صنایع دستی و هنر معرفی جامع صنایع دستی ایران

[zahrasolimani]

این رشته که دیرینگی آن به دوران ایران باستان بر می گردد، به دلیل دسترسی به عنصر خاک از گذشته های دور رواج داشته است. ظروف سفالی در گذشته از ترکیب آب و خاک به وجود می آمدند. بعدها خاک رس جایگزین خاک معمولی شد.

کوزه ها و کاسه های یافت شده در بناهای تاریخی، برجسته ترین سفالینه های تاریخی شناخته شده و از قدیمی ترین صنایع دستی ایران هستند. در کل، ظروف سفالی به انواع بدون لعاب و لعاب دار تقسیم می شوند.

 

[zahrasolimani]

سفال گری شامل دو نوع زیر می باشد:

1. بدون لعاب: سفال گری با دست، چرخ کاری، نقش برجسته سفالی
2. لعاب دار: سفال دوغابی، لعاب سازی، نقاشی روی لعاب، نقاشی زیر لعاب، کاشی کاری، خرمهره سازی و …

 

[zahrasolimani]

آبگینه​

هنر شیشه گری ایرانی

 

[zahrasolimani]

یکی از زیباترین صنایع دستی ایران آبگینه است که انواع تاریخی آنها در نقاط مختلف کشور کشف شده اند. زیباترین این آثار در موزه آبگینه واقع در خیابان ۳۰ تیر تهران نگهداری می شوند.

 

[zahrasolimani]

صنایع دستی آبگینه شامل زیرشاخه های زیر می باشد:

• شیشه گری: هنر شکل دادن به شیشه است که به سه روش فوتی و فوتی-قالبی و قالبی اجرا می شود. از انواع شیشه گری می توان به بارفتن، دوپوست و سه پوست اشاره کرد.
• تزیین شیشه: این شاخه از صنایع دستی آبگینه، شامل تزیین وسایل شیشه‌ای پس از ساخت می‌شود. روش‌های انجام این هنر دستی به شرح زیر می‌باشند:
  • تراش روی شیشه: جهت تزیین محصولات دکوری کاربرد دارد.
  • نقاشی روی شیشه مینایی: بعد از ایجاد ظروف شیشه ای روی آنها را نقاشی می کنند‌.
  • نقاشی پشت شیشه: سخت تر از نقاشی روی شیشه است.
  • آبگزکاری: در این روش از تغییرات حرارت ناگهانی بر روی شیشه استفاده می کنند. در نتیجه، ترک خوردگی های حاصل از این تغییر حرارت را تبدیل به نقوش زیبا می کنند.
  • مات کاری: در مات کاری از نوعی ماده شیمیایی به نام اسید فولوریدریک استفاده می کنند که می تواند سطح خارجی شیشه را در خود حل کند. بدین ترتیب، شیشه رنگ مات به خود می گیرد.
• تلفیق شیشه و فلز: شیشه و فلز با هم تلفیق می شوند و آثار زیبایی حاصل می شوند.

 

[zahrasolimani]

صنایع دستی چوبی​

پیکرتراشی چوبی از صنایع دستی ایران

 

[zahrasolimani]

این آثار هنری به طور گسترده در شهرهای مختلف کشور ساخته می شوند. از انواع این آثار می توان به خراطی، ساخت معرق، منبت کاری، خاتم کاری و مشبک اشاره کرد.

زیرشاخه های مختلف صنایع دستی چوبی عبارتند از:

• پیکرتراشی: در این زیرشاخه، پیکرتراش سعی می کند که آناتومی مختلف بدن انسان، پرندگان و حیوانات را به وسیله چوب ایجاد کند.
• ارسی سازی: در و پنجره هایی هستند که به صورت عمودی باز و بسته می شوند.
• خاتم کاری: ایجاد چند ضلعی های منظم با تعداد اضلاع متفاوت را خاتم کاری می گویند.
• سوخت روی چوب: در این روش چوب را با استفاده از مفتول فلزی داغ می سوزانند و آثار هنری مختلفی خلق می کنند.

 

[zahrasolimani]

صنایع دستی سنگی​

فیروزه کوبی از صنایع دستی ایران

 

[zahrasolimani]

تراش سنگ و حکاکی روی آن از جمله نخستین صنایع دستی ایران بوده است که به مرور تغییر زیادی می یابد. در واقع، پس از کشف سنگ های زیبا و تزئینی، تراش و حکاکی روی سنگ راه را برای تراش و ساخت زیورآلات باز کرد.

زیرشاخه های مختلف این هنر دستی عبارتند از:

 

[zahrasolimani]

• سنگ تراشی: در سنگ تراشی قسمتی از سنگ طبیعی با حذف کنترل شده قسمت هایی از آن مبدل به سنگ تزئینی می شود.
• خراطی سنگ: این هنر با استفاده از چرخ خراطی انجام می شود و سنگ به حالت دورانی تراش داده می شود تا اشیایی همچون گلدان، قندان و … حاصل گردد.
• معرق: برش سنگ های رنگی و چیدن آنها کنار هم را معرق سنگ می گویند.
• مشبک: از جمله شاخص ترین صنایع دستی ایران و وابسته به معماری است که طی آن پس از برش و صیقل دادن سنگ، روی آن را نقش اندازی می کنند و قسمت های منفی را حذف می کنند. بدین صورت، سنگ حالت مشبک (منفذدار) به خود می گیرد.
• حکاکی: ایجاد طرح های مختلف بر روی سنگ های قیمتی را حکاکی روی سنگ می گویند.
• مرصع کاری: استفاده از جواهر بر روی ظروف، زیورآلات و سایر اشیای تزئینی را مرصع می نامند.
• فیروزه کوب: چسباندن فیروزه روی ظروف مسی فیروزه کوب نام دارد.