همگانی ایزد دریاها

[شاهدخت]

پوزئیدون یا پوسایدن (به یونانی: Ποσειδων ,Poseidôn)، یکی از دوازده ایزد المپ‌نشین و مهم‌ترین ایزدان یونان باستان است که خدای آب‌های شور و شیرین و دریاها، رودخانه‌ها، سیل، خشکسالی، زمین لرزه و اسب‌ها به‌شمار می‌رود و نام پوزئیدون به معنی «سرور (شوهر) زمین» است. رومی‌ها او را با نپتون که خدای ایتالیایی کهن است همسان دانستند، اما نباید این دو را با هم اشتباه گرفت. پوزئیدون فرزند کرونوس و رئا است. وی برادر زئوس، هادس، هستیا، دمتر و هرا است. تقسیم‌بندی جهان بین او و برادرانش زئوس و هادس رخ داد. پوزئیدون فرمانروای دریاها شد، زئوس فرمانروای آسمان و دنیای زیرین هم نصیب هادس شد. همسرش آمفیتریته است با این حال پوزئیدون با زنان زیادی معاشقه داشته و فرزندان زیادی دارد. حتی پوزئیدون با مدوسا در معبد آتنا مقاربت داشته که به قهر آتنا دچار می‌گردد و مدوسا که زن زیبا رویی بود را به پیر زن زشت تبدیل می‌کند و موهای مدوسا را تبدیل به مار می‌کند. پوزئیدون در ساخت حصار تروا نیز نقش داشته و با آپولون به انجام اینکار پرداخته‌است؛ ولی چون لائومدون مزد آن‌ها را نپرداخت، پوزئیدون در طول جنگ تروایی‌ها را آزار و طرفدار یونانیان بود.

 

[شاهدخت]

شخصیت شناسی
یکی از بزرگترین ایزدان یونانی پوزئیدون است که خدای آب‌های شور و شیرین، رودخانه‌ها، سیل، دریاها، خشکسالی، زمین لرزه و اسب‌ها دانسته‌اند؛ و پوزئیدون به معنی «سرور «شوهر» زمین» است؛ و وی را رومی‌ها با نپتون برابر دانسته‌اند. پوزئیدون با ورود آخایی‌ها در۱۴۵۰پیش از میلاد، جنبه خدای آسمانی یافت که زئوس را با خود آورده بودند. پوزئیدون فرزند کرونوس و رئا، یکی از دوازده ایزد المپ‌نشین پانتئون بوده و برادران و خواهران وی عبارتند از: زئوس، هادس، هستیا، دمتر و هرا است که هومر زئوس را برادر ارشد می‌داند، در دنیای قدیم پوزئیدون همانند زئوس تصور می‌شده و دارای موها و ریشی پریشان و انبوه بوده‌است، همچنین به پوزئیدون لقب اِنوسیختون به معنی «لرزاننده زمین» می‌دادند چرا که او را با زمین لرزه مرتبط می‌دانستند و در مقام خدای اسب‌ها لقب هیپیوس گرفت و در آتن به همراه آتِنا به هیپیا ملقب شد.

 

[شاهدخت]

پوزئیدون به کسانی که دوست داشت اسب‌هایی داد مانند: پِلوپس، ایداس، رِسوس وپِلِئوس. پوزئیدون جانشین تعدادی از خدایان کهن تر مانند: نِرِئوس، فورکوس و پروتئوس است که بسیاری از ویژگی‌های آن‌ها را دارا می‌باشد ولی خشونتی دارد که قبل از آن کسی نداشته زیرا خیلی وقت‌ها بد خلق و خطرناک بوده و این نشانگر عظمت طوفان دریاست؛ و در مواقعی که آرام بود به دیدن اتیوپیایی‌های وفاداری می‌رفت که قربانی‌های عالی به او می‌دادند به علت همین دیدارها بود که اودیسئوس چندبار توانست از دست پوزئیدون فرار کند؛ ولی بیشتر فرزندان پوزئیدون خشونت او را به ارث برده‌اند؛ و پوزئیدون که موضوع آثار هنری قرار گرفت به صورت موجودی بلند قامت و ریش دار و کمر به بالا برهنه ترسیم شد که سه شاخه در دست دارد که معمولی‌ترین سلاحش بود و با آن زمین را می‌لرزاند و در برخی مواقع نیز سه ماهی چنگک دار نیزه‌ای در دست تصویر شده‌است.

