زندگینامه زندگینامه زین العابدین

[BARAN_KH_Z]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[BARAN_KH_Z]

پدر عرب و مادر ایرانی امام زین العابدین (ع)
علی بن حسین بن علی بن ابی طالب، مشهور به امام سجاد و زین العابدین چهارمین امام شیعیان و فرزند امام حسین(ع) و ( طبق برخی روایات ) شهربانو. این بانوی بزرگوار در رویایی صادقه، اسلام آورده و همچون نرجس خاتون مادر امام مهدی (عجّل الله فرجه الشریف) توسط حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) برای فرزند عزیزش امام حسین (علیه السلام) خواستگاری شده بود، پس از سختی های بسیاری که متحمل شد، به مدینه آمد. ( مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج2، ص135 )

**درباره ی مادر امام سجاد روایات بسیاری وجود دارد که به یکی از آنها اشاره کردیم اما باید بگوییم که بسیاری از مراجع و صاحب نظران، ایرانی بودن مادر امام سجاد و داستان های مربوط به شهربانو را مردود میدانند به همین دلیل هیچ سند قابل قبولی برای اصالت شهربانو و ماجرای اسارت و ازدواج وی با امام حسین (ع) وجود ندارد .**

 

[BARAN_KH_Z]

ولادت امام زین العابدین (ع)
امام سجاد (ع) در پنجم شعبان سال 38 هجری قمری و به روایتی 48 هجری قمری به دنیا آمد و دوره زندگی ایشان همزمان با امامت سه امام شیعیان امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و حکومت یزید بن معاویه (61- 64ق)، عبد الله بن زبیر (61- 73) که حاکم مستقل مکه بوده است، معاویه بن یزید (چند ماه از سال 64)، مروان بن حکم (نه ماه از سال 65)، عبدالملک بن مروان (65- 86) و ولید بن عبد الملک (86- 96) بود.

 

[BARAN_KH_Z]

کنیه و القاب امام سجاد (ع)
کنیه امام سجاد(ع)، ابوالحسن، ابوالحسین، ابومحمّد، ابولقاسم و ابوعبداللّه است. (طبرسی، اعلام الوری، 1390ق، ص256)

القاب وی، زین العابدین، سیدالساجدین، سجاد، ذو الثفنات، هاشمی، علوی، مدنی، قرشی، علی اکبر است. ( ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، 1379ق، ج4، ص175)

 

[BARAN_KH_Z]

صفات و ویژگی های اخلاقی امام سجاد (ع)
یکی از ویژگی های امام سجاد عبادت خالصانه ایشان به درگاه خداوند و خشوع و خضوع ایشان می باشد ، به طوری که مالک بن انس می گوید:علی بن حسین در شبانه روز هزار رکعت نماز می خواند تا اینکه از دنیا رحلت کرد. لذا به ایشان «زین العابدین» می گویند. (ذهبی، العِبَر، دار الکتب العلمیه، ج1، ص83 )

امام سجاد(ع) بسیار به فقرا و مستمندان کمک می کرد و به آنها شبانه و مخفیانه غذا می داد. از ابو حمزه ثمالی نقل شده است علی بن حسین(ع) شبانه مقداری غذا بر دوش خود می گذاشت و در تاریکی شب به صورت مخفیانه به فقرا می رساند و می فرمود:صدقه ای که در تاریکی شب داده شود، غضب خداوند را خاموش می کند. (ذهبی، سیراعلام النبلاء، 1414ق، ج4، ص393 )

امام سجاد(ع) در حالی که نیازی به بردگان نداشت، آنها را جهت آزاد کردن می خرید. امام سجاد(ع) در هر زمان و موقعیتی به آزادی آنها می پرداخت، به طوری که در شهر مدینه عده زیادی، همچون یک لشکر از موالی آزاد شده، از زن و مرد، به چشم می خورد که همگی از موالی امام بودند. (سید الاهل، زین العابدین، 1961م، ص7و47

 

[BARAN_KH_Z]

همسر و فرزندان امام سجاد (ع)
امام چهارم دارای همسران متعددی بودند که اکثر آنها ام ولد بوده اند. ام ولد به کنیزی گفته می شود که به ازدواج مردی در آمده و از او صاحب فرزند می شود و دیگر حالت مملوکیت کامل ندارد و نمی شود او را فروخت.

