آموزشی شخصیت پردازی

[ASHVAN]

شيوه هاي شخصيت پردازي
« شيوه هاي شخصيت پردازي در داستان متعدد است . نويسنده با توسل به ابعاد مختلف شخصيت او را به خواننده معرفي مي كند و در جريان داستان به نقطه ي اوج و پايان داستان راهنمايي مي كند.
شخصيت داستاني مانند انساني واقعي است؛ داراي ابعادي متفاوت كه بعضي از آنها از چشم انسان پوشيده اند و بعضي در معرض چشم همه قرار دارند. بعد اصلي و زيربنايي شخصيت، انديشه و روان است و طبيعي است كه روان افراد قابل درك و لمس نيست، ولي اعمال، رفتار ، گفتار و حتي قيافه ي ظاهري افراد نشان دهنده ي ابعاد پنهاني و دروني آن هاست.»

 

[ASHVAN]

نويسنده براي بيان خصوصيات دروني و بيروني و معرفي اشخاص داستاني خود از شيوه هاي گوناگون شخصيت پردازي استفاده مي كند. چرا كه شخصيت داستاني مانند يك انساني واقعي است و مدل و الگويي از واقعيت اجتماعي خود است و نويسنده اين شخصيت ها را از محيط اطراف خود واز بطن اجتماع خود مي گيرد و در داستان پرداخت مي نمايد.
هنري فيلدينگ مي گويد:« تنها راه هايي كه از رهگذر آن ها مي توانيم درباره ي آن چه در ذهن ديگران مي گذرد، اطلاع حاصل كنيم، همانا گفتار و كردار خود آنان است.»
« بنابراين ما با درون افراد از طريق گفتار، رفتار و قيافه شان آشنا مي شويم.

 

[ASHVAN]

بيشاپ مي گويد:
« اگر انگيزه ي شخصيت روشن و مشخص نباشد، اعمال او غيرقابل توضيح يا باورنكردني است.»
انگيزه ي شخصيت اساساً از دو منبع ناشي مي شود:
1- از طبيعت درون شخصيت كه قبل از شروع رمان شكل گرفته است.
2- از سلسله اي از حوادث بيروني كه بعد از شروع رمان نياز ها و انتظارهاي خاصي براي شخصيت ايجاد مي كند.»

 

[ASHVAN]

« پس، داستاني كه شخصيت ها را در عمل نشان مي دهد، خود به خود براي ما كه دايماً دركنش متقابل با ديگران مي باشيم جذابيت دارد. شخصيت هاي چنين داستاني، از جهان خود ما و انسان هاي اطراف ما هستند، لذا با خواندن داستان، درك عميق ترين از شخصيت خودمان و ديگران كسب مي كنيم. زيرا انگيزه ي رفتار و گفتار اشخاص ساخته شده، همه نشأت گرفته از خصوصيات خلقي و رواني آن ها هستند. اما از آن جا كه در دنياي واقعي پيرامون ما آدم ها از افشاي اسرار دروني و خصوصي خود تا حدودي سرباز مي زنند و شناخت آدم ها و آگاهي يافتن از درون آن ها در زمينه ي شخصيت پردازي كاري مشكل است اما نويسندگان و كارآگاهان نمي توانند بگذارند اسرار خصوصي زياده از حد، سربسته بماند. آن ها با شناخت دقيق و بهره گيري از تجربيات خود اسراردروني و رازهاي پنهان آدم ها را كه در عالم واقع سربسته است، آشكار و برملا مي سازند.

 

[ASHVAN]

جان اشتاين بك در مورد رمان « شرق بهشت» مي گويد:
« دراين رمان درون خيلي از آدم ها را برملا كرده ام، تا آن جا كه بعضي از آن ها دارند از دستم كمي عصباني مي شوند؛ اما چاره اي ندارم. فكر نكنم هيچ اثري هنري اي به قدر رمان هاي طويل، به تمركز احتياج داشته باشد. گاهي شخصيت انسان ها به نظرم مثل جنگلي متعفن و تاريكي مي آيد كه پر ازهيولا و ديو است و عين تونل هاي جزيره ي كاني كه همه چيز در آن مي جهد و جيغ مي كشد، آن قدرخطرناك است كه جرأت ندارم درآن قدم بگذارم. اغلب مرا متهم مي كنند كه اشخاص داستان هايم معمولي نيستند.

 

[ASHVAN]

وقتي اشخاص داستان هايم را به حال خود رها كنم و آن ها را درانتظار بگذارم، وضع خيلي مسخره اي به وجود مي آيد. اگر آن ها مرا با قلدري به راهي بكشانند و كاري كه خودشان مي پسندند، انجام بدهند من با قلم از آن ها پذيرايي مي كنم. اما تا من مدادم را بر ندارم آن ها نمي توانند از جايشان جنب بخورند. چون منجمدند و همان طور روي يك پايشان، يخ زده اند و همان لبخندي را بر لب دارند كه ديروز، وقتي دست از كار مي كشيدم، داشتند.»

 

[ASHVAN]

آلدوس هاكسـلي طي مصاحبه اي در مورد چگونگي تبديل اشخاص واقعي به شخصيت هاي داستاني مي گويد:
« دراين مورد، سعي من براين است تا چگونگي حالات و شرايط و رفتار برخي از افرادي را كه مي شناسم نزد خودم مجسم كنم؛ البته من شخصيت هايم را فقط تا حدودي براساس اشخاصي كه مي شناسم خلق مي كنم و طبعاً كار ديگري هم نمي شود كرد.

 

[ASHVAN]

اما شخصيت هاي داستاني، آدم هايي هستند كه بسيار ساده شده اند؛ يعني پيچيدگي شان خيلي كمتر از اشخاصي است كه ما مي شناسيم. بعضي از ويژگي هاي " مري" در تعدادي از شخصيت يكي از كتاب هاي من است. و باز بعضي از صفات " نورمن داگلس" را در وجود" اسكوگن پير" در رمان " كردم يلو" گذاشته ام.»

 

[ASHVAN]

شخصيت هاي داستاني از خود هيچ گونه اراده اي ندارند و تنها نويسندگان هستند كه به كمك قلم خود زندگي، كوشش، روح انسان دوستي و حتي يأس و بدبيني را درون شخصيت هايشان مي دمند. يك از ويژگي هاي شاخص يك داستان موفق، شخصيت پردازي است. نويسنده در شخصيت پردازي، بايد هميشه همراه با شخصيت هاي داستانش باشد و با آن ها زندگي كند و با آن ها انس و علاقه داشته باشد و احساس ها، خاطره ها، خوبي ها، بدي ها، زشتي ها و زيبايي ها و تداعي هاي ذهني را از زبان شخصيت هاي داستاني بيان كند. يعني داستان خود را به كمك شخصيت هاي داستاني در قالب رفتارها و گفتارهايشان پيش ببرد.

 

[ASHVAN]

شخصيت پردازي به چند طريق انجام مي شود كه هركدام يك جهت و سو از ابعاد وجودي شخصيت را نشان مي دهند.
نويسندگان و نظريه پردازان داستان روش هاي شخصيت پردازي را به دو دسته تقسيم كرده اند:
شخصيت پردازي مستقيم و شخصيت پردازي غيرمستقيم.