آموزشی نحوه ی آموزش انشا

[Mahi.otred]

مقدمتاً باید عرض کنم برای آموزش، عشق و علاقه و تعامل می خواهد مصداق شعر معروفِ:
در رَهِ منزل لیلی که خطرهاست به جان شرط اوّل قدم آن است که مجنون باشی

 

[Mahi.otred]

1- روش « تداعی و شاخه بندی »

به این صورت که معلّم از دانش آموزان می خواهد تمام کلماتی را که در مورد یک موضوع به ذهنشان می رسد ؛ بیان کنند . این کلمات براساس نزدیکی به یکدیگر در چند شاخه روی تخته سیاه نوشته می شود . حال می توان از دانش آموزان خواست با توجّه به کلمات موجود انشای خود را بنویسند. این روش که فعّالیّت تخیلی فکر را صورت می بخشد ، یکی از مشکل ترین مراحل انشانویسی یعنی به جریان انداختن فکر در باب موضوع را آسان می سازد.

 

[Mahi.otred]

2- روش استفاده از موضوعات تخیّلی

به دانش آموزان می گوییم که در هنگام نوشتن انشاهای تخیّلی هرچه مبالغه ها بزرگ تر و جدّی تر باشد نمره ی بیش تری می گیرند. خود نیز یکی از کارهای شگفت انگیز و عجیب و غریب را تعریف می کنیم و یا موضوعات جدید می دهیم مثل : اگر خرگوش بادپا بودیم... و بعد به دانش آموزان می گوییم شما می توانید موضوع هایتان را تغییر دهید و هرآن چه را می خواهید بنویسید.

به عنوان مثال : به جای « اگرخرگوش بودم ...» می توانید بگویید «اگردرخت بودم...»

 

[Mahi.otred]

3- روش « تعیین مخاطب »

بدون در نظر گرفتن مخاطب ، نوشتن ممکن به نظر نمی رسد . نویسنده با هر تصویر تازه ای که از عکس العمل خواننده و مخاطب خود در نظر می آورد محتوای نوشته ی خود را به تناسب تغییر می دهد . لذا نوشتن را به پینگ پنگ ذهنی بین نویسنده و مخاطب تشبیه کرده اند . نوشتن نامه به دوست ، یا شخصیّتی اجتماعی یا تاریخی موجب می شود کودک از مرکز نوشته ی خود فاصله بگیرد و به نوشته ی بالغ دست یابد.

 

[Mahi.otred]

4- روش « کل نگری »

معّلم می تواند در کلاس توجّه دانش آموزان را به این نکته جلب کند که از جملات مجزّا و در ظاهر بی ارتباط با یکدیگر کم کم به سمت کلّ نوشته که حاوی جملات منظّم ویک دست است حرکت کنند . مطالعه ی داستان ها این توانایی را به مرور در دانش آموزان ایجاد می کند و آنان رابطه ی منطقی بین آغاز ، میانه و پایان داستان را مشاهده می کنند.

 

[Mahi.otred]

5- روش همیاری

در انشانویسی مزایای استفاده ازروش همیاری عبارتنداز:

- عزّت نفس دانش آموزان تقویت می شود؛

- تمایل دانش آموزان به مدرسه ، بیشتر می شود؛

- دانش آموزان خود را در سرنوشت خودو دیگران سهیم می دانند ؛

- روش درون گروهی و برون گروهی دانش آموزان افزایش می یابد ؛

- مهارت های تحمّل یکدیگر و هم زیستی را تجربه می کنند؛

 

[Mahi.otred]

روش اجرا :

دانش آموزان را درگروه های نامتجانس (ضعیف – قوی ) تقسیم بندی کنید ؛ محتوای درس جدید ر ابا توجّه به تعداد دانش آموزان کلاس تقسیم بندی کنید . برای مثال : یک کلاس28 نفری را به 7 گروه 4 نفره تقسیم بندی کنید . درس را به چند قسمت تقسیم بندی کنید و مطالعه ی هر قسمت را به یک گروه واگذار کنید ؛

 

[Mahi.otred]

گروه های تخصّصی را تشکیل دهید ؛ ( به این ترتیب که ؛ افراد دارای شماره های یکسان را درگروه های دیگری دسته بندی کنید.) برای مطالعه ، رمان مشخّص و یکسانی را در اختیار گروه های تخصّصی قرار دهید ؛

پس از پایان وقت مطالعه ، از دانش آموزان گروه های تخصّصی بخواهید تا با مطالعه و بحث درمورد محتوای بخش خود ،آن قسمت را به طور جمعی و دقیق یاد بگیرند .

 

[Mahi.otred]

درپایان زمان تعیین شده از دانش آموزان خواسته می شود که به گروه های اصلی برگردند ؛

پس از بازگشت به گروه ها ، هر نفر به ترتیب شماره ، آن چه را یاد گرفته است ، در اختیار اعضای دیگر گروه قرار می دهد ،آن چه که رعایت آن در این مرحله مهم است ، این است که افراد یک به یک و به ترتیب ، محتوای درس را برای سایر اعضا توضیح دهند . یعنی اوّل کسی توضیح می دهد که بخش اوّل درس را مطالعه کرده است ، سپس فردی که بخش دوم را و ... تا این که کلّ محتوای درس به اتمام برسد؛ در این روش ، معلّم موظّف است به گروه ها سرکشی کند و به سؤالات احتمالی آن ها پاسخ گوید.

 

[Mahi.otred]

پس ارایه ی مطالب توسّط دانش آموزان ، اگر معلّم احساس نمود قسمتی از محتوای درس را به خوبی یاد نگرفته اند ، خود به توضیح بیش تر اقدام کند. پس از پایان هر جلسه ی تدریس ، لازم است جمع بندی مناسبی از تدریس به عمل آید . به این صورت که ؛ عدّه ای از دانش آموزان خلاصه ی درس را توضیح دهند. بهتر است برای خلاصه ی درس ، بیش تر از روش انتقالی استفاده کنید تا روش تلخیصی . منظور از روش انتقالی این است که آن چه که تدریس کرده اید ، از دانش آموزان بخواهید تا در موقعیّت های متعدّد زندگانی ، کاربردهایی برای آن پیدا کنند . در واقع آن چه را که یاد گرفته اند به موقعیّت های زندگی خود نزدیک کنند . امّا در روش تلخیصی از دانش آموزان خواسته می شود ، مطالب ارائه شده را به شکل خلاصه برای دانش آموزان دیگر بازگوکنند . به معلّمانی که خواهان کلاس اثر بخش هستند ، روش انتقالی پیشنهاد می شود .