آموزشی ریشه ه کسره از کجا آب می‌خورد؟

['elahe]

'ه' کسره​

 

['elahe]

اغلب ما می‌دانیم که هکسره چیست و می‌دانیم که استفاده از آن اشتباه است. اما همچنان هکسره را به نوشته‌هایمان راه می‌دهیم و جالب‌تر این است این مجوز ورود را ناخودآگاه صادر می‌کنیم!

 

['elahe]

اما آیا تا به حال به ریشه این اشتباه نگارشی فکر کرده‌اید؟ چطور برای همیشه هکسره را از پروژه‌های تولید محتوای متنی حذف کنیم و کیفیت آن‌ها را ارتقا دهیم؟

 

['elahe]

بیایید برای درک بهترِ تفاوت «گفتار» با «نوشتار» و «فارسی محاوره» با «فارسی رسمی» از مفهوم هکسره استفاده کنیم. ابتدا به تفاوت زبان گفتاری و نوشتاری اشاره می‌کنیم:

 

['elahe]

گفتار بخشی از رفتارهای طبیعی انسان است. منظور از «رفتار طبیعی» رفتاری است که به خاطر گرایش‌های ذاتی ما ایجاد می‌شود.

 

['elahe]

معمولاً نشانه رفتار طبیعی این است که در همه آدم‌ها وجود دارد. در طول تاریخ بشر هم وجود داشته و در سنین خیلی کم بروز می‌کند. تابه حال نتوانستیم گروهی از آدم‌ها را پیدا کنیم که گفتار نداشته باشند.

 

['elahe]

حتی گروه‌هایی که زبان مشترکی ندارند، با گذشت زمان، گفتار مشترک بین ‌آن‌ها پدید می‌آید. (اصطلاحاً به این پدیده pidgin می گویند)

‏گفتار حتی نیازی به صوت هم ندارد.

 

['elahe]

حتما دیده‌اید که در گروه‌ها و جوامع ناشنوا، با حرکت دست و صورت مشابه گفتار صوتی شکل می‌گیرد. نمونه معروف آن زبان اشاره نیکاراگوئه است که در دهه هشتاد با ایجاد مدارس ناشنوایان، خود به خود به وجود آمد و الان به نسل سوم گویشوران خود رسیده است.

 

['elahe]

هکسره یک مشکل نوشتاری است، نه گفتاری. صدای e در گفتار ما حداقل پنج کاربرد و معانی مختلف دارد، مهم این است که در چه بخشی از کلمه بیاید. پس بهتر است انواع مختلف کسره را بررسی کنیم.

 

['elahe]

کسره‌ای که بین موصوف و صفت یا مضاف و مضاف‌الیه قرار می‌گیرد

سر مرده که کوهنورده به دسته بیل خورده»

sær-e mærd-e ke kuhnæværd-e be dæst-e bil xord-e

‏ وقتی می گوییم که sær-e mærd بین «سر» و «مرد» یک کسره قرار می‌دهیم. این e معمولاً نوشته نمی‌شود یا با کسره نوشته می‌شود «سرِ مرد».