جامعه ایرانی قوم بختیاری

[DLVAN]

داماد نیز قبل از برگزاری مراسم عقد، باید به کوهستان رفیع کلار از کوههای استان چهارمحال و بختیاری رود و بز یک شاخی به نام بز کل را به منظور تهیه غذای مراسم ازدواج، شکار کند. روزی که قرار است جوان راهی شکار شود، رسم است که بر کمر جوان شال بسته شود. شکار بز کل، در اقوام بختیاری دلیلی بر شجاعت و دلاوری، داماد است

 

[DLVAN]

مراسم ازدواج بختیاری ها چند روز طول می کشد که تمام طایفه آنها در مراسم شرکت می کنند. شب عروسی اقوام و بستگان داماد پس از صرف شام به خانه عروس خانم می روند و عروس را سوار بر اسب می کنند و بقیه پیاده با صدای ساز و دهل عروس را تا خانه داماد همراهی می کنند.

 

[DLVAN]

از دیگر آداب اصیل این مراسم، رقص محلی و ترکه بازی، خواندن ترانه های شاد آهای گل و دوال آل است.

هی هم اویذیم هم اویذیم های گل، آهای گل

هی مگوهین دیر آمدین، آهای گل

هی پل بونذین پل بوندین های گل، آهای گل

هی چوانار ترکه فلوس، آهای گل

هی تا بیاهه بگذرده های گل، آهای گل

هی آقا دوا با عروس، آهای گل

 

[DLVAN]

وقتی عروس به درخانه داماد رسید، آتش بزرگی را فراهم می کنند و عروس خانم را چندبار به دور آتش می چرخانند و سپس خونریزی می کنند و سر میش یا بره ای را می برند. فردای شب عروسی خانواده دختر، غذایی را تهیه می کند و آن را در خانه داماد به او تقدیم می کنند تا در همان جا صرف شود. این کار را آش بردگونی می گویند. اقوام عروس و داماد پس از گذشت چند شب از عروسی، آنها را برای صرف شام یا ناهار دعوت کرده و هدیه ای را بنا بر وسع مالی خود به آنها می دهند.

 

[DLVAN]

آداب و رسوم عید نوروز اقوام بختیاری
اقوام بختیاری نیز مانند سایر اقوام ایرانی قبل از عید نوروز رسم خانه تکانی و شستن فرش ها، خیساندن و سبز کردن، دانه هایی نظیر گندم، عدس و ماش را دارند. اقوام بختیاری در روز قبل از عید، مراسم عید علفه برگزار می کنند و در عید علفه، بر سر مزار عزیزانشان می روند. از کارهای شورانگیز دیگر آداب عید سنت چهارشنبه سوری و پریدن از روی تعداد فرد آتش و تهیه تعداد فرد در سبزه ها است.

 

[DLVAN]

یکی از آداب جشن نوروز، شال اندازی است که در این آیین، جوانان به بام همسایگان و خویشان می روند و از درون روزنه بالا یا تاق شال درازی را به درون اتاق می اندازند و صاحبخانه هدیه ای در شال می گذارد.

 

[DLVAN]

مردم ایل بختیاری در عید نوروز سفره هفت سین گسترده و بر سر سفره هفت سین خود قرآن، سبزه، سمنو، تنگ زیبای پر از ماهی و… می گذارند. رسم پختن سمنو نیز در عید نوروز و در میان قوم بختیاری وجود دارد. خانواده های داغدار سفره ی عیدشان را در جوار مزار عزیزشان می گسترانند.

 

[DLVAN]

زنان ایل بختیاری بنا بر رسوم قدیمی، قبل از عید گیسوان و دست های خود را حنا می بندند و با گندم برشته به همراهی شاهدانه در عید نوروزپذیرایی می کنند. زمان تحویل سال بزرگ خانواده قرآن می خواند و پولی را از میان قرآن به نشانه خیروبرکت و افزایش روزی، به فرزندان خود می دهد.

 

[DLVAN]

پس از تحویل سال نیز بزرگان خانواده به همراه دیگر اعضای فامیل، دسته جمعی به دیدار اقوام و بستگان می روند و بعد از دیدار از هر خانواده، اعضای آن خانه را نیز در امتداد مسیر بازدید، با خودشان همراه می کنند.

 

[DLVAN]

مراسم باریدن و قطع باران
مراسم چل کچلون در میان بختیاری ها رواج دارد که زمانی برگزار می شود که باران بسیار ببارد و باعث پریشانی مردم شود. بارش بیش از اندازه، احتمال خسارت و جاری شدن سیل را افزایش می دهد. مراسم طلب باران (کل علی کوسه) در مواقع خشکسالی برگزار می شود که یک نفر آدم کوسه (بی ریش و سبیل) را انتخاب می کنند و برایش ریش و سبیل می گذارند. یک کیسه چرمی بزرگ را نیز روی سرش قرار می دهند؛ لباس های گشادی به تنش می کنند و کیسه ای را هم روی دوشش می گذارند.