 

[شاهدخت]

وی در قصری در زیر دریا در نزدیکی آیگئا در ائوبویا زندگی می‌کرد که اسب‌هایی با سُم‌های مفرغین و یال‌های زرین داشت که همان هیپوکامپ‌ها بودندو هنگامی که ارابه خود را بر روی دریا می‌کشید، آن را آرام می‌کرد؛ و در سرعت باور نکردی سفر می‌کرد. پوزئیدون مانند برادران و خواهرانش بجز زئوس به محض تولد توسط پدرش کرونوس خورده شد زیرا کرونوس از آینده فرزندانش بیمناک بودالبته برخی گفته‌اند رئا بجای پوزئیدون کره اسبی گذاشته‌است. وقتی مِتیس به کرونوس داروی فی آور داد فرزندان کرونوس بیرون افتادند. پوزئیدون به زئوس کمک کرد تا تیتان‌ها را از بین ببرد و در تارتاروس آنهارا به بند بکشد. پس آن سه پسران کرونوس عالم را بین خود تقسیم کردند و زمین واولومپوس را ملک مشترک قرار دادند که دریا و آب‌ها نصیب پوزئیدون شد زیرا در روایتی آمده‌است که کرونوس او را به محض تولد به دریا انداخته‌است؛ و در روایتی دیگر آمده‌است که زیرا مینویی‌ها در دریانوردی ماهر بودند؛ و زئوس بالاترین مقام یعنی خدای آسمان‌ها و هادس خدای جهان زیرین و فرودین شد.

 

[شاهدخت]

خانواده
مادر پوزئیدون رئا که یکی ازتیتانها بوده و پدرش کرونوس است که رئا و کرونوس باهم خواهر و برادرند که با یکدیگر ازدواج کردند. پدر کرونوس اورانوس است که کرونوس با حمله خود به پدرش و عقیمش کرد و از خونی که در دریا ریخته شد غول‌ها به دنیا آمدند و با انداختن اندام اورانوس به دریا آفرودیته که ایزد بانوی عشق و زیبایی است زاده شد؛ و علت حمله کرونوس به پدرش این بوده که اورانوس آن‌ها را در بدن گایا زندانی کرده بود.

 

[شاهدخت]

همسر حقیقی
پوزئیدون درابتدا عاشق تتیس بود، اما بخاطر پیشگویی که به او گفته بودند فرزندی که از تتیس و پوزئیدون به دنیا بیاید از پوزئیدون بزرگتر است با وی ازدواج نکرد و همسر رسمی پوزئیدون را آمفیتریته دختر نِرِئوس یا اوکِئانوس دانسته‌اند و می‌گویند وقتی پوزئیدون به آمفیتریته اظهار عشق کرد، آمفیتریته ترسید و به سوی اطلس فرار کرد اما موجود دریایی دلفین مانندی او را پیدا و به ازدواج با پوزئیدون راضی نمود و پوزئیدون نیز به عنوان پاداش عمل او، دلفین را به صورت فلکی تبدیل کرد او را در آسمان جای داد. آمفیتریته بانویی آرام و سربه زیر بود به گونه‌ای که هیچگاه رابطهٔ همسرش با زنان دیگر را به روی او نیاورد، تنها یکبار و زمانی که زیبایی معشوقهٔ جدید پوزئیدون را زبانزد دید به او حسادت ورزید و حسادتش سبب شد که سیلا (معشوقهٔ پوزئیدون) الههٔ چشمه‌ها تبدیل به پیرزنی زشت شود. آمفیتریته برای شوهر خود سه فرزند با نام‌های تریتون، روده و بنتِسیکومه به دنیا آورد که هر سه را تریتون می‌نامند.

 

[شاهدخت]

دیگر معشوقه‌ها
پوزئیدون همچنین مدوسا (یکی از گورگون) را نیز باردار نمود و دو فرزند بانام‌های کریسائور و پگاسوس (اسب بالدار) به دنیا آورد؛ و دست درازی به آیترا به دنیا آمدن تسئوس را به همراه داشت:او بعد از دست درازی به کاینئوس او را به درخواست خودش تبدیل به مرد کرد. پوزئیدون حتی با خواهر خودش دمتر رابطه عاشقانه داشته‌است و در حالی با او نزدیکی کرد که خود را به شکل اسب نر درآورده بود. همچنین وی با گایا درآمیخت و صاحب فرزندی به نام آنتیوس شد. با این حال پوزئیدون از الهه‌ها، حوری‌ها و زنان زمینی زیاد دیگری هم صاحب فرزند شد و حتی در روایتی آمده‌است که پوزئیدون در یکی از معابد مقدس «آتِنا» با مدوسا همبستر شده بود و به کفاره این گناه به قهر آتِنا دچار شد. یکی دیگر از عشق‌هایش اسکولا که مورد نفرت آمفیتریته بود و به دیوی تبدیل شد که ۶ سر و ۱۲ پا داشت و دیگری تورو بود که از رابطه‌اش با او صاحب سه فرزند به نام‌های پلیاس، نلئوس وآیترا شد؛ و همچنین وی با گایا و دمتر همبستر شد.

