آموزشی توصیف نویسی

[ASHVAN]

فارغ از اینکه با دوستتان در مورد روز خود صحبت می‌کنید، در دفتر خاطرات خود یادداشتی می‌نویسید یا اینکه به عنوان یک نویسنده مشغول نوشتن داستانی هستید، بدون شک توصیف احساسات قسمت مهمی از فعالیت نوشتاری و گفتاری شما را شکل می‌دهد. صرف گفتن اینکه خوشحال هستید، به هیچ ک.س این حس را القا نمی‌کند که شما در واقع چه احساسی دارید. همه می‌خواهند احساسات خود را برای مخاطب به گونه‌ای ترسیم کنند که او هم تجربه‌ی حسی آن‌ها را با تمام وجودش حس کند.

 

[ASHVAN]

اما آیا این کار امکان‌پذیر است؟ اگر امکان‌پذیر است، انتقال تجارب حسی بین نویسنده و مخاطب به چه شکل انجام می‌شود؟ صرف اینکه نویسنده با استفاده از یک صفت مناسب تجربه‌ی حسی شخصیت‌های داستانش را برای مخاطب توصیف کند، آیا آن تجربه‌ی عاطفی به طور کامل به خواننده منتقل می‌شود؟

جواب سوال اول این است که همه‌ی این موارد امکان‌پذیر است اما شیوه‌ی کار و تکنیک‌های مورد استفاده به سادگی استفاده از یک صفت احساسی نیست. در حقیقت عوامل زیادی در انتقال احساسات دخیل هستند؛ از جمله شرایط محیطی و موقعیت وقوع رخداد، صحبت‌ها و افکار درونی شخصیت داستانی با خودش، زبان بدن شخصیت و بسیاری عوامل دیگر که در این مقاله قصد پرداختن به آن‌ها را داریم.

 

[ASHVAN]

بخش ۱: بررسی روش‌های مختلف توصیف احساسات

در این بخش به بررسی روش‌های مختلف توصیف احساسات و عواطف در دنیای نویسندگی می‌پردازیم. آشنایی به این روش‌ها به شما ابتکار عمل و آزادی زیادی در مورد انتخاب رویکردتان به توصیف احساسات می‌دهد و از تکرار الگوهای نگارشی در متن شما جلوگیری می‌کند. علاوه بر این همانطور که خواهید آموخت هر احساس و عاطفه‌ی خاص نیاز به تکنیک خاصی برا توصیف شدن دارد.

 

[ASHVAN]

نکته‌ی ۱- احساسات را با استفاده از یک واکنش فیزیکی نشان دهید


تصور کنید فردی را مشاهده می‌کنید که احساس مد نظر شما را تجربه می‌کند. آیا شکمش را محکم گرفته یا صورتش را محکم چنگ می‌زند؟ آیا او آرام دستش را روی شانه‌های شما می‌گذارد و سعی می‌کند به شما بگوید چه اتفاقی افتاده است؟ در واقع در یک ساختار روایی، بهترین و صمیمی‌ترین راه برای انتقال احساسات، توصیف وضعیت بدن سوژه است.

 

[ASHVAN]

حالا تصور کنید خودتان احساسی را که قصد دارید توصیف کنید، تجربه می‌کنید. معده‌ی شما چه احساسی دارد؟ وقتی فردی احساسات شدیدی را تجربه می‌کند، میزان بزاق دهان او تغییر می‌کند، ضربان قلب او نیز تغییر می‌کند و برخی مواد شیمیایی در جریان خون و معده‌ی او ترشح می‌شود.

با این حال، مراقب باشید که در مورد توصیفات فیزیکی خود، منطق روایی را در مورد آنچه که شخصیت از آن آگاه نیست زیر پا نگذارید. به عنوان مثال، «چهره او از خجالت سرخ شد»، چیزی نیست که خود شخصیت از آن آگاه باشد. با این حال، در این مورد خاص عبارت «در حالی که می‌خندیدند و رویش را برگرداند، برای چند لحظه‌ در ناحیه‌ی صورتش احساس داغی و سوزش کرد» می‌تواند خیلی منطقی‌تر و دقیق‌تر باشد.

