مردم شناسی ایران مردم خوزستان

[هآنی؛]

بازیهای سنتیِ اعراب:

شاملِ:تُبه- چعب بازی- حیله- عظیم الغطاء- غمازه جیجو- رُکبان-مهابث-راوت یا رُوا- سبط یا ثابت- علی ابو- ُمسگِلَه- اُم ذیوه- لعب لوز- لعب تین-گِلول-گُرگِتَه-شِگَت َبطَن عُمَر

معرفی ِ چند بازی سنتیِ اعراب:

 

[هآنی؛]

عظیم الغطا:

در این بازی که در شب های مهتابی انجام می شود تعدادی دور هم جمع می شوند و کسی بر حسب قرعه انتخاب می شود تا تکه استخوانی تهیه کند. سپس بازیکنان دیگر چشمهایشان را می بندند و شخص انتخاب شده در همان لحظه استخوان را به نقطه ای پرت می کند. بعد از آن بازیکنان که چشم خود را باز کرده اند به جستجوی استخوان می پردازند. هر کدام از بازیکنان که استخوان را بیابد به عنوان بردنده محسوب خواهد شد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان خرمشهر ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

حیلِه:

این بازی را بیشتر از همه دختران انجام می دهند. بدین ترتیب پای خود را در بغل می گیرند و می دوند. در این رقابت هر ک.س بتواند بیشتر بدود برنده خواهد بود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان خرمشهر ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

گُرگِتَه:

این بازی بیشتر در فصل برداشت محصولات، بین دختران و پسران کشاورز انجام می شود. هنگام برداشت خرما ها، بچه ها کلمه “گرگته”را یک نفس ادا کرده و خرماهایی را که روی زمین ریخته شده اند، جمع کرده و در جعبه ها می ریزند. هر ک.س که بتواند این کلمه را با همان نفس بکشد، و خرمای بیشتری جمع کند، برنده خواهد بود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان آبادان ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

ُهمِرییَه hommeriye:

در این بازی که در آب انجام می شود تمام افراد شناکنان به سوی جلو حرکت می کنند. فرد انتخاب شده به دنبال آنها شنا می کند. به هر ک.س که رسید و دستش را روی سر او گذاشت، آن فرد باید پشت سر بقیه قرار گیرد و مانند فرد قبلی همین کار را تکرار نماید. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان شوش ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

اِحبال(طناب کشی):

وسیله بازی طنابی بلند و محکم است و گاهی مقداری پارچه. در این بازی ابتدا خطی روی زمین می کشند بعد در وسط طناب دو گره در فاصله معین می زنند یا به جای گره، در وسط طناب می بندند. هر گروه یک سر طناب را می گیرد و با فرمان سر گروه بازی آغاز می شود. هر کدام از گروهها تلاش می کنند طناب را به سوی خود بکشند. اگر گروهی موفق شود با کشش طناب، گره یا دستمال محدوده گروه مقابلشان را از روی خط مرزی به سوی خود بکشند، برنده خواهند بود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان شوش ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

بازیهای سنتی لرها و بختیاریها:

کله ورووانکkelavaruvânak))- خرس خرسی(xers xersi)-جیزبازی(jizbâzi) یا پندگال(pendegâl (- پشکل غار(peškelegâr)- کاکله مشت یا پوچ بازی(kâkelamošt)- تپ تپو(taptapu)- تل تل(taltal)- بند سرلنگ (bande sare leng)- قاچو- بِتی بازی- چغال( چغه)-دال پِلان-ُگل ُگلرز- قاو- چزگو- جوزو- هِی مِلکی-کاز کیز-کیله پینه-چو چور- طاق پیل- چار پشکلی- خالکی

 

[هآنی؛]

خرس خرسی xers xersi:

این بازی از جمله بازیهای مردانه است که در مراسم عروسی و جشنهای بختیاری برگزارمی شود و در آن یک نفر با پوسیدن لباسهای مندرس و انداختن پتو به دور خود به صورت خرس در می آید و به بقیه حمله می کند و دیگران با دیدن وی در چنین حالتی می خندند. در واقع این بازی جنبه مزاح و سرگرمی برای حاضرین در مراسم را دارد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان ایذه ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

بند سرلنگ bande sare leng:

دراین بازی که توسط مردان و پسران برگزار می شد طنابی را به پای یک نفر می بستند و عده ای دور او می چرخیدند و یک نفر با کفش و یا وسیله ای او را کتک کاری می کردند و فرد در بند نیز سعی می کرد با پا به پای آنها بزند٬ اگرکسی را می زد آن فرد جای وی دربند گرفتار می شد و توسط بقیه کتک می خورد. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان ایذه ثبت شده است.

 

[هآنی؛]

بالا بلندی balabolandi:

این بازی مخصوص دختران لر و بختیاری است و در آن معمولا، بچه های سنین ۵ تا ۱۰ ساله شرکت میکنند. فصل انجام این بازی عمدتا در بهار است. در این بازی، یک نفر نقش گرگ دارد و بقیه به عنوان گوسفند به جاهای بلند فرار می کنند. آنها اجازه نمی دهند فردی که نقش گرگ را دارد، به آنها دسترسی پیدا کند. فردی که توسط گرگ دستگیر شود، از بازی اخراج می شود. این بازی در تحقیقات مردم نگاری شهرستان ایذه ثبت شده است.