تاریخ جهان توضیحات کامل در رابطه با: دین_کتاب_کتیبه، مهم تاریخ

[♡ریحانه♡]

اهمیت آثار پلوتارک بخشی بدان جهت است که سرچشمه منابع تاریخ ایران باستان که همانا تاریخ هرودوت بوده‌است، ناگهان از اواخر فرمانروایی داریوش خشک می‌شود و تنها به ذکر این جمله قناعت می‌کند که «چون داریوش درگذشت، سلطنت به پسر او خشایارشا رسید». در این شرایط تنها منبع قابل ذکر، تألیفات پلوتارک است که تا حدی به وقایع آغاز فرمانروایی خشایارشا پرداخته‌است. در این زمینه، اشاره پلوتارک به مراسم تاجگذاری خشایارشا از اهمیت فوق‌العاده برخوردار است. پلوتارک حتی دربارهٔ آغاز کار اردشیر اول نیز گزارشی می‌دهد. دیگر آنکه پلوتارک آگاهی‌های مفیدیی دربارهٔ مقررات و رسوم جاری در دربار هخامنشی به دست داده که منحصر به فرد و حائز اهمیت فراوان است. اما نقصان عمده گزارش‌های پلوتارک مانند سایر مورخین عهد باستان، به ویژه در دوران چهل ساله سلطنت اردشیر دوم، توجه خاص آن‌ها به قلمرو غربی امپراتوری هخامنشی و سکوت دربارهٔ متصرفات شرق امپراتوری است.[۱۰۵]

 

[♡ریحانه♡]

پلوتارک با استفاده از آثار کتزیاس، دینون، گزنفون و چند مورخ دیگر به تألیف یکی از نوشته‌های مشهور خود به نام «اردشیر» اقدام نموده‌است. این تألیف که بیشتر به توصیف شخصیت‌ها و امور درباری و به ویژه درابهر پری زتیس پرداخته شامل سی فصل است که دوازده فصل آن دربارهٔ روابط اردشیر با کوروش جوان است. پری زتیس، مادر کوروش جوان و پشتیبان سرسخت اوست، بدین سبب در طوب خش‌های این کتاب درصدد انتقام از کسانی است که او را به قتل رسانده‌اند.[۱۰۶]

از دیدگان پلوتارک و کتزیاس، یعنی کسی که نویسنده در اثر خود از او پیروی کرده‌است، دربار هخامنشی تحت نفوذ و سیطره دو زن استثنائی قرار دارد. این دو زن یکی استر و دیگر پری زتیس، با یکدیگر در تضادی کینه توزانه به سر می‌برند. در این میان دخالت‌های آتوسا، همسر اردشیر نیز بر شگفتی‌های دربار افزوده‌است؛ بنابراین در این تألیف پلوتارک، دربار هخامنشی مرکز جدال‌ها و کینه‌توزی‌های زنان است.[۱۰۷]

 

[♡ریحانه♡]

پلوتارک نیز مانند دیگر مورخین پان هلنیسم، به گونه‌ای از پیش طراحی شده درصدد اثبات ضعف و فتور و سرانجام افول فرمانروایی هخامنشی است. به نظر می‌رسد که پلوتارک به دلیل طرفداری از نتیجه‌گیری سیاسی یکجانبه مورخین عهد باستان، به تناقض گویی نیز پرداخته‌است. وی در جایی اردشیر را فرمانروایی ضعیف و ناتوان معرفی می‌کند و در جای دیگر وی را جنگاوری بزرگ می‌خواند.[۱۰۸]

 

[♡ریحانه♡]

آتنهویرایش
آتنه (به انگلیسی: appien) مورخ و خطیب یونانی سده‌های دوم و سوم میلادی بود که در نوکراتیس مصر به دنیا آمد. تألیف مهم او ضیافت سوفسطائیان است که در سی جلد تدوین شده و بعدها به پانزده جلد کتاب تقلیل یافته‌است. این اثر، دائرةالمعارفی است که از جهت تاریخی حائز اهمیت فراوان است. وی همچنین به گردآوری داستان‌های کوتاه فکاهی و تاریخی پرداخته‌است.[۱۰۹]

