متفرقه باروخ اسپینوزا

[حنا نویس]

همچنین باید توجه داشت که باید هر موجودی علتی داشته باشد تا به موجب آن به وجود اید. همچنین باید توجه داشت علتی که به موجب آن، شیئی وجود دارد، یا باید در طبیعت و تعریف شیء موجود مندرج شده (که وجود با طبیعت آن مرتبط است) یا بیرون از آن مفروض باشد.

 

[حنا نویس]

از این مقدمات نتیجه می شود که هر گاه تعداد معینی از جزئیات در طبیعت موجود باشد، به ضرورت، باید علتی مفروض شود که چرا آن تعداد معین وجود یافته است، نه بیشتر و ونه کمتر.

 

[حنا نویس]

به عنوان مثال، اگر در عالم بیست انسان وجود داشته باشند (برای سهولت فرض می کنیم همه در یک زمان وجود دارند و پیش از آن ها هم کسی نبوده است) برای این که نشان دهیم چرا بیست نفر وجود دارند، کافی نیست که علت طبیعت نوع انسان را ارائه داد، بلکه علاوه بر آن، لازم است نشان داده شود که چرا بیشتر یا کمتر از بیسن نفر وجود ندارند.—از کتاب «اخلاق»

 

[حنا نویس]

اخراج از اجتماع یهودیان آمستردام​

«اسپینوزا» در 23 سالگی، به خاطر «ترویج و انتشار باورهای کفرآمیز»، از حضور در اجتماع یهودیان آمستردام منع شد. رهبران انجمن «یهودیان سِفاردیک آمستردام» به منظور طرد کردنِ کاملِ «اسپینوزای» جوان، متنی رسمی را علیه او به انتشار رساندند. لحن این متن به شکلی کم نظیر، تند بود و بیان می کرد هیچکس حق ندارد با «اسپینوزا» ارتباط داشته باشد، اثری از او را بخواند و یا پناهگاهی برای او فراهم کند.

 

[حنا نویس]

ممنوعیت با انگیزه های سیاسی​

اجتماع یهودیان آمستردام در قرن هفدهم، با هراسِ آزار و اذیت های مذهبی و نژادی رو به رو بودند و تلاش می کردند وجهه و اعتبار خود را در میان جمعیت مسیحی شهر حفظ کنند. چون اکثر آن ها از نیروهای «تفتیش عقاید» گریخته بودند، علاقه ای به جلب ناخواسته ی توجهات نسبت به خودشان نداشتند و نگران بودند که مبادا کسی از میان آن ها، به رابطه ی شکننده‌شان با مقامات مسیحی شهر آسیب بزند.

 

[حنا نویس]

«اسپینوزا» در آثار خود، به شکل آشکار باورهای یهودیت ارتدکس—و همینطور مسیحیت—را رد می کند، به همین خاطر شاید اخراج او از اجتماع یهودیان، به دلایل سیاسی و به خاطر اطمینان آن ها از حفظ روابط با مقامات شهر صورت گرفته بوده است.

 

[حنا نویس]

یقین دارم افرادی که قشاوت آن ها در زمینه ی اشیاء مبهم است و هنوز عادت نکرده اند اشیاء را توسط علت های نخست آن ها مورد شناسایی قرار دهند، به دشواری متوانند برهان این گزاره را درک کنند و بدون تردید، این افراد میان احوال و خود جوهره ها تفاوتی قائل نمی شوند،

 

[حنا نویس]

نمی دانند اشیاء چگونه به وجود آمده اند و در نتیجه، اصلی را که در اشیاءطبیعی می بینند، به جوهره ها نیز اطلاق می کنند، زیرا علت های واقعی اشیاء را نمی دانند، آن ها را با هم می آمیزند و بدون تنافر ذهنی، چنین در نظر می آورند که درختان نیز همچون انسان ها می توانند ناطق باشند و همچنین تصور می کنند که امکان دارد انسان ها از سنگ درست شده باشند، به همان شکل که از نطفه به وجود امده اند؛

 

[حنا نویس]

و نیز امکان دارد هر صورتی، به صورتی دیگر تغییر یابد. در عین حال، افرادی که طبیعت الهی را از طبیعت انسانی تمییز نمی دهند، عواطف انسانی را به آسانی به خدا نسبت می دهند، به ویژه هنگامی که نمی دانند این عواطف چگونه در نفس پدید می آید.—از کتاب «اخلاق»

 

[حنا نویس]

سوءتفاهم خداناباوری​

«اسپینوزا» پس از اخراج، آمستردام را ترک کرد و به کار بر روی آثار فلسفی اش ادامه داد. او برای باقی عمرش، یک خداناباور نامیده و به خاطر نگرش هایش سرزنش شد. با این که «اسپینوزا» بدون تردید با الهیات ارتدکس مخالف بود، اما عقاید خداباورانه اش را حفظ کرد.