مردم شناسی ایران مردم شیراز

[هآنی؛]

آداب و رسوم مردم شیراز؛ هر مراسم یک آداب :

بخش بسیار بزرگی از فرهنگ بومی شیراز متعلق به آداب و رسوم این شهر زیباست. شاید برای شما هم جذاب باشد شنیدن این موضوع که مردمان شیراز برای هر یک مراسم‌های خود، رسم و رسومات خاصی دارند و هر کدام از آن‌ها را با آداب خاصی برگزار می‌کنند.

 

[هآنی؛]

عروسی در شیراز؛ بخش بزرگی از فرهنگ بومی شیراز :

مراسم عروسی یکی از مهم‌ترین مراسماتی است که در هر شهری دارای رسم و رسومات خاصی بوده و به شیوه‌ای متفاوت برگزار می‌شود. عروسی در شیراز دارای رسوم متفاوت و خاصی است که در ادامه تک تک مراحل آن را توضیح خواهیم داد تا اگر روزی قصد ازدواج با یک فرد شیرازی را در سر داشتید با تمامی رسم و رسومات آن آشنا باشید‍!

 

[هآنی؛]

دلالگی؛ اولین و شاید سخت‌ترین مرحله برای عروسی:

دلالگی یا همان خواستگاری، اولین مرحله برای عروسی است که جزو فرهنگ بومی شیراز بوده و آداب و رسوم خاص خود را دارد. رسم خواستگاری در شیراز به این صورت است که ابتدا مراسمی زنانه قبل از خواستگاری اصلی برگزار می‌شود و در صورتی که توافقات اولیه انجام شود، چند روز بعد مراسم اصلی خواستگاری با حضور مردان خانواده انجام می‌شود.

 

[هآنی؛]

در مراسم اولیه و قبل از خواستگاری، مادر و خواهر عروس به خانه عروس رفته و صحبت‌های اولیه را انجام می‌دهند، خانواده عروس نیز موافقت خود را با آوردن شربت و مخالفتشان را با آوردن چای نشان می‌دهند. بعد از انجام مراسم خواستگاری مدتی را برای آشنایی بیشتر خانواده‌ها و زوج‌ها با هم در نظر می‌گیرند.

 

[هآنی؛]

عقد سوری؛ یک دورهمی جوان پسند :

یکی از متفاوت‌ترین مراسمات انجام شده در عروسی شیرازی که جزو فرهنگ بومی شیراز به شمار می‌رود، مراسم عقد سوری است. این مراسم یک دورهمی دوستانه بوده و افرادی که در آن شرکت می‌کنند جوان‌های فامیل و یا دوستان عروس و داماد هستند. در این مراسم جوان‌ها برای عروس و داماد کادو می‌آورند که اغلب آن پارچه نفیس است.

 

[هآنی؛]

دست بوسون؛ دیداری با مادرزن :

چند روز بعد از عقد، مراسمی تحت عنوان دست بوسون انجام می‌شود که در آن داماد به همراه چند نفر از بزرگان فامیل به دیدار مادرزن رفته و دست مادرزن را می‌بوسد و مادرزن نیز هدایایی را که برای داماد خود تدارک دیده است را به او تقدیم می‌کند.

 

[هآنی؛]

آب چله زنی؛ آیینی آمیخته با دعا و شادمانی:

یکی دیگر از مراسمات عروسی در شیراز که جزو فرهنگ بومی شیراز به شمار می‌رود، مراسم آب چله زنی است. برای انجام این مراسم اندکی اسپند را به همراه کمی آب در یک شیردان ریخته و درون آن شانه می‌اندازند. سپس عروس را بر روی یک صندلی نشانده و یک مجمع را بالای سر او نگه می‌دارند. یکی از بزرگان فامیل چهل‌ویک مشت آب را از داخل شیردان برداشته و بر روی مجمعی که بالای سر عروس نگه داشته‌اند می‌ریزد. همزمان با ریختن مشت‌های آب آیه چهارقل را خوانده و نام پریزادها را می‌شمارد. بعد از اینکه این کار تمام شد، شروع به خواندن شعر کرده و کل می‌کشند و خود را برای رفتن به مراسم عروسی آماده می‌کنند.

 

[هآنی؛]

عیدد نوروز در شیراز؛ آیینی کهن در فرهنگ بومی شیراز:

یکی دیگر از مراسمات فرهنگ بومی شیراز، عید نوروز در شیراز است. شیرازی‌ها در حدود 15 روز مانده به عید، به استقبال نوروز می‌روند. تهیه شیرینی و شکلات، خانه تکانی و دوختن لباس نو از جمله کارهایی است که مردم برای پیشواز سال نو انجام می‌دهند. در گذشته مردم شیرینی سال نو را خودشان درست می‌کردند و معمولا برای سال نو نان‌هایی شیرین می‌پختند. این نان‌های شیرین را بعد از اینکه از تنور درآمد و تا زمانی که نرم و تازه بود، تا می‌زدند تا به اندازه یک کف دست و به صورت مربع درآید.

 

[هآنی؛]

این نوع نان بعد از گذشت چند دقیقه ترد و بسیار خوشمزه می‌شد. در کنار این نان مواد و تنقلات دیگری مانند دنگو، برنجک و اخرک نیز قرار داده می‌شد تا شیرینی و زیبایی شب عید دوچندان شود. بعد از سال تحویل خانواده‌ها به دیدار کسانی می‌روند که سن و سال بیشتری دارند و بزرگترها با دادن سکه و پول به عنوان عیدی این جشن فرخنده را شیرین‌تر می‌کنند.

 

[هآنی؛]

شب یلدا در شیراز؛ شبی پر از خوشی در فرهنگ بومی شیراز:

شب یلدا یکی از مراسماتی است که در هر کدام از شهرهای ایران آیین و رسومات خاصی دارد. در شیراز نیز این مراسم جزو فرهنگ بومی شیراز بوده و رسم و روسمات خاصی دارند. مردم شیراز در این شب مهمان دعوت می‌کنند و سفره شب یلدا می‌چینند. در این سفره عکسی از حضرت علی (ع)، شمع، تنقلات، دو شاخه گل لاله، اسپند و دیوان حافظ قرار می‌دهند. همچنین تنقلاتی مانند کشمش، نخودچی، آجیل، حلوای ارده، ارده شیره، هنودانه، انار، خرما، انجیر و رنگینک نیز در سفره قرار داده می‌شود. برای شام شب یلدا نیز هویج پلو با کشمش و مغز گردو پخته شده و این شب را به یکی از خاطره‌انگیزترین شب‌های سال تبدیل می‌کند. مردم شیراز در مراسم شب یلدا شعرخوانی کرده و به آواز و رقص محلی می‌پردازند تا شبی خاطره‌انگیز و جذاب را برای خود رقم بزنند.