انشا در مورد ضرب المثل با ماه نشینی ماه شوی با دیگ نشینی سیاه شوی – شماره ۱
امام سجاد (علیه السّلام) فرمودند:
مُجالِسهُ الصّالِحینَ داعِیهٌ إلَی الصَّلاحِ؛ همنشینی با صالحان، به صلاح و رستگاری می کشاند.
شعر زیبای سعدی
را درباره ی
تأثیر همنشینی حتماً به یاد دارید:
گِلی خوشبوی در حمام، روزی
رسید از دست محبوبی به دستم
بدو گفتم که مشکی یا عبیری؟
که از بوی دلاویز تو مستم
بگفتا من گِلی ناچیز بودم
ولیکن مدّتی با گُل نشستم
کمال همنشین در من اثر کرد
وگرنه من همان خاکم که هستم
و این همان تمثیلی است که در روایات آمده است.
وقتی باد و نسیم، از لجنزار و مزبله می گذرد، با خودش بوی تعفن و بد به مشامها می رساند. ولی وقتی از گلستان می گذرد، عطر گل ها را با خود می آورد.
همنشینی با دیگران چنین است.هم خوبان بر ما تأثیر می گذارند، هم بدان. همنشینی با نیکان، انسان را به نیکی و صلاح می کشاند. همنشینی با بدان، اخلاق و افکار و شخصیت انسان را تباه می کند.
تو اول بگو با کیان زیستی
پس آن گه بگویم که تو کیستی
توصیه ی همه ی بزرگان اخلاق آن است که انسان در انتخاب دوستان و همنشینان خود بسیار دقت کند و در حلقه ی دوستان شایسته، با ایمان و اخلاق قرار گیرد تا فضای سالم و معنوی آن گونه دوستان، او را هم به وادی صلاح و خیر و نیکی بکشاند.
چه بسیارند گمراهان و فاسدانی که به سبب معاشرت با
دوستان ناباب، به فساد کشیده شده اند. و چه بسیارند نیکانی که خوبی خود را مدیون انسانهای با ایمان و صالح هستند.
در دنیا و جامعه و محیطی که ما در آن زندگی
می کنیم ، رفتار دیگران تأثیر زیادی در اخلاق و رفتار و سرنوشت ما دارد. در این محیط هم افراد درستکار با ایمان و فداکار زندگی میکنند، هم افراد نادان و خلافکار، این بستگی به عقل و تدبیر ما دارد که با چه کسانی معاشرت و همنشینی کنیم.
اگر با افراد موفق و با ایمان معاشرت کنیم از دانش و اخلاق و رفتار خوب آنان بهره میبریم. یا حداقل از تجربههای خوب آنان استفاده میکنیم؛ اما اگر با افراد نادان
معاشرت و دوستی کردیم، اخلاق و رفتار بد آنان بر روی ما تأثیر میگذارد و ما را منحرف میکند.
بسیار دیده شده است كه سرنوشت افراد خوب و بد، بر اثر معاشرت ها بكلّى دگرگون شده، و مسیر زندگانى آنها تغییر یافته است. معاشرت با افراد بد، حسّ بدبینى را در انسان، تشدید مى كند و سبب مى شود كه نسبت به همه كس بدبین باشد.
روشنى این موضوع، یعنى سرایت حسن و قبح اخلاقى از دوستان به یكدیگر سبب شده كه شعرا و ادبا، نیز در اشعار خود هر كدام به نوعى درباره این مطلب دادِ سخن بدهند.