آموزشی مکاتب نقد ادبی

[Tara Motlagh]

۵. نقد استعاره

در بیش تر روش های نقد به استعاره توجه می شود ولی در این شیوه ی خاص تأکید عمیق تر و خاص تری روی آن است و به عملکرد واقعی اش در اثر بیش تر پرداخته می شود و استعاره تنها به عنوان وسیله ای برای پشتیبانی عناصر دیگر و یا تزئین آن در نظر گرفته نمی شود، بلکه عاملی است که واقعاً دربرگیرنده و سازنده ی معنی است.

 

[Tara Motlagh]

۶. نقد ساختارگرا

منتقد ساختارگرا نوشته را در پیوند با الگوهای زیربنایی متناسبی می داند که وجه مشترک همه ی جوامع اند. او به جای این که کیفیت اثر ادبی را مورد ارزیابی قرار دهد، شواهدی را از علوم جامعه شناسی و انسان شناسی به کار می گیرد تا اثر ادبی را در بافت متنی ِ بزرگ تری قرار دهد و بررسی کند.

 

[Tara Motlagh]

۷. نقد پساساختارگرا

در تقابل با روش منتقدان نقد نو که تکیه شان روی وابستگی متقابل اجزا شعر و وحدت اندام وار آن است، منتقدین پساساختارگرا به ناسازگاری و بیهودگی و ناکامی متن می پردازند و نظرشان این است که شعر در گریز از انتظارات سنتی خواننده و یا در تقابل با آن شکل می گیرد.

 

[Tara Motlagh]

۸. نقد اسطوره

این شیوه ی نقد برگرفته از افکار نورتروپ فرای است و اشعار را ابتدا در مقوله ها و زیرمقوله هایی قرار می دهد و بعد مطابق با آنها سعی می کند همه ی آثار ادبی را بر مبنای درونمایه های اسطوره ای شان دسته بندی کند. به عنوان مثال برخی از آثار بر اساس اسطوره ی قهرمان و تلاش ِ قهرمان برای مطیع سازی دشمنان و در نهایت سرنگونی اش بررسی می شوند.

 

[Tara Motlagh]

منتقد در این رویکرد تاحدودی از اصول ساختارگرایی در نقد بهره می برد و به روانشناسی های جور واجوری نیز متوسل می شود. کم تر به جداسازی آنچه که خاص است می پردازد و بیش تر به وجه مشترک بین آثاری که با اثر مورد نقد در یک مقوله قرار می گیرند توجه می کند.

 

[Tara Motlagh]

۹. نقد بر اساس نظریه روانکاوی فروید

در این روش، منتقد نه تنها در نحوه ی بیان اثر دنبال تصاویری می گردد که غرایز را بروز می دهد بلکه تمام اثر را از زاویه ی نگاه زیگموند فروید بررسی می کند.

 

[Tara Motlagh]

کشمکش های بین «فراخود» یا «من ِ اخلاقی» شخصیتی که دچار عقده ی اُدیپ است با امیال واپس زده ی ضمیر آگاهِ او و مانند این ها بررسی می شود. در اصل، هدف آشکارسازی کشمکش های روانی است و ارزش هنری و زیبایی اثر مد نظر نیست.

 

[Tara Motlagh]

۱۰. نقد بر اساس افکار یونگ

در حقیقت، پژوهشی است بر مبنای اندیشه های یونگ در مورد تصاویر، نمادها و موقعیت های شاعرانه ی مکرر در شعر، امّا هدفش دسته بندی اشعار به روش نورتروپ فرای نیست، بلکه می خواهد بین اشعار و الگوهای بزرگ تر موجود در جامعه، خواه جوامع مردمان بومی یا جوامع تمدن های بزرگ، پیوندی برقرار کند.

 

[Tara Motlagh]

۱۱. نقد تاریخی

در این روش، اشعار در بافت متن تاریخی شان گذاشته می شوند تا نه تنها اشارات و کاربرد ویژه ی واژه ها توضیح داده شود بلکه سنت ها و انتظارات آن روزگاران نیز پیش کشیده شود. این رویکرد ممکن است به ارزش گذاری اثر بپردازد (یعنی ممکن است منتقد هنگامی که واضح است شعر در پی چیست روش هایی را برای واکنش نسبت به آن پیشنهاد کند.)

 

[Tara Motlagh]

نیز ممکن است که یک اثر فقط وظیفه ی ساده ی انتقال اطلاعات تاریخی را بر عهده داشته باشد و منتقد انتظار نداشته باشد که خواننده پس از خواندن اش از خود واکنشی نشان بدهد.