اهمیت نوشته‌های آتنه در آن است که وی دربارهٔ زندگی کوروش و اوضاع دربار هخامنشی گزارش‌هایی فراهم ساخته، بررسی و تحلیل دقیق آن‌ها در بازشناسی تاریخ هخامنشی از اهمیت خاصی برخوردار است. وی به پیروی از گروهی از مورخین کهن، برخی از اطلاعات خود را از هرودوت گرفته‌است. برای مثال، وی به همراه برخی مورخین مانند پلوتارک سعی کرده لشکرکشی داریوش به سارد و جنگ ماراتن را مبتنی بر وسواس بیمارگونه داریوش و انتقام جویی تفسیر کند؛ بنابراین، آن قسمت از گزارش‌های او که به این نحو تهیه شده خالی از اغراض شخصی نیست و نمی‌تواند چندان مورد اعتماد باشد.[۱۱۰]

 

[♡ریحانه♡]

اپی‌ین مورخ سده دوم میلادی بود که در سال ۱۸۰ م در اسکندریه متولد شد. وی در اثر ۲۴ جلدی خود به نام تاریخ روم به شرح جنگ‌های روم و کشورهای دیگر و نیز جنگ‌های داخلی آن کشور پرداخته‌است. اپی‌ین از منابع مورخان یونانی برای تألیف اثر خود سود برده و بخش «جنگ‌های داخلی» تاریخ او کامل‌ترین گزارش سیاسی روم قدیم از ۱۳۳ تا ۳۵ پ. م است. از جمله وی در جنگ‌های مهردادی گزارش با ارزشی راجع به کیش رسمی هخامنشیان به دست داده‌است.[۱۱۱]

 

[♡ریحانه♡]

نمایشنامه‌نویس مشهور یونانی در ۵۲۵ پ. م در الئوسیس متولد شد. وی را پدر تراژدی یونان خوانده‌اند. زیرا آثار بسیار مهمی در این زمینه از او باقی مانده‌است. تألیفات مهم او عبارست از: ایرانیان، پرومته دربند و آگاممنون. هرودوت در برخی جهات از آثار او سود برده‌است. وی در نوشته‌های خود از مایه‌های اخلاقی پشتیبانی می‌کند.[۱۱۲]

آشیل در تراژدی ایرانیان ماجرای نبرد داریوش با یونانیان در ماراتن را به قلم کشیده و طبعاً در آن سعی در نشان دادن برتری یونان بر ایران نموده و نجات یونان در این جنگ را معجزه‌ای از سوی خدایان تلقی کرده‌است. آشیل در توصیف وقایع جنگ ایران و یونان بیش از حد اغراق کرده‌است. آشیل در توصیف وقایع جنگ ایران و یونان بیش از حد اغراق کرده‌است و هر چند این اثر جنبه‌های تخیلی دارد، می‌توان از فحوای آن به نکاتی دربارهٔ جنگ ماراتن پی برد

 

[♡ریحانه♡]

آریان مورخ و فیلسوف یونانی (۱۷۵–۱۹۵ م) در ایالت رومی بی‌تینیا در آسیای صغیر به دنیا آمد. بعدها با شرکت در جنگ آلان‌ها شهروند روم شد و به حکومت کاپادوکیه رسید؛ اما در اواخر عمر به آتن بازگشت و در آنجا سکونت گزید. آریان مرید اپی‌کنت، فیلسوف رواقی شد و تعالیم او را در دو اثر به نام‌های گفتگوها و خودآموز به رشته تحریر درآورد. از جمله آثار این مورخ، هند است که دربارهٔ ارتباط یونانی‌ها با هندی‌ها است. وی رویدادهای بعد از اسکند را در ۱۰ جلد نوشت که همراه با تاریخ بی‌تینا همگی مفقود شده‌اند. اثر مهم تاریخی او آناباسیس است که به تاریخ سفرهای جنگی اسکندر اختصاص دارد و همان نام تاریخ مشهور گزنفون را دربارهٔ بازگشت ده هزار یونانی دارد. آریان افتخار می‌کند که از ستایش کنندگان اسکندر است و مدعی است که به او از طرف خدایان الهام شده که تاریخ این پادشاه را بنویسد؛ بنابراین تاریخ او حاوی قضاوت‌هایی یکسویه است و مطالبی را که به سود اسکند نبود، مسکوت گذاشته یا به اجمال شرح داده‌است. با این همه، منتقدین تاریخ گفته‌اند که ارزش گزارش‌های او دربارهٔ لشکرکشی‌های اسکند به خاطر آن است که بیشتر آتها مبتنی بر یادداشت‌های شرکت‌کنندگان واقعی در این لشکرکشی‌ها، نظیر آریستوبول و بطلمیوس بوده‌است.[۱۱۴]

