آموزشی انواع ویرایش، فنی، زبانی، تخصصی

[Ela]

هر متن پس از آنکه نوشته شد، نیاز به ویرایش دارد، حتی اگر نویسنده آن فردی حرفه‌ای باشد. چشم و دست و ذهن نویسنده به کلماتی که از ذهنش برآمده عادت دارد و نمی‌تواند اشکال‌های احتمالی را شناسایی و برطرف کند. بنابراین لازم است یک ویراستار حرفه‌ای متن‌ها را اصلاح کند.

 

[Ela]

درک این نکته بسیار اهمیت دارد که بدانیم هیچ متنی بی‌نیاز از ویرایش شدن نیست. برخی از افراد فکر می‌کنند که ویرایش متن به این معناست که تنها غلط‌های املایی و یا جمله‌بندی اصلاح شود اما چنین تصور به ‌کلی اشتباه است. در این مقاله قصد داریم انواع ویرایش را به شما معرفی کنیم و درباره آنها اطلاعات بیشتری ارائه کنیم.

 

[Ela]

ویرایش فنی یا ویرایش صوری

ویرایش فنی مربوط به ظاهر متن است. هرچقدر ویراستار بتواند رسم‌الخط و ویژگی‌های ظاهری متن را یکسان کند، متن روان‌تر و خواناتر خواهد شد. در ویرایش فنی ویراستار به موارد زیر می‌پردازد.

یکدست کردن
رسم‌الخط مانند فاصله‌گذاری‌ها و …
اصلاح غلط‌های املایی
بررسی بندها
اصلاح با اعمال نشانه‌گذاری‌ها در متن مانند شماره‌گذاری‌ها و ترتیب‌ها
یکدست کردن ضبط اعلام، اصطلاحات، آوانگاشت‌ها و ضبط یا کنترل شکل لاتین کلمات در صورت نیاز
اعمال قواعد عددنویسی، فرمول‌نویسی، آوانویسی، اعراب‌گذاری و اختصارهای متنیمشخص کردن آغاز و پایان نقل‌قول‌ها، بررسی ارجاعات، کنترل درستی مآخذ، پانوشت‌ها و یادداشت‌ها
بررسی تمامی نمایه‌ها، جدول‌ها، نمودارها، تصاویر، عکس‌ها و فهرست مطالب و واژه‌نامه
کنترل اندازه قلم و حروف، تیترهای اصلی و فرعی، سرصفحه‌ها، عناوین بخش‌ها و فصل‌ها، نسخه‌پردازی و نمونه‌خوانی

 

[Ela]

یکی از نکات مهم در ویرایش فنی، رعایت درست فاصله علائم نگارشی و تصحیح نیم‌فاصله‌های متن است. اما با توجه به اینکه این نکته توسط خیلی از افراد رعایت نمی‌شود، ما در سایت ویراستار، ماکرویی تولید کرده‌ایم که این مشکل را به‌سرعت و با دقت خیلی زیاد حل می‌کند.

 

[Ela]

ویرایش زبانی یا ویرایش ساختاری​

همانطوری که از اسم این ویرایش مشخص است، ویراستار در این نوع از ویرایش به موارد زیر می‌پردازد:

1. رفع خطاهای دستوری، ساختار و جمله‌بندی
2. اصلاح انحراف از زبان معیار و یکدست کردن زبان نوشته
3. ابهام‌زدایی از عبارت‌های نارسا، مبهم، متناقض و عامیانه
4. حذف واژگان، تعابیر و اصطلاحات و عبارت‌های تکراری و زائد، عامیانه، ناقص، نارسا، متضاد و متناقض
5. کوتاه کردن جمله‌های طولانی
6. ساده‌سازی و روان‌سازی متن از نظر جمله‌بندی
7. گزینش واژگان مناسب برای واژگان غیرفارسی

 

[Ela]

ویرایش محتوایی یا ویرایش تخصصی​

این نوع ویرایش گاهی لازم است به دست یک متخصص در رشته مربوط به متن صورت بگیرد. زیرا نقل‌قول‌های علمی و تخصصی در این سطح از ویرایش باید بررسی شوند. ویراستار در ویرایش محتوایی به موارد زیر می‌پردازد:

1. حذف، کاهش یا تلخیصص مطالب تکراری، غیرضروری، غیرمستند، مبتذل، نامتعارف، سسست و ضعیف
2. اصلاح، تنظیم و جابه‌جایی مطالب برای انسجام و یکدستی نوشتار
3. افزایش برخی نکات فراموش‌شده یا جاافتاده در متن یا پاورقی
4. مقابله متن با اصل (در صورت ترجمه یه تصحیح متون کلاسیک)
5. توضیح، یادآوری یا پیشنهاد ضروری در پاورقی با ذکر کلمه ویراستار (با اجازه مؤلف)
6. بازبینی و تصحیح مطالب نادرست، متناقض و غیرعلمی