معرفی کتاب در کولۀ داستان | یادداشتی از کورش اسدی در باب داستان‌نویسی

[شیر کاکائو]

در كولۀ داستان ـ يادداشتى در داستان‌نويسى ـ كورش اسدى

 

[شیر کاکائو]

هر داستان‌نويس با خود كوله‌ای دارد.

نويسنده هرچه می‌خواند _چه متن ادبی چه سياسی، متن‌های علمی حتی، حتی كتاب‌های درسی_ يک روزی يک جایی توی داستان‌هايش از آن‌ها استفاده می‌برد. داستان‌نويس، نمی‌دانم درست از كی _شايد از همان‌وقت كه می‌بيند خيال‌هايش برايش از وقايع روز و زندگیِ روزمره واقعی‌تر است_ يک‌جور نگاه خاص به دنيای پيرامونش پيدا می‌كند يک‌جور چشم سوم پيدا می‌كند و بی كه بداند يک كار را مدام دارد انجام می‌دهد _تماشا_ ثبتِ صحنه‌ها و لحظه‌ها. اين‌ها توی كولۀ مخفيش نگهداری می‌شود تویِ يک گوشه‌ای از ذهنش و خيالش. تا سال‌ها بعد كه می‌نشيند داستانی بنويسد و ناگهان ياد يكی از دورترين تجربه‌هایِ زندگيش می‌افتد و می‌بيند تویِ اين صحنۀ خاص از داستانش می‌تواند آن را به كار بگيرد و اگر داستانش داستان درخشانی از آب دربيايد آن صحنۀ دور مبدل به تصويری جاودانه می‌شود _نمونۀ‌ درخشان اين اتفاق همان خاطرۀ دورِ فاكنر از ديدار دختركيست كه رفته بوده نشسته بوده روی يک درخت و او داشته از پايين تماشايش می‌كرده و تنها چيزی كه به يادش مانده لباس شخصیِ گِلی شدۀ ‌دختر بوده است_ اين صحنه به گفتۀ ‌خود فاكنر سال‌ها بعد به قوارۀ «كتی» درمی‌آيد و در داستان خشم و هياهو جاودانه می‌شود.

 

[شیر کاکائو]

بعضی‌ها حتی آگاهانه در كار يادداشت برداشتن از ديده‌هایشان هستند. اما يادداشت‌برداری ايدۀ مناسبی نيست. چون هرچيزی كه يادداشت می‌شود در چارچوبِ كاغذ می‌ماند و راهِ خيال بر آن بسته می‌شود. ماندنِ‌ تصاوير در ذهن خيلی فرق دارد با ثبتِ آن‌ها بر صفحه. در ذهن اگر بمانند راهِ تركيب باز است و با هزار ايده و تصويرِ ديگر درهم می‌شود و بار می‌گيرد مدام و مدام تازه می‌ماند ولی روی كاغذ كه نوشته شد از ذهن بيرون می‌افتد و تک می‌افتد و پرت می‌شود يک گوشه می‌ماند _يادداشت برداشتن ايدۀ مناسبی نيست.

 

[شیر کاکائو]

متن‌های تئوريك برای يک داستان‌نويس در حكم قاتلِ خلاقيت است.

 

[شیر کاکائو]

داستان‌نويس نبايد ذهنش را آلودۀ متن‌هایی كند كه كارشان تئوری‌بافی است.

 

[شیر کاکائو]

تئوری فقط به كار نقد می‌آيد.

 

[شیر کاکائو]

تا حالا حرف از اين احمقانه‌تر نشنيده‌ام كه يكی به يكی می‌گويد فلان داستان را خوانده‌ای؟ يک داستان ديكانستراكتيويستی محشره!!!

 

[شیر کاکائو]

اين حرف‌ها مال ذهن‌های آلوده به تئوريست _هيچ داستانی در دنيا نداريم كه ساختارگرا يا ساختارشكن باشد،

نقدهای ساختاری داريم،

نقدهای ساختارشكن داريم،

 

[شیر کاکائو]

اين‌ها ترم‌های نقدنويسی است نه داستان‌نويسی _توی نقد است كه منتقد می‌آيد و يک داستان را ساختارزدایی می‌كند يا ساختارش را آشكار می‌كند.

هيچ داستانی در دنيا بر پايۀ تئوريهای نقدنويسی نوشته نشده،

نقد و كارِ‌ نقد با عقل است،

داستان كارِ دل است.

 

[شیر کاکائو]

می‌خواهم بگويم داستان‌نويس اگر داستان‌نويس باشد هنگامِ‌ نوشتن تنها و تنها به دلش رجوع می‌كند و همه چيز را به عهدۀ نبضش می‌گذارد به عهدۀ همان كولۀ مخفی در ذهن و احساسش _از اين كوله بايد مراقبت كرد_ بايد گذاشت تا همه چيز بيفتد توی مسير داستان و اگر داستان‌نويس داستان‌نويس باشد اين كوله خودبه‌خود فقط چيزهای داستانی را در خودش راه می‌دهد _بايد نوشت_ هر روز بايد نوشت و هر روز بايد خواند و هر روز بايد تماشا كرد _بايد از كوله مراقبت كرد_ يک ذهنِ تربيت شده از همه چيز می‌تواند داستان بسازد _به شرط اين‌كه مدام تر و تازه نگه داشته شود_ با تمرين هر روزۀ نوشتن _نوشتن و خواندن_ داستان خواندن و داستان نوشتن.