آموزشی شیوه ای علمی برای تحلیل نمایشنامه

[-pariya-]

عناصر تحلیل: تم ( موضوع ) ، مضمون ( بن اندیشه ) ، ژانر ( گونه ) ، مکتب ، سبک ، ساختمان کلی اثر، شخصیت پردازی ، زبان نمایشی ( دیالوگ نویسی ) ، جایگاه اثر در مجموعه آثار نویسنده ، ارتباط اثر با زمان نگارش اثر ، تاثیر اثر مورد بحث بر روند تاریخ ادبیات نمایشی ، نشانه شناسی در اثر ، ساختار نمایشی ، فضای نمایشنا مه .

 

[-pariya-]

موضوع: یعنی آنچه نویسنده در مورد آن می نویسد که به آن " زمینه فراگیر " یا " تم " نیز می گویند و به دو دسته ی " موضوع اصلی " و "موضوع فرعی " دسته بندی می شود .

 

[-pariya-]

مضمون ( اندیشه ی ورای اثر ): عبارت است از دیدگاه نویسنده در خصوص موضوع که در پی القای آن به مخاطب است . مضمون همان " بن اندیشه " ، "درون مایه ی اثر " ، " پیام " یا " محتوا " است . از یک موضوع می توان مضامین مختلفی عرضه کرد . برای مثال در خصوص " جنگ " هم میتوان به رشادت ها و قهرمانی ها پرداخت و هم به مصائب و مشکلات . به عبارت دیگر مضمون اندیشه ای است که به مخاطب القاء میشود .

 

[-pariya-]

ژانر ( گونه ) : عبارت است از :

· تراژدی : بنا به تعزیف یونانی اثری است که به مرگ قهرمان می انجامد و نگاهی غمگینانه دارد . در دو دوره به اوج شکوفایی رسید : " دوره ی یونان باستان " ، " عهد الیزابت ".

 

[-pariya-]

· کمدی : نگاهی شاد به زندگی است هر چند مسائل تلخ آ ن باشد . کمدی زائیده ی ناهماهنگی است به این معنی که هرگاه نا هماهنگی چیزی با چیز دیگر ایجاد خنده کند ، کمدی خلق می شود . ریشه ی کمدی در یونان باستان است . انواع کمدی چنین است : کمدی طبایع ( سرشت ها ) ، کمدی موقعیت و کمدی شخصیت .

·

 

[-pariya-]

کمدی تراژدی : طنزی است که باطنی تراژیک دارد . مانند آثار چخوف و فردریک دورنمات . همچنین آثار ابزورد نیز به این ژانر نزدیک هستند . در این ژانر شخص تنبیه می شود ولی کشته نمی شود .

·

 

[-pariya-]

ملودرام : درامی است با زمینه هایی از کمدی و تراژدی که مهمترین اجزای آن احساساتگری و هیجانگرایی است و بیشتر به مسایل خانوادگی میپردازد . یکی از مشاهیر این ژانر " خانه عروسک " نوشته ی هنریک ایبسن است .

 

[-pariya-]

· درام : به نمایش های جدی که بارتراژیک در آنها بالا نیست اطلاق میشود . مانند آثار پلیسی . البته واژه درام در یونانی به معنای عمل نمایشی یا نمایش است

 

[-pariya-]

مکتب نمایشنامه : اولین شناسه ی مکاتب واژه ی " ایسم " است . تحلیلگر باید مکتب اثر را تعیین کند . البته ممکن است یک اثر نمایشی تحت تاثیر مکاتب مختلفی باشد . مکتب عبارت است از ویژگی های عمدتا" مشترکی که در آثار گروهی از هنرمندان و اهالی ادب متجلی می شود .



سبک ( استایل ) : همان ویژگی های شخصی یک هنرمند در آثارش است

 

[-pariya-]

ساختمان کلی اثر : عبارت است از :

· ارسطویی: الزاما" باید دارای آغاز ، میانه و پایان بوده و همذات پنداری میان شخصیت ها و مخاطب حاصل آید و شخصیت های پروتاگونیست و آنتاگونیست بطور مشخص قابل تمییز باشند .

·