آموزشی جی کی رولینگ چگونه معما طرح می‌کند؟

[اولدوز]

یکی از امتیازهای این مجموعه به‌عنوان داستانی فانتزی/معمایی این است که می‌توان با عناصر فانتزی داستان طوری صحنه‌ها را تزئین کرد که عناصر معمایی از نظر مخفی بمانند. بیشتر این عناصر در بطن معما بی‌فایده‌اند، ولی در باقی بخش‌های پیرنگ بسیار کارآمد واقع می‌شوند.

 

[اولدوز]

توصیفات هویت‌ساز



عناصری که تار و پود دنیای هری پاتر را تشکیل می‌دهند بسیار متنوع هستند، اما یکی از عناصری که همیشه ثابت می‌ماند و تکیه‌گاهی برای خواننده است، توصیفات شخصیت‌هاست. بیایید تستی انجام دهیم. من در ادامه سه توصیف مجزا از سه شخصیت می‌آورم. پیش از خواندن ادامه‌ی مقاله، حدس بزنید این توصیفات به کدام شخصیت تعلق دارند:

 

[اولدوز]

۱. «موهای سیاه چرب»

۲. «صورتی رنگ‌پریده و زاویه‌دار»

۳. «عینکی ذره‌بینی که چشم‌هایش را درشت جلوه می‌داد»

بسیار خب، خوب فکر‌هایتان را کردید؟

این شخصیت‌ها به‌ترتیب سوروس اسنیپ، دراکو مالفوی و پروفسور تریلانی (Professor Trelawney) هستند. اگر توانستید حداقل یکی از گزینه‌ها را درست حدس بزنید، شگفت‌انگیز است! احتمالاً کتاب‌ها را سال‌ها پیش خوانده‌اید، اما با چند کلمه توصیف، توانستید از میان صدها شخصیت در یک دنیای خیالی شخصیت درست را تشخیص دهید.

 

[اولدوز]

دلیل این اتفاق ساده است: تکرار. رولینگ از هیچ فرصتی برای اشاره به جزئیات فیزیکی شخصیت‌ها دریغ نمی‌کند. برای همین اگر شخصیتی با «موی قهوه‌ای مجعد» از اتاقی بیرون بدود، ما می‌دانیم که او هرماینی است. اگر کسی «عینکی هلالی» روی چشم‌هایش گذاشته باشد، می‌دانیم که او دامبلدور است. زنی با «صورتی وزغ‌مانند» پروفسور آمبریج (Professor Umbridge) است.

 

[اولدوز]

توصیفات هویت‌ساز در نوشتن داستان‌های معمایی بسیار کارآمد هستند، چون با استفاده از آن‌ها می‌توان هویت شخصیت‌ها را در متن داستان مخفی کرد، اما به شکلی منصفانه، طوری که اگر خواننده داستان را با دقت دنبال کرده باشد، بتواند هویتشان را تشخیص دهد. در محفل ققنوس، هری بر حسب اتفاق گویی کریستالی را که حاوی یک پیش‌گویی مهم بود می‌شکند و از گوی شبحی برمی‌خیزد. رولینگ در ادامه می‌نویسد:

 

[اولدوز]

«هردویشان، با حالتی منزجر، به نقطه‌ی شکسته شدن گوی خیره شده بودند. هیبتی به سفیدی مروارید با چشم‌هایی که از شدت درشتی گویی زیر ذره‌بین قرار گرفته بودند به هوا برخاست.»

هری گمان می‌کند که شخصیت مربوطه را می‌شناسد، ولی هویت او سی صفحه بعد، در گفتگوی او با دامبلدور مشخص می‌شود. ولی کسی که کتاب را با دقت خوانده باشد، از همان اول می‌داند که روح مذکور، تریلانی است و سی صفحه بعد، از هوشمندی خودش لذت خواهد برد.

 

[اولدوز]

خلاصه این‌که رولینگ به کمک:

۱. توصیفات هوشمندانه ۲. مجرمان کم‌حرف ۳. سرنخ‌های مخفی‌شده در متن داستان ۴. توصیفات هویت‌ساز راجع‌به ظاهر شخصیت‌ها

داستان‌های معمایی‌ای تعریف می‌کند که قابل حل هستند و خواندنشان از آغاز تا پایان بسیار رضایت‌بخش است. اگر برایتان سوال است که مجموعه‌ی هری پاتر چطور میلیون‌ها خواننده‌های جوان را از اقصی‌نقاط دنیا در خود غرق کرد، به‌شخصه طراحی معماهای باکیفیت را به‌عنوان یکی از دلایل اصلی این محبوبیت در نظر می‌گیرم.