جامعه ایرانی قوم بختیاری

[DLVAN]

آداب و رسوم بختیاری های با غیرت ایرانی
اقوام مختلف ایرانی با توجه به محدوده جغرافیایی خاص خود نمادهای فرهنگی خود را حفظ کرده اند و هر یک از آنها آداب و رسوم خاص خود را دارند

 

[DLVAN]

آشنایی با زبان و لباس بختیاری ها
قبل از بیان آداب و رسوم بختیاری ها مختصری با قوم بختیاری و زبان و نحوه لباس پوشیدنشان آشنا شوید:

ایل بختیاری، یکی از قدیمی ترین ایلات ایران است که در بخش های جنوب غربی، غرب و تا حدودی، جنوب ایران زندگی می کنند و به گویش بختیاری که یکی از گویش های زبان لری است تکلم می کنند.

 

[DLVAN]

ایل بختیاری دارای تقسیمات خاص طایفه ای هستند و به دو شاخه هفت لنگ و چهارلنگ تقسیم می شوند که چهارلنگ خود به 5 باب و هفت لنگ به 4 باب تقسیم می گردد و هر باب نیز از چندین طایفه تشکیل می شود. اقوام بختیاری، ریشه در نژاد آریایی دارند و اصالت آن ها را از پارت های آریایی می دانند. ابتدا بختیاری ها دارای آیین زرتشت به حساب می آمدند ولی بعدها با ورود اسلام، به این دین مقدس و مذهب شیعه گرویدند.

 

[DLVAN]

مردم بختیاری پوشش خاصی دارند. مردان بختیاری کلاه نمدی به رنگ های مشکی و قهوه ای بر سر گذاشته و بالاپوشی به نام چوقا بر تن می کنند که از شانه ها تا حدود زانوها را می پوشاند. زیر چوقا در زمستان لباس گرم و در تابستان پیراهن می پوشند. شلوار مردان بختیاری سیاه رنگ و گشاد و معروف به (دبیت) است که اگر شلوار دبیت را با کت بپوشند، از یک کمربند چرمی محکم استفاده کرده و اگر همراه چوقا پوشیده شود، روی آن شال می بندند. آنها کفشی به نام گیوه به پا می کنند.

 

[DLVAN]

لباس زنان بختیاری لَچَک ( کلاه مانندی که با سوزنی به مینا متصل می گردد)، زیر لچک، مینا (روسری بلند از پارچهٔ نازک حریر)، بند سوزن، دستمال(نوعی پیشانی بند )، پیراهن، شلوار قِری و کفش یا ارسی می باشد. شلوار قِری دامنی با چین های فراوان است که نیم تنهٔ پایین بدن را می پوشاند. به علت سنگینی شلوار به جای کش، از بند یا طناب باریکی استفاده می کنند که در اصطلاح محلی به آن دُم شلوار می گویند. زنان، زیر شلوار قری یک زیرشلواری می پوشیدند که به آن پاکَش می گویند.

 

[DLVAN]

آداب و رسوم عروسی و ازدواج در اقوام بختیاری
در اقوام بختیاری ازدواج فامیلی بسیار رایج است و در گذشته هر دختری را که به دنیا می آمد به روش ناف برون برای پسری در نظر می گرفتند. این قوم اصیل بندرت افراد غریبه را، جهت ازدواج می پذیرند.

 

[DLVAN]

در قوم بختیاری گاهی ازدواج به روش خون بس برای جلوگیری از دامنه اختلافات انجام می شود یعنی اگر در میان دو طایفه جنگی رخ دهد که سبب کشته شدن فردی شود، دختری از خانواده قاتل را به عقد یکی از آقایان طایفه مقتول در می آورند تا در میان دو طایفه صلح برپا شود.

 

[DLVAN]

یکی دیگر از روش های مرسوم ازدواج در بین بختیاری ها ازدواج گا به گا است. اگر در خانواده عروس و داماد، دختر و پسر جوانی وجود داشت، به میل خود آنها، داماد، دختر یا پسر خانواده عروس را به عقد اعضای خانواده خود درمی آورد.

 

[DLVAN]

امروزه رسم ناف بران و ... در میان بختیاری ها کم رنگ شده و پسر پس از انتخاب دختری به خواستگاری او می رود. انتخاب همسر اغلب سنتی است و توسط خانواده صورت می گیرد. در مراسم خواستگاری مادر داماد به نشانه نامزدی روسری زیبایی به سر عروس خانم می کند و خانواده عروس هم به معنی قبول خواستگاری نبات و شیرینی به اقوام داماد می دهند

 

[DLVAN]

دختران نامزد شده تا زمان عروسی شروع به بافتن قالیچه می کنند تا هنگام عروسی همراه خود به خانه داماد ببرند. بنا بر رسوم قوم بختیاری معمولاً داماد به عنوان حق شیر یا شیربها، هدیه ای گرانبها یا مبلغی پول به مادر عروس میدهد که صرف خرید جهیزیه برای عروس می گردد پدر عروس تعدادی وسایل خانه، لوازم و امکانات مربوط به خانم ها و گاهی یک گاو ماده یا یک رأس قاطر و یا یک مادیان را به عنوان جهیزیه به منزل داماد می فرستد.