جدیدترین‌ها

خوش آمدید

با ثبت نام ، شما می توانید با سایر اعضای انجمن ما در مورد بحث کنید و همچنین تبادل نظر داشته‌باشید.

اکنون ثبت‌نام کنید!
  • هر گونه تشویق و ترغیب اعضا به متشنج کردن انجمن و اطلاع ندادن، بدون تذکر = حذف نام کاربری
  • از کاربران خواستاریم زین پس، از فرستادن هر گونه فایل با حجم بیش از 10MB خودداری کرده و در صورتی که فایل‌هایی بیش از این حجم را قبلا ارسال کرده‌اند حذف کنند.
  • بانوان انجمن رمان بوک قادر به شرکت در گروه گسترده نقد رمان بوک در تلگرام هستند. در صورت عضویت و حضور فعال در نمایه معاونت @MHP اعلام کرده تا امتیازی که در نظر گرفته شده اعمال شود. https://t.me/iromanbook

آموزشی شگردها و تكنيك هاي شعر سپید

اطلاعات موضوع

درباره موضوع به تاریخ, موضوعی در دسته کارگاه شعر توسط آیناز با نام شگردها و تكنيك هاي شعر سپید ایجاد شده است. این موضوع تا کنون 927 بازدید, 16 پاسخ و 3 بار واکنش داشته است
نام دسته کارگاه شعر
نام موضوع شگردها و تكنيك هاي شعر سپید
نویسنده موضوع آیناز
تاریخ شروع
پاسخ‌ها
بازدیدها
اولین پسند نوشته
آخرین ارسال توسط آیناز
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
قمست اول

پیش از اين كه بخواهیم تکنیک های شعر سپید را مورد برسی و ارزیابی قرار دهیم، لازم است بدانیم آیا غیر از نبود وزن وقافیه، مشخصه های دیگری هم وجود دارد که بتوان آنها را به عنوان " معیار" یا " قاعده" برای شعر سپید فرض کرد؟ اصولاً چنین چیزی در شعرسپید امکان دارد؟

تردیدی نیست که شعر تنها از طبیعت به وجود نمی آید بلکه با احساس، اندیشه، قریحه و فعل آدمی نیز سروکار دارد و از تلاش ذهنی انسان در زبان شکل می گیرد. لهذا از آنجایی که پدیده های مولود آدمی ثبات ندارند، شعر وقواعد مربوط به آن هم نمی توانند، حالت ثابتی داشته باشند. از این رو می بینیم بسیاری از قاعده های شعری به مرور زمان تغییر یافته اند. چه اين كه زبان به عنوان نشانه همیشه با تحولات تاریخی، شکل های گوناگونی از خود نشان داده است. بر این اساس، زبان ها متناسب با مردم هر زمان و هر حوزهء جغرافیایی، صورت خاصی یافته اند. شعرهم که شکل ویژه ای در هر زبان است، ساختار متفاوتی داشته است. قوانین آن در چارچوب زبان هر دوره ومحل، تحولات گوناگونی پیدا کرده است. زمانی، وزن وقافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می گردید. زمان دیگر فرم و تخیل به علاوهء عناصر مذکور معیار سنجش قرار می گرفتند و اینک در دورهء معاصر، ادبیت، منطق و بیان شاعرانه، استوانه های اصلی شعررا تشکیل می دهند.
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
بنابراین، هیچ معیار ثابتی نمی توان برای آن فرض کرد. هر آنچه به عنوان قاعده برای شعر جعل کرده اند، با تغییر شرایط فکری و زبانی، قابل تحول می باشد.

آنچه را که برای شعر سپید گفته اند نیز از این دایره خارج نمی باشد. تنها چیزی که می تواند به عنوان معیار ، در شعر سپید قابل پذیرش باشد، نبود وزن عروضی و قافیه است. دیگر مشخصه هاي آن می توانند در تقویه فرم و ادبیت آن مؤثر باشند.

بناءاً نام بردن از بعضی چیز ها به عنوان تکنیک به این معنا نیست که این عناصر، هیچگاه تغییر پذیر نیستند و نمی توان آنها را با روش جدید تر معاوضه کرد بلكه به این مفهوم است که شعر سپید با ترکیب از این اصول به مرحلهء عالی تری از کمال در فرم می رسد
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
وهمچنان ذکر شماری از این عناصر به معنای نفی عناصر دیگر نمی باشد. ممکن است خیلی از خصایص در شعر سپید وجود داشته باشد، که بدون یاد کرد از آنها در گذشته باشیم. تکیه این قلم بر این است که به تعدادی از عناصر برجسته که موجب شکوه شعر سپید شاملو شده است و ما می توانیم از آنها در اشعار خود نیز استفاده ببریم، اشاره نماییم ورنه شگرد های شعر سپید بسیار زیادتر از آن است که به شمارش در آید.

بهر ترتیب عناصر عمده به دیدهء نگارنده این هاست:

موسیقی، تکرار، قرینه سازی، ایجاز، ترکیب سازی، رنگ ، حرکت، کلمه شناسی، تناسب، دستور زبان، تقطیع، شکل نهایی، منطق شعری، شکل ذهنی، کشف و ساختمان.

