آموزشی داستان نویسی

[ASHVAN]

با اين توضيحات امکان دارد شما نوشته اي سراسر شعار داشته باشيد که «شعارزده» نباشد؛ چنين نوشته اي متضاد با بندهاي قبلي نيست. اصلي پيشرفته تر از قبلي هاست و دست يافتن به آن فقط و فقط با تمرين و تجربه حاصل مي شود؛ پس تجربه کنيد.

 

[ASHVAN]

یه داستان کوتاه خوب معمولا ۵ المان پایه‌ای و ساده داره … خب تعریف کلی از داستان کوتاه رو اگه به نقل از ویکی‌پدیا بگم می‌تونم قسمت زیر رو قرار بدم:

داستان کوتاه گونه‌ای از ادبیات داستانی است که نسبت به رمان یا داستان بلند حجم بسیار کم‌تری دارد و نویسنده در آن برشی از زندگی یا حوادث را می‌نویسد درحالی که در داستان بلند یا رمان، نویسنده به جنبه‌های مختلف زندگی یک یا چند شخصیت می‌پردازد و دستش برای استفاده از کلمات باز است. به همین دلیل ایجاز در داستان کوتاه مهم است و نویسنده نباید به موارد حاشیه‌ای بپردازد.

 

[ASHVAN]

حالا که با تعریف کلی‌ش آشنا شدید بزارید که اون ۵ المان اصلی رو بنویسم.

المان اول: کاراکتر یا همون شخصیت

تعریف شخصیت می‌تونیم بگیم به فرد یا حیوون یا هرچیز دیگه‌ای اطلاق میشه که توی روند داستان یه کنشی، انفعالی یا چیزی شبیه به این رو داره … خب شخصیت‌ها می‌تونن شخصیت اصلی ماجرا باشند یا اینکه یه سری شخصیت غیراصل یا جانبی یا هرچیز دیگه‌ای که شما دوس دارید.

 

[ASHVAN]

المان دوم: موقعیت

منظورمون از موقعیت اون مکان و زمانی هستش که داستان توش شکل می‌گیره. نویسنده معمولا با بیان یه چشم انداز، منظره، یه ساختمون، یه فصل یا یه نوع آب و هوا یا هر چیز دیگه‌ای موقعیت رو ایجاد میکنه و شخصیت‌ها و باقی المان‌ها رو داخل‌ش قرار میده. در واقع بخش مهمی از داستان کوتاه هستش و تاثیر زیادی توی قدرتمند بودن داستان داره.

 

[ASHVAN]

المان سوم: طرح

می‌تونیم بگیم طرح مجموعه یا سری از رویدادها و یا انفعالات شخصیت‌ها هستند که به چهارچوب اصلی داستان مرتبط میشه یا بهتر بگیم داستان رو شکل میده و ادامه‌ش میده.

 

[ASHVAN]

المان چهارم: تضاد

معمولا این قسمت از داستان کوتاه بین دو شخصیت یا بین چیزهای مختلف اتفاق می‌افته … منظور از کنش یا ضد و خورد و برخورد می‌تونه مثلا یه تعامل دو طرفه باشه یا اینکه یه جنگی باشه یا یه درگیری و یا هر چیز دیگه‌ای. شخصیت اول ماجرا معمولا توی این کنش نقش اساسی رو ایفا می‌کنه.

 

[ASHVAN]

قسمت دیگه ماجرا می‌تونه شخصیت دیگه‌ای، جامعه، نیروی طبیعت و یا چیزهای دیگه‌ای باشه که با شخصیت اول در درگیریه! و یا اینکه در ارتباطه. مهم اینه که همواره یه بخشی وجود داره و در مقابل یه بخش دیگه‌ای هم وجود داره یا اینکه می‌تونه بخش دوم همون باز بخش اول باشه.

 

[ASHVAN]

المان پنجم: موضوع

به صورت ساده بگم، موضوع ایده و فکر مرکزی داستان که همه چیزها در مورد اون هستش و ادامه پیدا میکنه. داستان می‌تونه یه موضوع اصلی و چند موضوع فرعی داشته باشه.

 

[ASHVAN]

صحنه و صحنه پردازی

«زمان و مکانی را که در آن عمل داستانی صورت می‌گیرد، صحنه می‌گویند. کاربرد درست صحنه بر اعتبار و قابل قبول بودن داستان می‌افزاید و انتخاب درست مکان وقوع داستان به حقیقت‌مانندی آن کمک می‌کند. به همین دلیل است که حتا در داستان‌های خیال و وهم یعنی داستان‌های سوررئالیستی و نمادگرایانه،‌ صحنه‌ی داستان بر زمینه‌ی واقعی و قابل قبولی جریان دارد.»
هیچ فکر کرده‌اید که چرا به محل تصادف دو تا ماشین یا ماشین و عابر می‌گویند صحنة‌ تصادف. یا چرا به محلی که نمایش در آن صورت می‌پذیرد،‌ می‌گویند صحنة نمایش؟ و اصولاً چه ارتباطی میان یک تصادف و یک نمایش وجود دارد که صحنه موصوف این هر دو است و اتفاقا برای هر دو صفت،‌ خوش هم می‌نشیند؟ سعی کنیم به اشتراکاتی که سبب شده اصطلاح صحنه برای این هر دو یکسان به کار رود، دست پیدا کنیم.

 

[ASHVAN]

معمولا در یک تصادف چند عامل حضور دارند:
1. محل تصادف 2. زمان تصادف 3. وسیله‌ی تصادف 4. عمل تصادف
یعنی سر یک چهارراه ناگهان دو ماشین در ساعت 9:17 صبح به هم برخورد می‌کنند و آن چه از این برخورد ناگهانی ناشی می‌شود،‌ عمل تصادف است.
اما چه عواملی سبب می‌شوند یک نمایش به انجام برسد؟ یکی محل نمایش است،‌ دیگری زمان نمایش است،‌ سومی وسایل نمایش اعم از بازیگر و دیگر لوازمی است که در نمایش باید به کار روند، و چهارمی اجرای نمایش است که همان عمل نمایش محسوب می‌شود. یعنی در یک محل تعیین شده (تئاتر شهر)، عده‌ای بازیگر در یک زمان خاص (ساعت 5 بعد از ظهر) به عمل نمایش برمی‌خیزند. پس وقتی می‌گوییم صحنة تصادف، صحنة نمایش، خود به خود این عوامل را مد نظر داریم، هر چند اگر به آنها اشاره نکنیم.
صحنه در داستان نیز به همین ترتیب است. یعنی صحنة داستان، مکانی است که عمل داستان در آن طی زمانی معین یا پیوسته به عمل برمی‌خیزد، شخصیتی داستانی است که طبق انگیزة خویش در چارچوب طرح فعالیت می‌کند. مثلا صحنه‌ی اساسی در داستان پیرمرد و دریا،‌ دریا است که در آن پیرمرد طی چند شبانه‌روز به عمل ماهی‌گیری می‌پردازد.