 

[ASHVAN]

نکته‌ی ۲- برای توصیف احساسات از دیالوگ بین شخصیت‌ها استفاده کنید


استفاده از مکالمات واقعی در قیاس با توصیف ساده‌ی حالات مختلف شخصیت‌های داستان، می‌تواند خواننده را در سطحی عمیق‌تری درگیر فضای داستان و اتفاقات آن بکند. در واقع، بر خلاف رویه‌ی مرسوم که شامل خارج شدن از سیر روایی داستان و بیان توضیحات اضافی برای تشریح احساسات افراد است، استفاده از مکالمه منجر به قطع جریان روایی نمی‌شود و اگر گفتگوی شما درست طراحی شده باشد، یک تداعی عاطفی بکر و عمیق برای خواننده خلق می‌کند.

 

[ASHVAN]

دفعه بعد که وسوسه شدید چیزی بنویسید، بجای عبارت «آن مرد به نحوه‌ی نگاه کردن دختر به خودش لبخند زد»، از چنین عبارتی استفاده کنید: «مرد با لبخندی بر لب به دختر جوان گفت: دوست دارم همیشه به من خیره شوی، درست به همین شکل که الآن به من زل زده‌ای». احساس حاصله از عبارت دوم، نسبت به عبارت اول، احساسی شخصی‌تر، انسانی‌تر و باورپذیرتر است.برای توصیف احساسات شما همچنین می‌توانید از افکار شخصی یا مکالمات فرد با خودش استفاده کنید. در واقع شخصیت‌های داستانی نیز می‌توانند با خودشان صحبت کنند! به عنوان مثال عبارت: «مرد در حالی که لبخندی بر روی لب داشت پیش خودش فکر کرد: من عاشق وقتی هستم که او به من نگاه می‌کند، با آن نگاه معصومانه و گیجش» برای مخاطب به اندازه یک دیالوگ کامل، قدرت تداعی‌گری احساسی دارد و توصیف کننده‌ی عواطف و حالات درونی شخصیت‌های داستان است، حتی اگر تنها در ذهن یک شخصیت نمود پیدا کند و در قالب گفتگویی بیان نشود.

 

[ASHVAN]

نکته‌ی ۳- برای توصیف احساسات از اشارات ضمنی استفاده کنید


اغلب، همه‌ی ما به طور کامل از احساسات خودمان یا کاری که انجام می‌دهیم آگاه نیستیم. در حالی که چشمانمان از عصبانیت می‌خواهد از حدقه بزند بیرون یا وقتی که از شدت خشم تند تند نفس می‌کشیم، ممکن است سرمان را با آرامش تکان دهیم و به طرف مقابل حتی لبخند بزنیم. توصیه‌ی ما به شما این است که به جای پرداختن مستقیم به این لایه‌های حسی، به طور غیر مستقیم به آن‌ها اشاره کنید. به عنوان مثال به این عبارت دقت کنید: «در حالی که شخصیت شما سرش را به نشانه‌ی ادب تکان می‌دهد و موافقتش را به طرف مقابل اعلام می‌کند، همزمان دستمال‌کاغذی سفیدی را که در دستان عرق‌آلودش گرفته با فشار زیاد تکه تکه می‌کند».

 

[ASHVAN]

این تکنیک به خصوص می‌تواند موقع نوشتن صحنه‌های درگیری و پر تنش به شما کمک زیادی بکند. شما همچنین می‌توانید از این روش برای نشان دادن درگیری‌های داخلی و ظریف شخصیت‌ها استفاده کنید. مانند زمانی که شخصیت شما از احساساتی که تجربه می‌کند دلخور و ناراحت است، یا شخصیتی که به واسطه‌ی درگیری‌های درونی‌اش مردد است که به دوست جدیدش اعتماد بکند یا نه، یا حتی کارمند تازه‌کاری که منتظر فرصتی برای ابراز وجود پیش رئیسش است.

 

[ASHVAN]

نکته‌ی ۴- در مورد احساسات شخصیت‌های داستان صحبت کنید

در واقع بسته به وضعیت احساسی خاصی که تجربه می‌کنیم، انواع خاصی از احساسات ما برانگیخته می‌شوند. به احتمال زیاد بوی معشوق برای همه‌ی ما آرامش‌بخش است یا اینکه وقتی در خانه تنها هستیم کوچک‌ترین صدایی در محیط اطراف توجه ما را به خودش جلب می‌کند. شما می‌توانید از این عناصر برای انتقال بهتر احساسات بدون نیاز به توصیف مستقیم آن‌ها، استفاده کنید.