جدیدترین‌ها

خوش آمدید

با ثبت نام ، شما می توانید با سایر اعضای انجمن ما در مورد بحث کنید و همچنین تبادل نظر داشته‌باشید.

اکنون ثبت‌نام کنید!
  • هر گونه تشویق و ترغیب اعضا به متشنج کردن انجمن و اطلاع ندادن، بدون تذکر = حذف نام کاربری
  • از کاربران خواستاریم زین پس، از فرستادن هر گونه فایل با حجم بیش از 10MB خودداری کرده و در صورتی که فایل‌هایی بیش از این حجم را قبلا ارسال کرده‌اند حذف کنند.

آموزشی بن ماضی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

اطلاعات موضوع

درباره موضوع به تاریخ, موضوعی در دسته صحیح بنویسیم توسط شیر کاکائو با نام بن ماضی چیست و چه کاربردهایی دارد؟ ایجاد شده است. این موضوع تا کنون 345 بازدید, 8 پاسخ و 2 بار واکنش داشته است
نام دسته صحیح بنویسیم
نام موضوع بن ماضی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
نویسنده موضوع شیر کاکائو
تاریخ شروع
پاسخ‌ها
بازدیدها
اولین پسند نوشته
آخرین ارسال توسط شیر کاکائو
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
پیش از آن که بدانیم بن ماضی چیست و چه کاربردهایی دارد، باید با بُن فعل آشنا شویم. بن فعل، ماده فعل یا ستاک فعل یکی از ویژگی‌های فعل محسوب می‌شود و در واقع سبب تفاوت فعل با اقسام دیگر کلمه است. بن فعل، بخش ثابت فعل است که در صیغه‌های مختلف آن تکرار می‌شود. تنها شناسه‌ها هستند که سبب تفاوت معنایی می‌شوند.

برای مثال، در شش صیغه از فعل نشستن، جزء «نشست» ثابت است اما هر فعل، با گرفتن یکی از شناسه‌های َم، ی، -، یم، ید، َند صورت تازه‌ای یافته است.

نشستم، نشستی، نشست، نشستیم، نشستید، نشستند
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
خانلری در کتاب دستور زبان فارسی خود بن فعل را به ساده‌ترین شکل ممکن تعریف می‌کند:

«بن فعل جزئی از کلمه است که معنی اصلی را در بردارد و در همه صیغه‌ها ثابت است؛ یعنی تغییر نمی‌کند. بن فعل در زبان فارسی به دو نوع بن ماضی و بن مضارع تقسیم می‌شود.»
دستور زبان فارسی، پرویز ناتل خانلری
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
بن ماضی و بن مضارع در ساخت دیگر فعل‌ها مانند ماضی بعید، مضارع التزامی، ماضی استمراری و ... کاربرد دارد. همه صیغه‌های فعلی که بر زمان گذشته دلالت می‌کنند از بن ماضی ساخته می‌شوند و صرف انواع فعل‌ماضی با افزودن پیشوندهایی مثل می و ب به همراه شناسه‌های پایانی فعل امکان‌پذیر است.
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
برای مثال، فعل نوشتن را در نظر بگیریم. برخی از صیغه‌هایی که از این فعل ساخته می‌شوند از این قرار است:

نوشتم (ماضی ساده)
می‌نوشتم (ماضی استمراری)
نوشته‌ام (ماضی نقلی)
نوشته باشم (ماضی التزامی)
نوشته بودم (ماضی بعید)
چنان که می‌بینیم، کلمه نوشت در این صیغه‌ها جزئی که ثابت است و تغییر نمی‌کند و از نظر زمان، بر گذشته دلالت می‌کند. بن یا ریشه این صیغه‌ها را بن ماضی می‌نامیم.

 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2

روش تشخیص بن ماضی چیست؟​

بن ماضی را از دو راه می‌توان به دست آورد:

۱- حذف ن از انتهای مصدر فعل مورد نظر

کاشتن: کاشت
رفتن: رفت
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
bon-mazi-extract-8-1024x513.png
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
با حذف نون از انتهای مصدرها می‌توان بن ماضی را به دست آورد.
۲- فعل را صرف می‌کنیم. سپس شناسه‌ها را از پایان فعل و می یا ب را از ابتدای آن حذف می‌کنیم. آنچه باقی می‌ماند همان جزء ثابتی است که در همه صیغه‌ها تکرار شده است. مثلاً درباره فعل می‌خوانْدم، «می» استمراری و شناسه‌ها باید حذف شوند و آنچه باقی می‌ماند؛ کلمه خوانْد است که همان بن ماضی است.
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2

کاربردهای بن ماضی​

کاربرد بن ماضی، تنها محدود به ساخت افعال نیست. بلکه در ساخت انواع اسم و صفت‌هایی چون صفت مفعولی، صفت فاعلی، صفت مرکب، اسم مصدر و اسم مرکب نیز نقش دارد. برای مثال بن ماضی در صفت مفعولی، در ساخت فعل مجهول یا ماضی نقلی نقش اساسی دارد:
مصدر فعل رفتن
بن ماضی + ه: صفت مفعولی
رفت + ه: رفته
 
موضوع نویسنده

شیر کاکائو

سطح
0
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
Jul
2,621
5,061
مدال‌ها
2
نکته: در بسیاری از دستورها، ریشه و بن (ماده) فعل یکی گرفته شده است. خسرو فرشیدورد در کتاب دستور مفصل به خوبی این اختلاف را نشان داده است. ریشه فعل معمولا جزئی سه بخشی است که زبان شناسان به کمک ریخت‌های کهن فعل، آن را به دست می‌آورند. اما بن، ساختار مشخص و قانونمندی دارد و با به کار بستن چند قاعده می‌توان بن فعل (ماضی یا مضارع) را به دست آورد.
 
بالا پایین