ضرب‌المثل ضرب المثل های ایرانی و فارسی با معنی

[شاهدخت]

۱۹. بیلش را پارو کرده

به‌ آدم‌ ساده‌لوحی که‌ برای رسیدن‌ به‌ هدفی تلاش‌ کند، اما در آخرین‌ لحظه‌ به‌ دلیل‌ نادانی و سادگی موفقیت‌ و موقعیتش‌ را از دست‌ بدهد، میگویند بیلش‌ را پارو کرده‌ است

۲۰. بین همه پیامبرها جرجیس انتخاب کرده

این ضرب المثل زمانی استفاده می‌‌شود که کسی از میان چیزهای مهمتر و معروف، چیز گمنامی را انتخاب کند یا چیزی را پیدا کند که مناسب حال او نباشد.

 

[شاهدخت]

۲۱. پایت را به اندازه گلیمت دراز کن

به اندازه‌ای که توانایی داری توقع داشته باش

۲۲. چاه کن همیشه ته چاه است

یعنی کسی که توطئه می‌کند تا دیگران را به دردسر بیندازد، خودش دچار دردسر و گرفتاری می‌شود.

 

[شاهدخت]

۲۳. چه خوشه میوه فروشی، ک.س نخره خودت بنوشی.

این مثل را درباره خوراکی فروشان به طنز و طعنه به کار می‌برند.

۲۴. خدا به آدم گدا، نه عزا بده و نه عروسی

یعنی هر چیزی آدم فقیر را دچار زحمت می‌کند

 

[شاهدخت]

۲۵. خر را که به عروسی می‌برند برای خوشی نیست، برای آبکشی است.

در موردی گفته می‌شود که فردی زحمتکش را به جشنی دعوت می‌کنند ظاهرا او مهمان است ولی در اصل او را برای خدمت کردن دعوت کرده‌اند.

۲۶. خودشو نمی‌تونه نگه داره چه طور منو نگه می‌داره؟

داستان این ضرب المثل به این صورت است که بر سفره کریم خان زند، لرزانک (چیزی شبیه به ژله) گذاشته بودند. یکی از نزدیکان گفت: میل بفرمایید. خیلی قوت دارد. کریم خان گفت: این که می‌لرزد. چیزی که خودش را نمی‌تواند نگه دارد، چه طور مرا نگه می‌دارد؟

 

[شاهدخت]

۲۷. خیاط هم در کوزه افتاد

وقتی کسی به یک بلائی دچار می‌شود که پیش از آن درباره‌ی آن حرف می‌زده، می‌گویند: ”خیاط در کوزه افتاد”.

۲۸. در دروازه را می‌توان بست؛ ولی دهان مردم را نمی‌توان بست.

این ضرب المثل درباره حرف مردم است که هیچ گاه تمام نمی‌شود.

 

[شاهدخت]

۲۹. دو قورت و نیمش باقیه.

داستان این مثل از این قرار است که روزی حضرت سلیمان تمام حیوانات و پرندگان را به قصر خود دعوت کرد. سپس سفره‌ای پهن کرد و انواع غذاها به مقدار بسیار بر سفره نهاد. پیش از همه نهنگی سر از آب بیرون کرد و از سلیمان غذا خواست. به امر سلیمان لقمه‌ای در دهانش افکندند، بلعید و باز از سلیمان غذا خواست تا آن که تمام غذا را در دهانش ریختند و او بلعید ولی باز طالب غذا بود. سلیمان از خوراک آن حیوان تعجب کرد و از او پرسید: خوراک تو در هر روز چه قدر است. نهنگ گفت: روزی «سه قورت» و تمام این غذاها که به من دادید نیم قورت بود و هنوز دو قورت و نیمم باقیست.

 

[شاهدخت]

۳۰. دعوا سر لحاف ملا بود

اشاره به موقعیتی دارد که فردی در دعوایی که به او مربوط نبوده ضرر دیده یا در یک دعوای ساختگی، مالی را از دست داده باشد.

۳۱. دوستی خاله خرسه

در مورد دوستی با فرد نادانی كه از روی محبت موجب آزار دوست خود می‌شود این مثل معروف شده كه می‌گویند ”‌دوستی فلانی مثل دوستی خاله خرسه است.“

 

[شاهدخت]

۳۲. سوزن همه را می‌پوشاند؛ اما خودش است.

این مثل درباره انسان‌های بخشنده‌ای به کار می‌رود که به فکر دیگران هستند و اغلب از خودشان غافل می‌مانند.

۳۳. شتر دیدی، ندیدی

این مثل هنگامی کاربرد دارد که پرحرفی باعث دردسر می‌شود. آسودگی در کم گفتن است و چکار داری که دخالت کنی، شتر دیدی ندیدی و خلاص!

 

[شاهدخت]

۳۴. عروس که مادر شوهر نداره، اهل محل مادر شوهرشند.

یعنی اهل محل و همسایه‌ها در کار عروس تازه دخالت می‌کنند.

 

[شاهدخت]

۳۵. علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد

وقتی کسی دچار مشکلی میشود که‌ پیش‌ از آن‌ هم‌ میتوانسته‌ جلو مشکلش‌ را بگیرد و یا هنگامیکه‌ کسی برای آینده‌ برنامه‌ریزی می‌کند، گفته‌ میشود که‌ علاج‌ واقعه‌ قبل‌ از وقوع‌ باید کرد.

۳۶. فقیر در جهنم نشسته.

یعنی هر چه از دست انسان فقیر برود، می‌گوید: به جهنم.