آموزشی "را"ی بلاتکلیف!
- نویسنده موضوع MAHER
- تاریخ شروع
اطلاعات موضوع
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
در زبان فارسی بعد از " مفعول بی‌واسطه " (direct object) که آن را "مفعول صریح" هم می‌گویند، " را" آورده می‌شود . فعل در جمله‌ای که مفعول دارد فعل "متعدی" است. عملی که از فاعل صادر می‌شود بر مفعول وارد می‌آید. ساده‌ترین جمله آن است که غیر از فاعل و مفعول و فعل کلمه دیگری نداشته باشد، مثل "علی کتاب را آورد". فعل "آورد" متعدی است، "علی" فاعل است و "کتاب" مفعول بی‌واسطه و "را" علامت یا نشانه این مفعول. اگر بگوییم "علی کتاب را به هوشنگ داد"، جمله دو مفعول پیدا می‌کند، یکـی "کتـاب" و دیگـری "هـوشـنگ" کـه مفـعـول دوم "مفـعـول به‌واسطه " (indirect object) است. واسطه در این مورد حرف اضافۀ (preposition) " به" است .
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
اشتباهات
اما می‌دانیم که بیشتر جمله‌ها به این سادگی نیست و بیش از یک فعل دارد و مرکب است و با صفت و قید و عبارت‌های توضیحی، دراز و پیچیده می‌شود. در مورد همین جمله‌های دراز و پیچیده است که بسیاری از نویسندگان و مترجمان "را"، یعنی نشانه مفعول بی‌واسطه را در جای درست نمی‌گذارند، و این خود نشانه محدودیت دانش زبانی است. به یک نمونه از این جور جمله‌ها که در آن "را" در جای درست نیامده است، نگاه می‌کنیم.
اما می‌دانیم که بیشتر جمله‌ها به این سادگی نیست و بیش از یک فعل دارد و مرکب است و با صفت و قید و عبارت‌های توضیحی، دراز و پیچیده می‌شود. در مورد همین جمله‌های دراز و پیچیده است که بسیاری از نویسندگان و مترجمان "را"، یعنی نشانه مفعول بی‌واسطه را در جای درست نمی‌گذارند، و این خود نشانه محدودیت دانش زبانی است. به یک نمونه از این جور جمله‌ها که در آن "را" در جای درست نیامده است، نگاه می‌کنیم.
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
- " جاده‌ها و فرودگاه‌های موقت در خاک زئیر باید احداث شود تا جای خطوط ارتباطی و حمل و نقلی [ ] که عملاً در چند دهه گذشته از سوی دولت به آن توجهی نشده است را بگیرد.
- جان کورن بلوم قرار دیدار این هفته خود را از بلگراد [ ] لغو کرد .
- خانم آلبرایت می‌کوشد تا حمایت کشورهای عرب منطقه را از موضع امریکا [ ] به دست آورد .
- پنجره‌های بیمارستانی [ ] که جسد مولانا قدری به آنجا برده شده بود را شکستند .
- در ایران شورای نگهبان طرح تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی [ ] که مجلس به تصویب رسانده بود را رد کرده است .
- موریس کاپیتون گزارشهای اخیر را درباره ملاقات با مقامات قضایی ایران در ژنو [ ] تکذیب کرد .
- او برای حفظ ارزش‌های دینی حکم شلاق زدن را در میدان‌های شهر برای متخلفان [ ] به اجرا درآورد .
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
- توجه کنید:
هر فعلی که مفعول داشته باشد، این مفعول یا "شخص" است یا "شیء". فعل بر این شخص یا شیء وارد می‌شود. می‌توانیم از خود بپرسیم "چه ک.س را؟" یا "چه چیز را؟" مثلاً در جمله ساده "علی هوشنگ را دید"، فعل "دیدن" است. از خود می‌پرسیم "علی چه کسی را دید؟" جواب این است "هوشنگ را" و "را" بلافاصله بعد از"هوشنگ" که مفعول بی‌واسطه است، می‌آید. وقتی هم که مفعول یک عبارت دراز باشد، "را" درست بعد از آخرین کلمه عبارت مفعولی می‌آید .
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
***دقت کنید!
در اینجا نمونه‌های بالا را با این قاعده تجزیه می‌کنیم.
در اینجا نمونه‌های بالا را با این قاعده تجزیه می‌کنیم.
- می‌گوییم "جان کورن بلوم (فاعل) چه کرد؟" جواب این است: "لغو کرد". بعد از خودمان می‌پرسیم "چه چیز را؟" تا مفعول بی‌واسطه معلوم شود. جواب این است: "قرار ملاقات این هفته خود از بلگراد را". می‌بینیم که با این دو سؤال عبارت مفعولی به آسانی شناخته شد و "را" بلافاصله بعد از آن آمد.
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
- حالا همین کار را در مورد بقیه نمونه‌ها انجام می‌دهیم:
- سؤال: خانم آلبرایت می‌کوشد چه چیز را به دست آورد؟
سؤال: چه حمایتی را؟
جواب: حمایت کشورهای عرب منطقه از موضع آمریکا را .
- سؤال: پنجره‌های کجا را شکستند؟
سؤال: پنجره‌های کدام بیمارستان را؟
جواب: پنجره‌های بیمارستانی را (که جسد مولانا قدری به آنجا برده شده بود) شکستند .
- سؤال: در ایران شورای نگهبان چه کرده است؟
سؤال: چه چیز را؟
جواب: طرح تشویق و حمایت سرمایه‌گزاری خارجی را (که مجلس به تصویب رسانده بود) رد کرده است .
- سؤال: موریس کاپیتون چه کرده است؟
سؤال: چه چیز را تکذیب کرده است؟
جواب: گزارشهای اخیر درباره ملاقات با مقامات قضایی ایران در ژنو را رد کرده است .
- سؤال: او چه کرد؟
سؤال: چه چیز را؟
جواب: حکم شلاق زدن در میدان‌های شهر برای مخالفان را به اجرا درآورد .
" را"ی زائد در جمله
موضوع نویسنده
- Oct
- 3,286
- 3,818
- مدال‌ها
- 11
" را"ی زائد در جمله
بعضی از نویسندگان و مترجمان علاوه بر آوردن "را" ی مفعول بی‌واسطه در جای نادرست، در موردهایی در جمله "را"ی زائد می‌آورند. پیش از آنکه در این باره توضیحی بدهم، نمونه‌هایی ذکر می کنیم که در آن‌ها "را"ی زائد آمده است :
باز هم اشتباهات
بعضی از نویسندگان و مترجمان علاوه بر آوردن "را" ی مفعول بی‌واسطه در جای نادرست، در موردهایی در جمله "را"ی زائد می‌آورند. پیش از آنکه در این باره توضیحی بدهم، نمونه‌هایی ذکر می کنیم که در آن‌ها "را"ی زائد آمده است :
باز هم اشتباهات
- دولت باید برای مقابله با فساد ... تدابیر تازه‌ای را اتخاذ کند. قصد دارند با به اجرا گذاشتن قانون مبارزه با تروریسم، اختیارات تازه‌ای را به دادگاه‌های این کشور بدهند .
- شرکت ملی نفت ترکیه... قرارداد جدیدی را با شرکت ملی نفت عراق ... امضا کرده است .
- حکومت خودگردان فلسطین یک اعتراض غیر رسمی را تسلیم شورای امنیت سازمان ملل متحد کرده است .
- او یک ارتش منظم را تشکیل داده است .
