آموزشی فرار از یک قصه‌ی نصفه‌کاره: معرفی نمایشنامه‌ی شش شخصیت در جستجوی نویسنده

[-pariya-]

 

[-pariya-]

یکی از شش هنرمند ایتالیایی‌ای که برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات شده‌اند، لوئیجی پیراندلو نام دارد؛ نویسنده‌ی تعدادی رمان و داستان کوتاه، دارای تجربه‌هایی در زمینه‌ی شعر و مهم‌تر از هر چیز، نمایشنامه‌نویس متولد سیسیل. پیراندلو جدا از آثارش در سایر قالب‌ها، در زندگی خود چهل و چهار نمایشنامه نوشته، که برای او شهرتی در سطح جهانی را به ارمغان آورده‌اند.

 

[-pariya-]

فراتر از هر بیوگرافی و جزئیاتی درباره‌ی او، می‌توان گفت در امر شناختن پیراندلو همین که بدانیم او در سال ۱۹۳۴ به‌خاطر «قدرت جادویی‌اش در ساختن تئاتر براساس تحلیل‌هایی روانشناختی» برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبی شده است، نشان می‌دهد که با چه هنرمند خلاق و پیشرویی طرفیم.

 

[-pariya-]

او در سخنرانی‌ای که پس از دریافت نوبل ایراد می‌کند، پیرامون همین بحث روان‌شناسانه‌ی پشت آثارش، بعد از صحبت درباره‌ی درس گرفتن از زندگی، می‌گوید:

 

[-pariya-]

عشق و احترامی به زندگی که برای تحلیل سرخوردگی‌های تلخ، تجربه‌های دردناک، زخم‌های وحشت‌انگیز و همه‌ی خطاهای معصومیتی که به تجربه‌های ما ژرفا و ارزش می‌بخشد، ضروری بود. این آموزش ذهن که به بهای سنگینی به دست آمد، به من اجازه داد تا رشد کنم و درعین‌حال، خودم باشم و اصالت خودم را حفظ کنم…

 

[-pariya-]

آثار پیراندلو هم برای مخاطب امروزی خواندنی و کلاس درس هستند، و هم در دوره‌ی خود، فراتر از قید و بندهای زمانی و سنت‌های رایج رفته بودند؛ چنان‌که وقتی در سال ۱۹۲۱ او یکی از مشهورترین کارهای خود یعنی «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» را به روی صحنه برد، با شکست عجیبی مواجه شد

 

[-pariya-]

و از تماشاگران بازخوردهایی منفی و عصبانی گرفت که به روند پیش رفتن ماجرا و اتفاق‌های رخ‌داده در داستان، حسابی اعتراض داشتند. در این یادداشت قصد دارم همین نمایشنامه‌ی مهم و پیشرو که نسخه‌ی اولیه‌ی آن در سال ۱۹۲۰ نوشته شده و نسخه‌ی نهایی‌اش متعلق به سال ۱۹۲۵ می‌باشد را معرفی کنم

 

[-pariya-]

و ضمن این معرفی، به یکی از تکنیک‌های داستان‌/نمایشنامه‌نویسی مدرن و پست‌مدرن را که در آن به‌کار رفته، مختصراً بپردازم. انتشارات «کتاب پنجره» این نمایشنامه را با ترجمه‌ی «بهمن فرزانه» به شکل یک کتاب ۱۱۶ صفحه‌ای منتشر منتشر کرده است.

 

[-pariya-]

از کاغذ تا صحنه
ماجرای نمایشنامه «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» که تقسیم بندی خاصی بر اساس پرده ندارد و فقط یک فصل کوتاه می‌خورد بدون اینکه نیاز به تعویض صحنه باشد، در محیط تمرین یک تئاتر اتفاق می‌افتد. نمایشنامه در مجموع حدود سیزده شخصیت اصلی و فرعی دارد.

 

[-pariya-]

اما چه کسانی بیشترین میزان گفتگو و بحث در این اثر را به خودشان اختصاص داده‌اند؟ همان شش شخصیت، که در عنوان نمایشنامه هم جا خوش کرده‌اند به‌اضافه‌ی کارگردان. ماجرا این است که هنگامی‌ که یک گروه تئاتر دارند آماده‌ی تمرین می‌شوند،