معرفی تنبک

[ALVIN]

از آن جا که وسیله کوبیدن روی تنبک انگشتان است و بدین وسیله نوازنده تمبک قادر است بر روی تنبک ریزه کاری و شیرین کاری های فراوان اعمال کند ،می توان از آن به عنوان “تکنواز” استفاده های شایان و جالب نمود.

 

[ALVIN]

از حلقه در انگشت‌های وسطی دستان می‌توان با زدن روی پوست دهانه بزرگ چسبیده به تنه و شیارهای روی تنه با کشیدن حلقه‌ها اصوات و شیرین کاری‌های متنوع و جالبی اجرا کرد. برای نواختن آن از تمامی انگشتان دو دست استفاده می شود و از اینرو در میان سازهای کوبه ای منحصر به فرد است.

 

[ALVIN]

نقش چشمگیر در موسیقی ایرانی​

از آنجا که وزن در موسیقی ایرانی حائز اهمیت است، نقش این ساز در گروه های موسیقی ایرانی بسیار چشمگیر می باشد.

این ساز به نوازنده این امکان را می دهد که از تمام انگشتان دو دست خود استفاده کند. لذا نوازندگی این ساز مستلزم قدرت بالای تکنیکی و متریکی می باشد.

 

[ALVIN]

تاریخچه تنبک :​

اولین نمونه ضبط هایی که از این ساز در دست می باشد مربوط به زمان قاجار است (بین سال های ۱۲۵۸ تا ۱۲۹۳ ه ش).

پیشینه تنبک با نام‌های پهلوی دمبلک به پیش از اسلام می‌رسد و بنابر نظر دکتر معین دمبک صورت دگرگون‌شدهٔ همین نام است. به نظر برخی موسیقی‌دان‌های قدیمی ایران

مانند فارابی زادگاه تنبک در مناطق غربی ایران است.

 

[ALVIN]

اولین شواهد تاریخی از ضبط صدای تنبک که در دست است به زمان قاجار در سال های ۱۲۵۸ تا ۱۲۹۳ ه ش بر می گردد.

 

[ALVIN]

مستنداتی نیز درباره قدمت بالای تنبک در تمدن های کهن ایران زمین به دست آمده است که طبق آن این ساز حتی در تمدن عیلام نیز از جمله عناصر موسیقیایی بوده است.

 

[ALVIN]

هم چنین بر اساس شواهدی که در کتاب هایی همچون هزار سال وزن در موسیقی ایران به چشم می خورد، اشاره به کاربرد تنبک در زمان اشکانیان داشته است.

 

[ALVIN]

گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی بر تکامل این ساز نیز تاثیر بسیاری داشته که با تلاش های استاد حسین تهرانی تنبک بعنوان سازی مستقل و تکنواز در موسیقی ایران شناخته

 

[ALVIN]

شد. اگرچه در دوران قاجار این ساز فقط نقش همراهی کننده با سایر ساز هایی همچون تار، سنتور، کمانچه و… داشت.

مولانا نیز در اشعار خود به این ساز اشاره کرده است:

گویمش رو گرچه بر جوشیده ای همچو جان پیدایی و پوشیده ای​

گوید او محبوس خنجست این تنم چون می اندر بزم خنبک می زنم​

 

[ALVIN]

تحولات تکنیکی :​

نوازندگان ساز تنبک در زمان قاجار از تکنیک های قابل ملاحظه ای برخوردار نبودند و این ساز بیشتر به عنوان یک ساز همراهی کننده با

• ساز تار،
• سنتور،
• کمانچه

و … ایفای نقش می کرد.