آموزشی فن روایی «فلَش‌بَک» در داستان

[-pariya-]

کمک به ارتباط بهترِ مخاطبین با شخصیت‌ها: «فلَش‌بَک» بینشی عمیق‌تر را درباره‌ی نوع شخصیت یک کاراکتر به مخاطبین می بخشد. شاید یک «شخصیت شرور»، به زمانی در گذشته‌ی خود فکر می کند که پدر و مادرش رهایش کردند—رویدادی در گذشته که به شکل مستقیم بر رفتارهای کنونی او تأثیر گذاشته است. اگرچه تجربیات گذشته‌ی یک شخصیت، لزوما توجیهی برای رفتارهای او در زمان کنونی نیست، اما «فلَش‌بَک» باعث می شود مخاطبین ارتباط عمیق‌تری را با کاراکتر شکل دهند و دلیل رفتارهای او را بهتر درک کنند.

 

[-pariya-]

توضیح کشمکش کنونی: «گذشته‌نمایی» باعث می شود مخاطبین درک بهتری از دلایل شکل‌گیری کشمکش اصلی، و چرایی و چگونگی قرار گرفتن «پروتاگونیست» در وضعیت کنونی به دست آورند—وضعیتی که مهم‌ترین عامل در پیشروی پیرنگ به شمار می آید. به عنوان نمونه اگر دشمنیِ میان «پروتاگونیست» و «آنتاگونیست» به گذشته‌ای دور بازمی گردد، نویسنده می تواند از «فلَش‌بَک» برای به تصویر کشیدن این پیشینه استفاده کند

 

[-pariya-]

نمونه‌های استفاده از «فلَش‌بَک»
یک منظره، صدا، رایحه، زمان، یا مکان—نویسندگان از شیوه های متفاوتی برای آغاز یک «فلَش‌بَک» در داستان استفاده می کنند. در این بخش به نمونه هایی از آثار معروف در ادبیات داستانی می پردازیم که نشان می دهند چگونه می توان به روش های گوناگون از این فن روایی بهره برد.

 

[-pariya-]

مجموعه «هری پاتر» اثر «جی. کی. رولینگ»
«رولینگ» نخستین کتاب در مجموعه‌ی پرطرفدار خود را با آغازِ یازده سالگی «هری پاتر» شروع می کند. ده سال از مرگ پدر و مادر او می گذرد و «هری» از آن موقع مجبور بوده است در کنار خویشاوندانی نه چندان مهربان، یعنی خانواده‌ی «دورسلی»، زندگی کند. «رولینگ» مجموعه‌ای از «فلَش‌بَک ها» را به کار می گیرد تا از طریق به تصویر کشیدن اتفاقاتی عجیب در گذشته‌ی «هری پاتر»، به توانایی های منحصربه‌فرد شخصیت اصلی خود اشاره کند.

 

[-pariya-]

به عنوان نمونه، وقتی «پتونیا دورسلی»، «هری» را مجبور به کوتاه کردن موهایش می کند، او روز بعد از خواب بیدار می شود و درمی یابد که موهایش به سرعت رشد کرده و درست به اندازه‌ی روز قبل شده است. «رولینگ» این «فلَش‌بَک ها» را به کار می گیرد تا به موضوعی اشاره کند که مخاطبین به زودی خواهند فهمید: «هری پاتر» قدرت های جادوگری را از پدر و مادرش به ارث برده است.

 

[-pariya-]

خانم «پاتر»، خواهر خانم «دورسلی» بود اما سال ها بود که یکدیگر را ندیده بودند. در واقع خانم «دورسلی» وانمود می کرد که خواهری ندارد زیرا خواهر او و شوهر بی‌مصرفش، ذره‌ای به خانواده‌ی آن ها شباهت نداشتند. «دورسلی ها» همیشه از این واهمه داشتند که روزی خانواده‌ی «پاتر» در آن حوالی آفتابی شوند و سرزبان ها بیفتند. آن ها این را نیز می دانستند که خواهر خانم «دورسلی» یک پسر کوچک دارد ولی هرگز او را ندیده بودند و این خود بهانه‌ی دیگری برای دوری کردن از «پاترها» به دست آن ها می داد، زیرا نمی خواستند پسرشان با پسر خانواده‌ی «پاتر» دوست و همبازی شود.—از مجموعه «هری پاتر» اثر «جی. کی. رولینگ»

 

[-pariya-]

کتاب «گتسبی بزرگ» اثر «اف. اسکات فیتزجرالد»
«در روزگاری که جوان‌تر و طبعا آسیب‌پذیرتر بودم، پدرم اندرزی به من داد که از آن زمان همواره آویزه‌ی گوشم بوده است.» رمان ماندگار «فیتزجرالد» این‌گونه آغاز می شود. او در نخستین صحنه از نخستین فصل اثرش، از یک «فلَش‌بَک» برای به حرکت انداختن جریان روایت بهره می برد.

 

[-pariya-]

کتاب «دل تاریکی» اثر «جوزف کنراد»
یک «فلَش‌بَک»، اغلبِ بخش های روایت اصلی در این رمان را شکل می دهد و یک «داستان در داستان» را به وجود می آورد. خدمه‌ی کشتی «نِلی» بر رودخانه‌ی «تِیمز» در لندن منتظر نشسته‌اند تا وضعیت جزر و مد تغییر پیدا کند. وقتی خورشید به تدریج در افق پایین می رود و محو می شود، این منظره، خاطره‌ای را به یاد یکی از اعضای خدمه به نام «مارلو» می آورد: زمانی که به عنوان ناخدا بر رودخانه های «کنگو» قایق‌رانی می کرد.

 

[-pariya-]

کتاب «بلندی‌های بادگیر» اثر «امیلی برونته»
این رمان محبوب در زمانی آغاز می شود که یکی از شخصیت های اصلی داستان به نام «کاترین»، از دنیا رفته است. آقای «لاک‌وود» حضور «کاترین» را در همه جا احساس می کند و سپس، رویایی عجیب و تشویش‌آور را درباره‌ی او می بیند. وقتی آقای «لاک‌وود» درباره‌ی این رویا با «هیث‌کلیف» صحبت می کند، «هیث‌کلیف» به شکل آشکار آشفته و آزرده‌خاطر می شود

 

[-pariya-]

. اکنون آقای «لاک‌وود» می خواهد بداند چرا نام بردن از «کاترین»، تا این اندازه باعث ناراحتی «هیث‌کلیف» می شود. «فلَش‌بَک» در این داستان، ابزاری برای بازگرداندن «کاترین» به زندگی است، با این هدف که آقای «لاک‌وود»—و مخاطبین—درک بهتری را از دلیل ناراحتی «هیث‌کلیف» به دست آورند