آموزشی تکنیک فلش‌بک در ادبیات داستانی

[Tara Motlagh]

تکنیک فلش‌بک در ادبیات داستانی

تارا مطلق​

 

[Tara Motlagh]

فلش بک ها می‌توانند در هر داستانی نقشی محوری ایفا کنند. برخی از افراد فلش بک را با پیشینه داستان شخصیت‌ها (backstory) اشتباه می‌گیرند، در حالی‌که محدودیت زمانی یک فلش بک اجازه نمی‌دهد که ما جزئیات زیادی را به اشتراک بگذاریم و تنها می‌توانیم جزئیات اندکی را برای مخاطب فاش کنیم.

 

[Tara Motlagh]

فلش بک چیست؟

فلش‌بک یک انتقال ناگهانی و کوتاه به زمانی در گذشته و بازگشتی با همان غافلگیری به زمان حال داستان است. فلش‌بک‌ها می‌توانند اشاراتی به گذشته شخصیت‌ها داشته باشند، اما در آن‌ها پیشینه داستان شخصیت‌ها در نظر گرفته نمی‌شوند. پیشینه داستان سفر طولانی‌تری است (در واقع، گاهی اوقات پیشینه داستان بیشتر داستان یا حتی یک رمان را تشکیل می‌دهد).

 

[Tara Motlagh]

در یک فلش بک، معمولاً یک شخصیت، چیزی یا فردی از گذشته‌اش را به یاد می‌آورد. بوی یک غذا ممکن است باعث شود او آشپزخانه‌ای را ببیند که سالیان سال ندیده است. یا ممکن است شخصیت داستان در حالی‌که نور آفتاب بر صورت همسر 50 ساله‌اش افتاده است، به یاد دختر جوانی بیفتد که 30 سال پیش با او ازدواج کرده است.

 

[Tara Motlagh]

استفاده از فلش‌بک‌ها زمانی می‌توانند مفید واقع شوند که می‌خواهید به سرنخی در یک داستان معمایی اشاره کنید یا توضیحی برای برخی ویژگی‌های شخصیتی ارائه دهید. به عنوان مثال شخصیتی در داستان خود دارید که از سگ‌ها هراس دارد. خواننده شما مایل است دلیل آن را بداند، بنابراین شما بعد از مدتی فلش‌بکی را در داستان ارائه می‌دهید، که در آن شخصیت داستان به یاد می‌آورد که در بچگی مورد حمله یک سگ قرار گرفته است.

 

[Tara Motlagh]

هنگامی که پیشینه داستانی به طور موثری لایه‌بندی شود، می‌تواند روشی مناسب برای فضاسازی و ارائه توضیحات باشد. منحرف کردن توجه خوانندگان خود از زمان حال داستان به شما این امکان را می‌دهد تا بر زمان‌ها و مکان‌هایی تمرکز کنید که بینش عمیق‌تری را نسبت به یک شخصیت یا یک موقعیت ارائه می‌دهند.

 

[Tara Motlagh]

صحنه‌های فلش‌بک اگر به‌طور تأثیرگذاری نوشته شوند، داستان‌های مهمی را از گذشته شخصیت‌ها منتقل می‌کنند که مستقیماً هسته عاطفی یک روایت را هدف قرار می‌دهند. از فلش‌بک تنها زمانی استفاده کنید که مطمئن هستید هیچ شیوه بهتری برای افشای آن اطلاعات وجود ندارد و در نتیجه وجود چنین صحنه‌ای در داستان شما ضرورت می‌یابد.

 

[Tara Motlagh]

علت دشواری نوشتن فلش‌بک

فلش‌بک تنها بازگشت به گذشته در یک زمان خاص نیست؛ فلش‌بک خود به تنهایی چالش و کشمکشی جدید است که شخصیت داستان و همچنین مخاطب را در خود درگیر می‌کند و سیر رمان را دچار اختلال می‌کند. این اختلال همان چیزی‌ست که نوشتن فلش‌بک را بسیار دشوار می‌کند.

 

[Tara Motlagh]

در مبحث تعلیق گفته شد که تعلیق می‌تواند بر تأثیرگذاری داستان و جذب مخاطب اهمیت زیادی داشته باشد چرا که خواننده داستان را در خود غوطه‌ور می‌کنند و او را برای خواندن ادامه داستان تشویق می‌کند. صحنه‌های فلش‌بک برای آشکار کردن رویدادی در گذشته، این حس تعلیق را مختل می‌کنند. اگر این رویداد برای درک خوانندگان از داستان حاضر ضروری نباشد، روایتی را که برای ساختن آن بسیار تلاش کرده‌اید، خراب می‌کند.

 

[Tara Motlagh]

فلش‌بک مانند سکته است؛ سیر داستان را برای خواننده می‌شکند و او را از حال و هوای داستان دور می‌کند تا چیزی را که در گذشته اتفاق افتاده و از قضا به امروز داستان مربوط می‌شود را به خواننده اعلام کند. در واقع خواننده با تکنیک فلش‌بک مجبور به ترک روند داستان و بعد بازگشت به آن است. پس اگر این صحنه‌ها با احتیاط و دقت فراوان نوشته نشوند، این فلش‌بک‌ها خواننده را نسبت به خواندن ادامه داستان بی‌علاقه می‌كند.