زندگینامه فیلسوف «رنه دکارت»

[Trodi]

توجه به منتقدان
وقتی «دکارت» مشغول بازنویسی کتاب خود با نام «تأملات در فلسفه اولی» بود، تصمیم گرفت متن اثرش را برای حدود سی تن از برجسته ترین متخصصین الهیات بفرستد و نقد آن ها را بخواند. او هفت مورد از این متن های انتقادی را گردآوری کرد و در اثرش به چاپ رساند. البته «دکارت» حرف آخر را در این مباحثاتِ مکتوب زد چرا که در کتابش، به هر کدام از این نقدها پاسخ داد.

 

[Trodi]

«از ریاضیات لذت مخصوصی می بردم از آن رو که براهینش را یقین و واضح می یافتم، اما سود درستی از آن درنیافته بودم و چون نفع آن را تنها در صناعات می دیدم، شگفت داشتم از این که بر آن بنیاد سخت و استوار، بنایی والاتر نساخته‌اند. و برعکس این قضیه، نوشته های قدمای غیرموحد را که از اخلاق بحث کرده اند، به کاخ بلند بسیار باشکوهی مانند یافتم که بنیادش بر آب باشد، چه فضایل را بسیار بالا می برند و بر هر چیز در عالم مزیت می نهند، اما وسیله‌ی شناخت آن ها را درست به دست نمی دهند و غالباً آنچه را به این اسم شریف می خوانند، جز سنگدلی یا نخوت یا نومیدی یا پدرکشی چیزی نیست.»—از کتاب «گفتار در روش»

 

[Trodi]

مشاجره با «پاسکال»
«دکارت» در سال 1647 و در 51 سالگی، فیزیکدانی نابغه و جوان به نام «بلز پاسکال» را ملاقات کرد. دیدار آن ها خیلی زود به بحثی پرحرارت درباره‌ی مفهوم «خلاء» تبدیل شد—این ایده که آیا فشار هوا را می توان به صفر تقلیل داد یا خیر. «دکارت» اعتقاد داشت این کار غیرممکن است و «پاسکال» با گفته های «دکارت» مخالف بود. بعدها، «دکارت» نامه‌ای نوشت و در آن به شکلی کنایه‌آمیز گفت: «پاسکال بیش از اندازه خلاء در سرش دارد.»

 

[Trodi]

ممنوعیت آثار توسط کلیسای کاتولیک
در اواخر دهه‌ی 1630 متخصص الهیات، «ییزبِرت فوئِت»، اعضای شورای آکادمیک «دانشگاه اوترِخت» را مجاب کرده بود که آثار «دکارت» را محکوم کنند. «دکارت» خودش کاتولیک بود اما این ادعای او که جهان هستی به شکل «آمیخته‌ای پرآشوب از ذرات در حرکت» شکل گرفته بود، با الهیات ارتدکس سازگاری نداشت. در دهه‌ی 1660، آثار «دکارت» در دسته‌ی «کتاب های ممنوعه» در کلیسای کاتولیک قرار گرفت.

 

[Trodi]

سفر پس از مرگ
«دکارت» در سال 1650 و در شهر استکهلم، پایتخت سوئد، از دنیا رفت و در حومه‌ی همین شهر به خاک سپرده شد. شانزده سال بعد، بقایای او را از خاک درآوردند و به پاریس بردند. استخوان های «دکارت» در خلال «انقلاب فرانسه» در تابوتی مصری قرار داده و به «موزه یادبودهای فرانسه» انتقال داده شد.

 

[Trodi]

دهه ها بعد، وقتی قرار بر این شده بود که بقایای «دکارت» را در یک صومعه دوباره به خاک بسپارند، مسئولانِ انجام این کار دریافتند که بیشترِ استخوان های او—از جمله جمجمه‌اش—گم شده بود. اندکی بعد، دانشمندی سوئدی تبلیغی را در روزنامه پیدا کرد که جمجمه‌ی «دکارت» را به فروش گذاشته بود. امروزه، جمجمه‌ی «دکارت» در مجموعه‌ای در «موزه انسان» واقع در پاریس نگهداری می شود.