یکی از همسران حضرت سجاد (علیه السلام) حضرت فاطمه (ام عبدالله) دختر حضرت امام حسن (علیه السلام) می باشند که ثمره ازدواج حضرت با آن بانوی مکرمه، امام محمدباقر (علیه السلام) بوده است. (مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج46، ص155 )

دیگر فرزندان آن حضرت عبارتند از:
عبدالله
حسن
حسین
زید
عمر
حسین اصغر
عبدالرحمن
سلیمان
علی
خدیجه
محمداصغر
فاطمه
عُلَیَّه
ام کلثوم

 

[BARAN_KH_Z]

کربلا و اسارت امام سجاد (ع)
امام سجاد(ع) در واقعه کربلا و در روز عاشورا، به شدت بیمار بود به گونه ای که می خواستند او را به قتل برسانند اما گفتند:او را همین بیماری که دارد کفایت می کند. (طبرسی، اعلام الوری، 1376ش، ج1، ص469. )

پس از واقعه کربلا، ابن زیاد، امام سجاد(ع) و سایر اسیران کربلا را در زندان نگهداشت و نامه ای به شام نوشت و از یزید کسب تکلیف کرد. یزید پاسخ داد، اسیران و سرهای شهیدان کربلا را به شام بفرستد. ابن زیاد، امام سجاد(ع) را غل بر گردن نهاد و با اسیران همراه مُحَفّر بن ثَعلبه روانه دمشق کرد. ( شهیدی، زندگانی علی بن الحسین(ع)، 1385ش، ص58-59 )

امام سجاد(ع) در مسجد شام خطبه ای خواند و خود و پدر و جد خویش را به مردم شناساند و به مردم گفت که پدرش برای حق و به دعوت مسلمانان به پاخاست تا دین را از بدعت هایی که در آن پدید آمده، بزداید و به سادگی و پاکی عصر جدّ خود برساند. (شهیدی، زندگانی علی بن الحسین(ع)، 1385ش، ص75 ) خاندان امام حسین (ع)، به دستور یزید، از شام به سوی مدینه حرکت کردندو امام سجاد(ع) 34 سال پس از واقعه کربلا زنده بود.

 

[BARAN_KH_Z]

امامت امام سجاد (ع)
با شهادت امام حسین(ع) در عاشورای سال 61 قمری امامت امام سجاد(ع) آغاز شد. ایشان به مدت 34 سال تا زمان شهادتش، یعنی سال 94 قمری یا سال 95 قمری امامت نمودند. دوره امامت امام سجاد با حکومت یزید بن معاویه ، معاویة بن یزید ،مروان بن حکم و عبدالملک بن مروان و ولید بن عبد الملک مقارن بوده است . (مجلسی، بحار الانوار، 1413ق، ج46، ص13. )

 

[BARAN_KH_Z]

قیام های دوران امام سجاد(ع)
پس از واقعه کربلا و در دوران امام سجاد(ع) قیامهای مختلفی روی داد.

در سال 63 قمری بعد از واقعه کربلا واقعه حَرّه روی داد و مردم مدینه علیه امویان قیام کردند اما امام سجاد(ع) از آغاز شورش خود را کنارکشید و با مردم همراه نگشت، چون پایان کار را می دانست. ( شهیدی، زندگانی علی بن الحسین(ع)، 1385ش، ص86.

نهضت توابین یکی دیگر از نهضت های پس از واقعه کربلا بود که می خواستند در صورت پیروزی، امامت جامعه را به اهل بیت(ع) بسپارند. قیام مختار نیز سومین جنبش مهم پس از واقعه کربلا است که درباره ارتباط امام سجاد(ع) با این جنبش نیز ابهاماتی وجود دارد. گفته شده که مختار پس از آنکه موفق شد در کوفه، شیعیانی را به سوی خود جذب کند، از امام سجاد(ع) استمداد جست، اما امام روی خوش نشان نداد. (کشی، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، 1409ق، ص126 )

 

[BARAN_KH_Z]

آثار و شاگردان امام سجاد (ع)
بر اساسبرخی منابع علوم بسیاری از امام سجاد(ع) نقل شده و پندها، دعاها، احادیثی در فضل قرآن، حلال و حرام، جنگ ها و روزها (تاریخ) از وی بجا مانده است . (شیخ مفید، الارشاد، 1413ق، ج2، ص153)

صحیفه سجادیه ، رساله حقوق ، دعای ابوحمزه ، زیارت امین الله از جمله آثار امام سجاد هستند. ایشان شاگردانی چون ابوحمزه ثُمالی ، ابوخالد کابلی ، اَبان بن تَغْلِب، جابر بن عبدالله انصاری ، سُلَیم بن قیس هلالی ، ابراهیم و حسن فرزند محمد بن حنفیه ، سعید بن مسیب بن حزن قرشی مخزومی ، یحیی بن اُمّ طُوَیل ، سعید بن جُبَیر، محمد بن جُبَیر بن مُطعِم و... تربیت نمود.