خواننده متن و نوع سبك و سياق متن مورد ترجمه بستگي دارد و انتخاب يك ترجمه از ميان ترجمه‌هاي مختلف نيز بايد با در نظر گرفتن اين عوامل صورت گيرد.

 

[شاهدخت]

ويژگيهای یک ترجمه خوب
يک ترجمه خوب بايد از دو ويژگی برخوردار باشد:

بايد دارای دقت / صحت (accuracy) باشد، يعنی ترجمه بايد دقيق باشد و دقيقاً همان معنا، مفهوم، سبک و لحنی را داشته باشد که متن اصلی دارد و از نزديك‌ترين معادل در زبان مترجم براي مطلب مورد ترجمه -با حفظ مشخصات متن اصلي تا آنجا كه ظرفيت زبان اول ايجاب كند و عجيب و دور از ذهن ننمايد- استفاده شده باشد.

 

[شاهدخت]

بايد از سلاست و روانی (fluency) برخوردار باشد؛ يعنی بايد روان و طبيعی باشد و به اصطلاح جملات آن مصنوعی و ترجمه‌گون نباشد. به عبارت ديگر زمانی که يک گويشور زبان مقصد آن ترجمه را می‌خواند آن را به عنوان يک نوشته طبيعی در آن زبان قبول داشته باشد.