 

[شاهدخت]

فرزندان
پوزئیدون در بکاربردن قدرت خود بر روی زنان همانند برادر خود زئوس بود. او معشوقه‌های بسیار داشت و پدر فرزندان بیشماری بود. پوزئیدون با آمفیتریته (یکی از پنجاه حوری دریایی که دختران نرئوس و اوکئانوس بودند) ازدواج کرد، و حاصل این پیوند یک‌نیمه انسان و نیمه ماهی به نام تریتون بود. او همچنین مدوسا (یکی از گورگون) را نیز باردار نمود تا کریسائور و پگاسوس (اسب بالدار) را دنیا آورد. دست درازی به آیترا توسط پوزئیدون به دنیا آمدن تسئوس را به همراه داشت؛ او بعد از دست درازی به کاینئوس او را به درخواست خودش به یک مرد تبدیل کرد. دست درازی بعدی آمیمونه را گرفتار خود کرد، وقتی او سعی داشت از دست ساتیر فرار کند و پوزئیدون او را نجات داد. دیگر فرزندان پوزئیدون شامل: ایمولپوس، پولیفموس (یکی از سیکلوپها)، اوریان، شاه آمیکوس، پروتئوس، آگنور و بلوس از ائوروپه، پلیاس و پادشاه مصر بوسایرس بودند. او با خواهر خود دمتر نیز رابطهٔ عاشقانه داشته‌است و هنگامی که خود را به شکل یک اسب نر درآورده بود، با او نزدیکی نمود. وی از گایا صاحب فرزندی به نام آنتیوس شد؛ و بنابر ادیسه هومر می‌توان گفت در بین فرزندان پوزئیدون، پولیفموس از نژاد سیکلوپ بود که اولیس او را کور کرد و به همین دلیل پوزئیدون خشمگین شد و طوفانی بپا کرد که کشتی اولیس غرق شد.

 

[شاهدخت]

پوزئیدون و آتنا
یکی دیگر از داستان‌های بدنام پوزئیدون حاصل رقابت او با الههٔ عقل و خرد، آتنا، بر سر شهر آتن بود. پوزئیدون بعد از آتنا دومین ایزد پراهمیت در شهر آتن به‌شمار می‌رفت و برای فریفتن دل‌های مردم شهر، نیزهٔ سه شاخ خود را بر روی زمین پرتاب کرد و باعث به وجود آمدن بهار در آکروپولیس شد، اگرچه دست آخر آتنا به سبب دادن درخت زیتون به مردم آتن در این نبرد پیروز شد. پوزئیدون از این تصمیم خشمگین شد و دشت‌های آتن را غرق سیلاب کرد. سرانجام، آتنا و پوزئیدون با آمیختن نیروهای یکدیگر با هم متحد شدند. با وجود اینکه پوزئیدون خدای اسب‌ها بود، آتنا اولین ارابه را درست کرد. همچنین آتنا اولین کشتی را ساخت تا بر روی دریایی که پوزئیدون فرمانروای آن بود حرکت کند.

 

[شاهدخت]

پرستش خدای دریاها
دریانوردان برای داشتن سفری مطمئن به او متکی بودند و او را پرستش می‌کردند و بسیاری از مردم اسب‌های خود را به نشانهٔ قدردانی و احترام به او با غرق کردن آن‌ها قربانی می‌کردند. او در اعماق اقیانوس‌ها در قصری ساخته شده از مرجان و جواهرات زندگی می‌کرد و سوار بر ارابه‌ای می‌شد که توسط هیپوکَمپِس‌ها کشیده می‌شدند. اما پوزئیدون بسیار بد خلق بود و خلق و خوی او گاهی اوقات منجر به خشونت‌هایی می‌گردید. هنگامی که از روحیه خوبی برخوردار بود، سرزمین‌های جدیدی در آب‌های آرام خلق می‌کرد و در مقابل وقتی خلق و خوی بدی داشت، نیزه سه‌شاخ خود را به طرف زمین پرتاب می‌کرد که باعث ایجاد زمین لرزه، چشمه‌های متلاطم، خسارت به کشتی‌ها و غرق شدن انسان‌ها می‌گردی.