آموزشی نحوه ی آموزش انشا

[Mahi.otred]

- قیاس مستقیم : تشبیه شعر به آب روان یا به موج دریا سبب می شود تا فراگیران به زیبایی شعر پی ببرند . این تشبیه ، قیاس مستقیم ، یعنی مقاله ی ساده و موجود با دو مفهوم است برای مثال به کتاب ، مانند یک انسان یا رودخانه فکر می کند و تصوّرات و احساسات خود را نسبت به موضوع بیان می کند و از این طریق مشابه سازی انجام می شود .

 

[Mahi.otred]

- قیاس فشرده : در این مرحله دو کلمه ی متضاد اتخاب می شود یا پیوند آن ها موضوعی توصیف می شود مانند : مخرّب و محافظ ، زشت و زیبا ، دوست و دشمن در اجرای این الگو بچّه ها به گروه هایی تقسیم می شوند و معلّم رهبری و نظارت بر فعّالیّت ها را برعهده دارد و شاگردان در مراحل مختلف فعّال بوده و در پاسخ گویی نیز مشارکت دارند .

 

[Mahi.otred]

ب) روش دوم مدل « هلمبرگ » است او در سال 1982با هدف تجسّم بخشیدن به تفکّر و انتزاعی این مدل را ارائه داد . این مدل ، نوشتن درباره ی موضوع های مختلف را آسان ترمی سازد و استفاده ازآن راهی است برای رسیدن به تجسّم و عینی ساختن فکر . مدل هلمبرگ به پرورش تفکّر انتقادی کمک می کند و بر شناخت و آگاهی فراگیران می افزاید . این مدل فراگیر را یاری می دهد تا به سازمان دادن تجربه ها و اصلاح آن بپردازند . مدل هلمبرگ چهار سطح دارد :

 

[Mahi.otred]

سطح حسّی ( عینی ) ، سطح عقلانی ( فکری ) ، سطح تخیّلی ( استعاره ) ، سطح فرضی ( اسطوره ای ) .

برای این که هرکدام از سطوح فوق را توضیح دهیم ، ابتدا لازم است موضوعی را در نظر بگیریم و پیرامون آن موضوع بیندیشیم و تفکّرات خود را طبق مدل هلمبرگ مجسّم سازیم و به روی کاغذ بیاوریم . موضوع مورد نظر می تواند ذهنی و مجرّد یا مادّی وملموس باشد.

 

[Mahi.otred]

موضوع انشا : بهار سطح حسّی( عینی )

– ابتدا از شاگردان می خواهیم به بهار فکر کنند درسطح عینی مواردی را یادداشت کنیم که به ظاهر موضوع مربوط شده و ابتدا به ذهن می رسند ؛ مانند : گل ها و گیاهان ، باغ ها و جاری شدن رودها و پرشدن چشمه سازان ، تغییرشکل طبیعت ، وزش باد و نسیم و صدای پرندگان و بالأخره حرکت و جنبش تمامی موجودات و تمیز کردن خانه ها و پنجره ها و ...

 

[Mahi.otred]

سطح تخیّلی( استعماری )- دراین سطح باید به مواردی بپردازیم که موجب خیال انگیزی اند . مسلّماً استفاده از آرایه های ادبی ضروری است مثل تشبیه و استعاره و دیگر صنایع ادبی ، شاگردان می توانند با استفاده از تشبیهات ساده، تفکّر خود را خیال انگیز سازند : پارچه های رنگین چمنزارها ، درخشش ستارگان شکوفه ، نقره ی مذاب تشنه ساران ، لباس رنگارنگ درختان ...

 

[Mahi.otred]

سطح عقلانی ( فکری ) - این بخش مربوط به فکر و اندیشه است که در مورد بهار باید اظهار شود یعنی برخلاف سطح عینی که ظاهری بود بیش تر محتوایی و باطنی است ؛ بهار یادآور دوران کودکی انسان است . بهار ، معاد و بازگشت را به خاطر می آورد . طبیعت مرده دوباره زنده می شود . همان گونه که طبیعت کودکی و جوانی و پیری و مرگ دارد ، انسان هم ، هم گام با طبیعت این مراحل را طی می کند . آموزشگاه طبیعت این درس را به ما می آموزد که به خالق زیبایی ها بیندیشیم و به روز رستاخیز فکر کنیم و از اثر پی به مؤثّر ببریم .

 

[Mahi.otred]

سطح فرضی ( اسطوره ای ) - این سطح در واقع به متن هایی مربوط می شود که درآن ها مسائل اساطیری مطرح شده باشد . ولی در درس انشا درسطح فرضی بهتر است نظریه ، پیام و نکته ی مورد نظر خود را که چکیده ی تفکّر در مورد موضوع بهار است بنویسیم . نویسنده معتقد است که با استفاده از روش هایی که ذکر می شوند ، در دوران دبستان ، شاهد افزایش توانمندی دانش آموزان در نوشتن خواهیم بود .

 

[Mahi.otred]

14- شیوه ی تجزیه ی جملات ( تجزیه )

در این روش دبیر دانش آموزان را به گروه های چند نفره تقسیم نموده و لغت هایی را که از پیش در نظر دارد و انتخاب نموده است ، به آن ها ارائه می دهد و از آن ها می خواهد که در مجّله ها ، روزنامه ها یا کتاب های دیگر جست و جو نموده و مترادف ها ، متضادها و هم خانواده های مربوط به این کلمات را پیدا کنند و به همراه جملاتشان یادداشت نمایند . ضمن این که دبیر می تواند وظیفه ی پیداکردن هریک از موارد فوق را به یک گروه بسپارد .

 

[Mahi.otred]

15- شیوه ی « مفهوم سازی با تصویر گنگ و نامفهوم » ( عاطفی )

در این روش دبیر کاملاً با روان دانش آموز و روحیّات او سر و کار دارد ، بدین صورت که تصاویر گنگ یا تصاویری بسیار معمولی به دانش آموز ارائه داده و از وی می خواهد تا احساس و برداشت شخصی خود را از تصویر نوشته و در حدّ توان ، دریچه های ذهنی تازهای به روی آن باز نماید و به تصاویر، مفهومی جدید ببخشد.