آموزشی در پایان چه جملاتی نقطه می گذاریم؟

[شاهدخت]

در پایان چه جملاتی نقطه می گذاریم؟

 

[شاهدخت]

مهم‌ترین کاربرد نقطه، پایان دادن به جمله است. عموما در پایان جملات نقطه گذاشته می‌شود مگر آنکه جمله به علامت سوال، علامت تعجب یا در مواردی به علامت نقطه ویرگول ختم شود. نقطه‌ها ایجادکننده مکث هستند. به عبارتی به خواننده فرصتی می‌دهند که نفسی بگیرند، مفهوم مطلبی که تاکنون خوانده‌اند را در ذهن خود حلاجی کنند و سپس به مطالعه ادامه جمله بپردازند.

 

[شاهدخت]

فراموش نکنید جملاتی که با نقطه به پایان رسیده‌اند باید از نظر بار معنایی مستقل باشند؛ یعنی جمله باید مفهوم خود را به درستی منتقل کرده باشد. اگر پایان جمله‌ای نقطه گذاشتید اما مفهوم جمله هنوز منتقل نشده بود، مرتکب اشتباه شدید و استفاده از نقطه در آن قسمت جمله صحیح نبوده است. به عنوان مثال:

 

[شاهدخت]

در عبارت مقابل: «اگر پایان جمله‌ای نقطه گذاشتید اما مفهوم جمله هنوز منتقل نشده بود. مرتکب اشتباه شدید.» بعد از فعل «نشده بود» مجاز به استفاده از نقطه نیستیم چراکه جمله هنوز ادامه دارد. در اینجا باید از ویرگول برای ایجاد مکث کوتاه استفاده کنیم.

 

[شاهدخت]

۱. پایان جمله‌های خبری یا انشایی
یک تصور غلط وجود دارد که برخی از افراد فکر می‌کنند نقطه‌ها حتما باید پس از یک فعل بیایند در حالی که در پایان جمله، حتی در صورت نبود فعل باید از علامت نقطه استفاده شود. این مورد در نوشتن ضرب‌المثل‌ها زیاد به چشم می‌خورد. مثال:

هرکه بامش بیش، برفش بیشتر.

 

[شاهدخت]

2. پس از پاسخ‌های کوتاه
از دیگر کاربردهای نقطه در نگارش فارسی می‌توان به کلمات و پاسخ‌های کوتاه اشاره کرد که خود نقش یک جمله کامل دارند. به مثال زیر توجه کنید:

_ آیا سال پیش به دیدار خانواده‌ات رفتی؟
+ خیر.

 

[شاهدخت]

3. پس از حروف اختصاری
از دیگر کاربردهای نقطه، استفاده پس از حروف اختصاری است. برای نمونه به موارد زیر توجه کنید:

ه.ق. به جای هجری قمری
ب.م. به جای بعد از میلاد
ق.م. به جای قبل از میلاد

توجه داشته باشید که برخی از نشانه‌های اختصاری مشهور و پرکاربرد مانند کلماتی چون WHO یا NATO عموما بدون نقطه نوشته می‌شوند و گذاشتن نقطه میان اجزای آن‌ها ضرورتی ندارد.

 

[شاهدخت]

4. برای جدا کردن اعداد از یکدیگر
برای جدا کردن اعداد، حروف فارسی یا لاتین از نقطه استفاده می‌کنیم.

(1. آ. B. ک.)

استفاده از نقطه پس از اعداد و حروف در نگارش امتحانات چهار گزینه‌ای نیز بسیار پرکاربرد است. گزینه‌ها در این امتحانات عموما به صورت‌های زیر مشخص می‌شوند:

1.
آ.
A.
الف.