تاریخ جهان انقلاب انگلستان از میانه‌ی ویرانه‌ها

[حنا نویس]

ویلیام با حمله موافقت کرد در یک اعلامیه سه هدف اصلی خود را بیان کرد: اول، رها ساختن کشور از قدرت مطلقه و ضدِ قانون که نیروی نظامی پشتیبان آن است. دوم، احیای قوانینی که به سنت مگنا کارتا بازمی‌گردد. سوم، احیای اقتدار پارلمان.

 

[حنا نویس]

چنین اعلامیه‌ای مطمئنا حمایت همه‌جانبه نیرو‌های اجتماعی انگلستان را در پی داشت. اما مسئله حیاتی که امنیت هلند را تهدید می‌کرد، حاکمیت فرانسه بود که تهدید بالقوه‌ای برای پرنس ویلیام بود. با این‌حال ویلیام برپایی پارلمان آزادی که مانع از قدرت گرفتن کاتولیک‌ها بشود را مفید می‌دانست.

 

[حنا نویس]

درست در همین مقطع ویلیام به افسران ارتش انگلستان اعلان کرد که پیروزی جیمز دوم، ثمری جز بردگی ملت و نابودی مذهب پروتستان ندارد، «به خدا، مذهب، کشور، خودتان و آیندگان» وفادار بمانید. جیمز که به خواست و تقدیر الهی باور داشت خیلی دیر به واقعیت قیام علیه خود پی برد.

 

[حنا نویس]

انقلاب شکوهمند رخ می‌دهد
سرانجام ویلیام در پنجم نوامبر در بندر توربی در جنوب غربی انگلستان با پرچمی برافراشته شده از شعار «برای مذهب پروتستان و آزادی» لنگر انداخت. اوضاع برآشفته ارتش جیمز که اکثریت‌شان را ایرلندی‌ها غیروفادار تشکیل می‌داد امکان مقاومت علیه ویلیام را منتفی کرد.

 

[حنا نویس]

در کنار چنین رویدادی سلسله‌ای کودتا‌های بدون خونریزی در شهر‌های شمال شرقی انگلستان رخ داد که پیروزی انقلابیون را هرچه بیشتر فراهم می‌کرد. به‌تدریج تمامی نیرو‌های ارتش بدون هیچگونه درگیری تسلیم شدند و جیمز نیز در دوازدهم دسامبر ۱۶۸۸ به فرانسه گریخت و عملا انقلاب بدون خونریزی و شکوهمند کامل شد.

 

[حنا نویس]

ویلیام در هجدهم دسامبر به لندن رسید و به خواست نمایندگان ویگ‌ها و توری‌ها زمام دولت را به‌دست گرفت و پارلمان موقتی را تاسیس کرد. او با یک مشی اقتدارگرایانه میانه‌رو تلاش کرد جلوی خشونت علیه کاتولیک‌ها را بگیرد و ارتش را سازماندهی کند و اقتدار دادگاه‌ها را بازگرداند و نیاز‌های دولتی را سامان دهد.

 

[حنا نویس]

اگرچه پارلمان بطور موقتی برقرار شد، اما به باور ترولیان «هیچگاه یک انتخابات عمومی به اندازه انتخاباتی که مجلس عوام را در سال ۱۶۸۹ بازگرداند از نفوذ حکومت آزاد نبود»

 

[حنا نویس]

ایده اولین دولت مدرن لیبرال
وظیفه اساسی پارلمان در برهه تاریخی، حل مشکل توزیع قدرت بین پادشاه و پارلمان و جایگاه قانونی کلیسای انگلستان و همچنین تعیین نهایی جانشین و پادشاه بود. ایده ویگ‌ها که همان لیبرال‌ها بودند -هرچند در آن مقطع واژه لیبرال بکار نمی‌رفت- الغای ایده حق الهی پادشاهی بود.

 

[حنا نویس]

به زعم آنان سلطنت حق پارلمانی است. بر اساس این طرح، پارلمان می‌توانست مقام سلطنت را تهی اعلام کند و بر اساس یک قانون مصوب آن‌را ایجاب کند. توری‌ها سرانجام طرح ویگ‌ها را پذیرفتند و فرمول زیر را ارائه کردند: «اینکه شاه جیمز دوم کوشیده است، با زیرپا گذاشتن میثاق اصیل بین شاه و مردم [به زعم ویگ‌ها]، و با نقض قوانین اساسی و خارج شدن از قلمرو پادشاهی به توصیه یسوعی‌ها [کشیش‌های کاتولیک فرانسوی] و دیگر اشخاص شریر [کاتولیک‌ها]، قانون اساسی پادشاهی را برهم زند، از دولت دست کشیده است [امتیازی به توری‌ها] و اینکه در نتیجه مقام سلطنت خالی است [امتیازی به ویگ‌ها].»

 

[حنا نویس]

در واقع چنین فرموله‌ای از یک نظام سیاسی، مصداق عینی یک «دولت مدرن لیبرالی» است که این ایده را تعین می‌بخشد که ما دیگر تحت اقتدار فردی نیستیم، بلکه تحت اقتدار قانون به سر می‌بریم و بایستی حاکمیت قانون را در قلمرو مشخص مستقر کنیم.