زندگینامه تاسوعای حسینی

[AsAl°]

تاسوعا، نهمین روز محرم و یکی از روزهای سوگواری شیعیان و مرتبط با واقعه کربلا در سال ۶۱ قمری است. در نهم محرم ۶۱ق، شمر بن ذی الجوشن با نامه‌ای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد. در آن نامه از عمر بن سعد جدیت بیشتر در برخورد با امام حسین(ع) خواسته شده بود که به هجوم لشکر عمر بن سعد در عصر این روز، منجر شد. امام حسین(ع) با فرستادن برادرش عباس بن علی(ع)، از آنها مهلت گرفت تا شب را با نماز و تلاوت قرآن به صبح برسانند.

 

[AsAl°]

همچنین در این روز، شمر، امان‌نامه‌ای برای حضرت عباس(ع) و دیگر فرزندان ام‌البنین(س) فرستاد، اما آنان نپذیرفتند. شیعیان، تاسوعا را روز عباس(ع) به شمار می‌آورند و در آن، به ذکر فضائل ایشان و سوگواری می‌پردازند. علاوه بر روز عاشورا، این روز نیز، در ایران تعطیل رسمی است.

 

[AsAl°]

مفهوم‌شناسی و اهمیت
روز نهم ماه محرم، تاسوعا (به معنای نهم) خوانده می‌شود.[۱][یادداشت ۱] شهرت این روز به دلیل وقایعی است[۲] که در روز نهم محرم سال ۶۱ هجری قمری، در سرزمین کربلا روی داد.

 

[AsAl°]

شیعیان روز تاسوعا را منتسب به عباس بن علی(ع) می‌دانند و آن را بسان روز عاشورا گرامی داشته، در آن عزاداری می‌کنند.[۳] در ایران[۴] و بعضی مناطق دیگر، روز تاسوعا همچون روز عاشورا تعطیل رسمی است.

 

[AsAl°]

رخدادها

ورود شمر به کربلا
بنابر منابع تاریخی، شمر بن ذی الجوشن پیش از ظهر روز نهم محرم (روز تاسوعا)، همراه با چهار هزار نفر، به سرزمین کربلا وارد شد[۵] و حامل نامه‌ای از عبیدالله بن زیاد خطاب به عمر بن سعد بود که از ابن سعد خواسته بود یا امام حسین(ع) را مجبور به پذیرش بیعت کند و یا با او بجنگد.

 

[AsAl°]

خویشاوندانی نیکوکارتر و به حقیقت نزدیک‌تر از خویشاوندان خود نمی‌شناسم.

شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ۱۳۸۸ش، ص۴۹۶-۴۹۷.
در هنگام گفتگوی عباس(ع) با امام(ع)، حبیب بن مظاهر و زهیر بن قین و دیگر همراهان، ضمن جلوگیری از پیشروی سپاه عمر سعد، به گفتگو با آنان پرداختند و آنان را از جنگ با امام حسین(ع) بر حذر می‌داشتند.[۱۸] ابوالفضل العباس(ع) نزد سپاهیان دشمن بازگشت و از آنان آن شب را مهلت خواست. ابن سعد با این پیشنهاد موافقت کرد.[۱۹] مطابق روایت امام صادق(ع) ، در این روز خیمه‌های امام حسین(ع) و اهل بیت و یارانش محاصره شد.[۲۰]

 

[AsAl°]

تاسوعا در آیین‌های سوگواری
تاسوعا جایگاه ویژه‌ای در آیین‌های سوگواری شیعی دارد و وقایع آن، در روضه‌خوانی‌ها روایت می‌شوند و درباره‌شان اشعار بسیاری گفته شده است. ظاهرا به دلیل ردّ امان نامه و مهلت گرفتن برای عبادت، توسط حضرت عباس(ع)، روز تاسوعا در فرهنگ شیعیان روز گرامیداشت ایشان محسوب می‌شود و محور اصلی نوحه‌خوانی‌ها و عزاداری‌ها، ذکر فضائل وی و نحوه شهادتش است.[۲۱]

 

[AsAl°]

عزاداری‌های حسینی که معمولاً از نخستین شب دهه محرم آغاز می‌شوند، در تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسند. علاوه بر آیین‌های عمومی عاشورا، برخی آیین‌های عزاداری که به نوعی مربوط به حضرت عباس یا به نام وی هستند، اختصاصاً در تاسوعا برگزار می‌شوند. شمع‌گردانی در اردبیل، چهل منبر در لرستان، توغ گردانی در آذرشهر، جریده گردانی در کاشان و زار خاک در روستای قورتان (از توابع زواره اصفهان) از جمله آیین‌هایی هستند که اختصاصاً در شب و روز تاسوعا اجرا می‌شوند، یا صورت اجرایشان در این زمان، با زمان‌های دیگر متفاوت است.[۲۲