آموزشی شیوهٔ خط فارسی

[شاهدخت]

شیوهٔ خط فارسی

 

[شاهدخت]

در شیوهٔ خط فارسی که می‌آید، اصل بر چند مطلب است:

رعایت موازین دستور زبان فارسی
رعایت استقلال واژه‌ها
همخوانی نوشتار با گفتار
پیروی واژگان بیگانه از شیوهٔ خط فارسی
آسانی در خواندن و نوشتن
گزینش بهترین شکل نوشتاری
انعطاف‌پذیری
چشم‌نوازی و زیبایی خط
آن چه گفته می‌شود جنبهٔ پیشنهادی دارد و تنها قصد یک دست کردن شیوهٔ خط فارسی است.

 

[شاهدخت]

رعایت استقلال واژه‌ها

هر واژه دارای معنی مستقلی است و در جمله نقش دستوری دارد. پس استقلال آن هنگام نوشتن باید حفظ شود. در موارد زیر بهتر است دو بخش ترکیب جدا نوشته شوند:

 

[شاهدخت]

واژه‌های مرکب
شورایعالی = شورای‌عالی
چشمپوشی = چشم‌پوشی
جستجو = جست‌وجو
برونگرا = برون‌گرا
تصنیفخوان = تصنیف‌خوان
دلداده = دل‌داده
سخندان = سخن‌دان
نگاهداشت = نگاه‌داشت
زبانشناسی = زبان‌شناسی
دانشپژوه = دانش‌پژوه
رواننویس = روان‌نویس
خرمنکوب = خرمن‌کوب
غولاسا = غول‌آسا
پنجپایه = پنج‌پایه
تکمحصولی = تک‌محصولی

 

[شاهدخت]

نکته ۱: واژه‌هایی که شکل ترکیبی آنها کاملاً پذیرفته شده است، به همان شکل پیوسته نوشته می‌شوند: کتابخانه، آبرو.

نکته ۲: هرگاه جزء دوّم واژهٔ مرکب با حرف «آ» آغاز شود، واژه پیوسته نوشته می‌شود و نشانهٔ مد از الف حذف می‌گردد: پیش‌آهنگ = پیشاهنگ، هم‌آیش = همایش، شب‌آهنگ = شباهنگ

 

[شاهدخت]

ترکیب‌های عربی پرکاربرد در فارسی
عنقریب = ع*ن‌قریب
ان شاءالله = ان‌شاءالله
علیحدّه = علی‌حدّه
معهذا = مع‌هذا
منجمله = من‌جمله
معذلک = مع‌ذلک
نکته: بهتر است به جای استفاده از این واژه‌ها از واژه‌های فارسی استفاده شود.

 

[شاهدخت]

«را» نشانهٔ مفعول
آنرا = آن راکرا = که راکتابرا = کتاب را
ترا = تو را
نکته: «چرا» و «زیرا» به صورت پیوسته نوشته می‌شوند.

 

[شاهدخت]

«ها» نشانهٔ جمع
کتابها = کتاب‌ها
قلمها = قلم‌ها
آنها = آن‌ها
ایرانیها = ایرانی‌ها


که
آنکه = آن‌که
همینکه = همین‌که
چنانکه = چنان‌که
اینستکه = این است که
نکته: «بلکه» پیوسته نوشته می‌شود.

 

[شاهدخت]

«می» نشانه استمرار یا نشانهٔ اخباری بودن فعل
میبرد = می‌برد
میشنود = می‌شنود
میروم = می‌روم
میگذرد = می‌گذرد


تر و ترین
آسانتر = آسان‌تر
کوچکتر = کوچک‌تر
مهربانتر = مهربان‌تر
خوبتر = خوب‌تر


این و آن
آنگاه = آن‌گاه
آنسو = آن‌سو
اینگونه = این‌گونه
اینطور = این‌طور
ازاینرو = از این رو
اینجانب = این‌جانب

 

[شاهدخت]

هم
همکلاس = هم‌کلاس
همشاگردی = هم‌شاگردی
همسال = هم‌سال
همبازی = هم‌بازی

نکته: چون «هم» در واژه‌های همسر، همسایه، همشیره و ... با جزء دوم خود آمیختگی معنایی پیدا کرده است پیوسته نوشته می‌شود.