 

[♡ریحانه♡]

آریان از گزنفون تقلید کرده و حتی نام کتاب خود را از او اقتباس کرده‌است، اما چنانچه گزنفون، کوروش بزرگ را کمال مطلوب خود قرار داده، آریان اسکندر را معبود خود دانسته‌است؛ لذا، برای دانستن حقایق باید همواره روایات او را با روایت‌های سایر مورخین سنجید. وی به تبعیت از دیگر مورخین عصر هلنی از خشایارشا چهره‌ای مخدوش و نادرست ارائه داده و او را فرمانروایی مخرب و ویرانگر معرفی نموده‌است. در نوشته‌های او، نظیر سایر مورخان یونانی، اقدامات اسکندر مقدونی در تقابل با خشایارشا قرار گرفته‌است. اسکندر فرمانده‌ای سازنده و مقدس جلوه نموده در حالی که شاهان هخامنشی هم خشایارشا و هم کمبوجیه سردارانی ویرانگر و مغرور و جاه طلب هستند.[۱۱۵]

 

[♡ریحانه♡]

ازوپ یکی از روحانیون و مورخین سده‌های سوم و چهارم میلادی (احتمالاً ۲۶۰–۳۴۰م) است که فلسطین به دنیا آمد و در بیت‌المقدس و انطاکیه تحصیل کرد. ازوپ از دوستان نزدیک کنستانتین، امپراتور روم بود. او را پدر تاریخ مسیحیت خوانده‌اند. این روحانی مسیحی که از پیروان افلاطون بود، آثار متعددی دربارهٔ مسیحیت و امپراتور روم، کنستانتین، به شیوه سایروپدیای گزنفون نوشته‌است. افزون بر آن، وی حکایت‌هایی نظیر کلیله و دمنه و بیدپای هندی نوشته که در میان آثار ادبی یونانی بسیار شهرت دارد. منتقدین نوشته‌های ازوپ دربارهٔ آثار او گفته‌اند که وی همواره در صدد بود که علل رویدادهای تاریخی را روشن و آن‌ها را با رویدادهای عصر خویش مرتبط سازد.[۱۱۶]

 

[♡ریحانه♡]

مقالهٔ اصلی: استرابون
استرابون، جغرافی‌دان یونانی متولد آمازیا در کاپادوکیه (حدود ۶۳/۶۴ پ. م) است. وی که هم‌زمان با دوره اشکانیان می‌زیسته، مدتی از عمر خود را در مصر به سر برده‌است و مدتی نیز در اسکندریه به تحقیق در آثار جغرافیای اراتستن پرداخته‌است. استرابون کتابی در هفده جلد به نام خاطرات تاریخی در جغرافی نوشته که از بین رفته‌است؛ ولی، بخش مهمی از جغرافیای او محفوظ مانده که منبع گرانبها و ارزشمندی دربارهٔ اوضاع جغرافیای قدیم است. وی اطلاعات وسیعی از کتب عهد عتیق کسب کرده بود؛ بنابراین، بسیاری از اطلاعات مولفانی که آثارشان از میان رفته به وسیله او محفوظ مانده‌است. آثار استرابون که در قرون وسطی ناشناس مانده بود، در عصر رنسانس تجدید چاپ شد. او در جغرافیای خود به اصل و منشأ اقوام، مهاجرت‌ها و بنیان‌گذاری امپراتوری‌ها پرداخته و روابط انسان و محیط اطرافش را تجزیه و تحلیل کرده‌است.[۱۱۷]