از موسیقی شعر به صورت مفصل در مقاله ء جایگاه وزن در شعر سپید بحث صورت گرفته است. تکرار، قرینه سازی، ایجاز، ترکیب سازی، رنگ، حرکت، موضوعاتی اند که در کتاب "آموزش شعر" اثر نگارنده به صورت مفصل شرح داده شده اند لذا حاجت به تکرار آن در این جا دیده نمی شود. حال به چند بحث دیگر که بدانها پرداخته نشده است، می پردازیم:



 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
یک . پيوستگي کلمه ها

از کلمه می توان با عنوان های مستقل بحث نمود؛ بررسی زیبایی شناسانهء کلمه ها از جمله مهم ترین موضوعات می باشد. آهنگ وموسیقی کلمه ها مقولهء دیگری است که می شود با تکیه بر آن، به بازشناسی آنها پرداخت. دقت در بعد محتوایی وفضای درونی واژه ها، موضوع جداگانه یی است که ما را در شناخت کامل یک شعر، کمک می کند. موضوع مهم دیگر، بحث از پیوست وگسست کلمه ها می باشد. این بحث از آنجا در مدار توجه ما قرار می گیرد که در اشعار کلاسیک و یا نیمایی، وزن عروضی وجود دارد. این وزن عروضی مثل نخ تسبیح، کلمه ها و مصراع هارا با همدیگر مرتبط می سازد. اما در شعر سپید این نخ دیده نمی شود، بناءاً باید چیزی را جستجو نمود که بتواند میان واژه ها، حلقهء ارتباطی برقرار نموده جلو گسست آنها را بگیرد. به نظر می رسد چهار امر می تواند شعر سپید را از این ناحیه کمک برساند
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
1- ذهن شاعر: شعر برخاسته از فضای ذهنی شاعر است. موجودات ذهنی شاعر در قالب کلمه ها تمثیل می یابند. پس چیزی که می تواند میان واژه ها پیوندی برقرار سازد، ذهن شاعر است. اگرشاعر در یک شعر، به ایجاد چندین صورت خیالی دست بزند، طبعاً روابط عاطفی و صوری واژه ها دچار اختلال و شکست خواهد شد. اما اگر سیر ذهنی شاعر، در فضای واحدی باشد، واژه ها می توانند با اتحاد خوب تری در پردهء شعر ظاهر گردند. مثلاً این نمونه را ببینید:

سرشار از حلاوت رؤیای کودکی

یک سی*ن*ه پر هوای بهارانم

در ارتفاع

خواب زمرد

همزاد

باد

و جنگل

و بارانم
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
شاعر در هنگام سرایش، پرندهء خیالش را در دنیای کودکی پرواز داده است. چیزی که در دنیای کودکی وجود دارد همین نوع رؤیا هاست؛ هوای بارانی، زمزمهء باد در جنگل و پرواز تا ارتفاع کوه های سرسبز. فضای واحدی که شاعر در ذهنش آنرا پرورانده، همه، در آوردن کلمه ها مناسب و همخون، کمک کرده است. پس همخونی کلمه ها در این شعر زادهء فضای ذهنی شاعر است
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
پرنده گان سرسام
در ریشه های
کاج و صنوبر
آشیانه می جویند.
دار های قالین،
چون امعاء و احشای له شده
با دست هایی که
گره می ریختند،
و گلستان می چینند،
جگرگاه لاژوردینهء دره ها را
انباشته اند،
دنبره های زه گسیخته،
اندوهان عتیق،
کوهمردان پاک ساده را،
در خاک وخون
و یخ
سنگ
فسیل می کنند.
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
در این پاره شعر می بینیم که شاعر خودش را در چندین فضای ذهنی قرار داده است و از خوانندهء خود نیز می خواهد تا با او در این سفر اشتراک نماید. پرنده، ریشه های کاج وبعد دار های قالین وسپس گلستان، دره، یخ وسنگ، واژه هایی اند که هر کدام از فضای خاصی جدا شده اند. اگر وحدت معنایی شعر نمی بود، قطعاً یک خواننده عادی نمی توانست رابطهء این اشیا را با همدیگر درک نماید
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
2 – فضای کلی شعر: گاهی کلمه ها به صورت مستقیم با همدیگر ارتباط برقرار می سازند و گاهی به صورت غیر مستقیم. ارتباط مستقیم کلمه ها از همنشینی و پیوند معنایی آنها به وجود می آید و ارتباط غیر مستقیم از طریق قرار گرفتن واژه ها در فضای مشترک شکل می گیرد. واژه ها با تنفس در هوای مشترک دست در دست همدیگر داده صورت درونی شعر را بازسازی می کنند. این شعر را تماشا کنید:

سی*ن*ه کشان فراز می شوم

اما

شوق بلندا

و فتح قله ندارم

چیزی

وسوسه ام می کند

که در آن بالا

لحظه ای

طرهء برفین به باد سرد سپارم

و شناور مانم

رو در روی آفاق دور.
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,439
31,958
مدال‌ها
3
می بینید که این شعر در فضای واحدی سروده شده است. شاعر شوق رفتن بر فراز قله راندارد اما چیزی از درون او را وسوسه می کند که طرهء برفین خود را بر باد سرد سپرده خود، رو در روی آفاق دور شناور ماند. واژه های فراز و آفاق، قله و برف و باد، در پیوند معنایی یا یکتایی فضا نقش عمده را ایفا کرده اند و از طرفی هم این وحدت فضایی، موجب گردیده است تا رابطهء مصراع ها و کلمه ها همچنام محفوظ باقی بماند.

3 – آهنگ : چیز دیگری که می تواند کلمه ها را باهم مرتبط سازد، آهنگ آنهاست. کلمه ها به غیر از وزن عروضی، موسیقیی دیگری هم دارند که به آنها موسیقی داخلی و کناری گفته می شود. قافیه، تجنیس، تضاد وطباق از عناصری می باشند که آهنگ کلمه ها را تامین می نمایند. مثل اهنگی که در این شعر دیده می شود:

اگر تو بخواهی

مورچه ای را از خانه اش دور می کنم

و گرسنگی رابه دنیا بر می گردانم

دستم را تا آرنج در دهانم فرومی برم

وخودم را

چون پیراهنی پشت و رو می کنم
 
بالا پایین