آموزشی تکنیک فلش‌بک در ادبیات داستانی

[Tara Motlagh]

ویژگی‌های یک فلش‌بک کارآمد

هنگام نوشتن یک فلش‌بک، مهم‌ترین فاکتور، در نظر گرفتن هدف است. فلش‌بک‌ها برای فاش کردن بخش‌هایی ضروری که هسته عاطفی یک داستانند، نوشته می‌شوند. این‌که مثلاً در آن روز سرنوشت‌ساز واقعاً چه اتفاقی افتاد؟ چه چیزی باعث ایجاد اختلاف بین دو دوست قدیمی شد؟ چرا ویژگی‌های شخصیتی این فرد به شدت تغییر کرد؟

 

[Tara Motlagh]

فلش بک زمانی کارآمد است که با قدرت صحنه‌پردازی، لحظه‌ای را برای خواننده ارائه می‌دهد. اگر در حال نوشتن فلش‌بکی هستید که از طریق گفت‌وگو، روایت درونی و موارد دیگری نیز می‌تواند بازگو شود حتماً گزینه دوم را انتخاب کنید و به سراغ فلش‌بک نروید. احتمال این‌که مخاطبان خود را در حین خواندن داستان با یک فلش‌بک ناکارآمد از فضای داستان بیرون بکشید ریسک بزرگی‌ست.

 

[Tara Motlagh]

1. فلش‌بک باید دارای قدرت عاطفی باشد.

از آن‌جایی که فلش‌بک‌ها باید به هسته عاطفی یک داستان بپردازند، این رویداد باید یک کشمکش مهم درونی یا بیرونی را که در داستان حاضر اتفاق می‌افتد توضیح دهد.

 

[Tara Motlagh]

2. فلش‌بک باید خواننده را در خود غوطه‌ور کند.

فلش‌بک‌های کارآمد به همان اندازه روایت‌های کنونی خواننده را در خود غوطه‌ور می‌کنند. با وجود این‌که این رویدادها در گذشته اتفاق می‌افتند، اما باید در خواننده احساس فوریت ایجاد کنند. شما می‌توانید این کار را با استفاده از محرک‌ها انجام دهید یعنی یک واقعه یا شرایطی در داستان زمان حال وجود دارد که شخصیت شما را وادار به یادآوری رویدادی در گذشته می‌کند. این فلش‌بک نشان می‌دهد که این خاطره هنوز هم شخصیت داستان شما را آزار می‌دهد.

 

[Tara Motlagh]

شما می‌توانید با استفاده از یک محرک ثانویه، جریان روایت خود را حفظ کرده و شخصیت داستان را از فلش.بک خارج کنید. به عنوان مثال:

• شخصیت داستان شما ممکن است مرگ عزیزی را در خواب ببیند و با ساعت زنگ‌دار از خواب بیدار شود.

• بوی چای نعناع ممکن است یادآوری کننده روز ازدواج شخصیت داستان شما باشد، و با صدای بسته شدن درب منزل به واقعیت کنونی خود بازگردد.

• یک آهنگ قدیمی ممکن است خاطرات آزار دهنده‌ای را از دوران کودکی برانگیزد، و صدای دوستش او را به زمان حال برگرداند.

 

[Tara Motlagh]

برای شروع فلش‌بک‌ها از کلیشه‌نویسی و استفاده از عبارت‌های تحت‌اللفظی دوری کنید؛ . عباراتی مثل "به آن روز فکر کردم ..." و "یادم آمد که آن روز ..." چندان جالب نیستند. درعوض، با استفاده از محرک‌ها بین حال و گذشته این انتقال را انجام دهید.

 

[Tara Motlagh]

3. فلش‌بک را واضح بنویسید.

خواننده باید از همان چند سطر اول درک کند که صحنه‌ای از یک فلش‌بک را دارد می‌خواند. عدم شفافیت می‌تواند منجر به سردرگمی شود، در حالی‌که پنهان کردن هدفمند واقعیت فلش‌بک برای ایجاد شوک باعث می‌شود خوانندگان احساس کنند فریب داده شده‌اند. هر دوی این‌ها برای خواننده داستان تجربه‌های لذت‌بخشی نیستند.

 

[Tara Motlagh]

4. فلش‌بک را مختصر بنویسید.

در نوشتن فلش‌بک‌های کارآمد زیاده‌روی نمی‌شود. آن‌ها فقط برای خدمت به داستان حاضر وجود دارند و هر چه زودتر خوانندگان را به داستان برگردانید، بهتر است.

 

[Tara Motlagh]

5. فلش‌بک باید متمایز باشد.

اگر فکر می‌کنید نوشتن با سبکی متفاوت برای اختصار مناسب‌تر است، از استفاده از این سبک در فلش‌بک خود نترسید. انجام این کار می‌تواند در عین مختصر نگه داشتن صحنه، آن را متمایز از صحنه زمان حال کند.
نوشتن فلش‌بک با زاویه دید متفاوت نیز می‌تواند به تمایز آن از روایت اصلی شما کمک کند و مانع از سردرگمی خواننده شود.

 

[Tara Motlagh]

6. فلش‌بک باید عواقب و نتایجی داشته باشد.

فلش‌بک‌های کارآمد لحظه‌های قدرتمندی هستند، نه فقط به دلیل رویدادی که فاش می‌کنند بلکه به دلیل تأثیر احساسی و عاطفی که روی شخصیت‌های داستان دارند. وقتی کسی خاطره‌ای ناخوشایند را به یاد می‌آورد یا به غم و اندوه زندگی خود فکر می‌کند مسلماً این تجربه بر اعمال و احساسات آن‌ها در زمان حال تأثیری خواهد گذاشت.
هرچه فلش بک باعث ایجاد عواقب و اتفاقاتی در داستان حاضر شود، صحنه هدفمندتر خواهد بود.