آموزشی نقد دروني در نقد تاریخی

[Kosarvalipour]

۳. محتوا: محتوا در واقع زيرمجموعه اي است كه مؤلف، تحقيق يا اثر خود را به پرسش هاي كوچكتر تقسيم كرده تا بتواند گزارة بزرگ يا پرسش بزرگ (موضوع) را پاسخ گويد؛ آن را اصطلاحاً «مهندسي تحقيق» گويند .

 

[Kosarvalipour]

ضروري است مشخص شود داده هاي تحقيق- كه بايد در يك نظام منطقي و روشمند به سامان برسد – تا چه حد قابل وثوق و اطمينان است .

 

[Kosarvalipour]

از بهترين ابزارهاي موجود براي دستيابي به اين مقصود آزمون حس عمومي35 است. تاريخ نگار بايد به بصيرت خود اتكا كند و با تكيه بر حس داخلي خويش تصميم منطقي بگيرد كه آيا پس از مطالعة متن آن را واقعاً قابل قبول مي يابد؟

 

[Kosarvalipour]

و آيا آنچه خوانده مي توانسته به طور واقعي رخ داده باشد؟ از شگردهاي راستي آزمايي، همخواني جزئيات و عدم تناقض و ديگري رجوع به مدارك مؤيد است.36 استناد به آزمون حس عمومي و روش هاي راستي آزمايي ما را قادر مي سازد محورها و نظرهاي تحقيق يا همان هستة سخت37 تحقيق را كه اثر بر گرد آن شكل گرفته است نقد و مداقه كنيم .

 

[Kosarvalipour]

كشف ، فهم و نقد هستة سخت يك تحقيق وظيفة اصلي ناقد است و براي دستيابي و نقد هستة سخت، ناقد بايد محتواي تحقيق را از دو ديدگاه وارسي و نقد كند :1. برش هاي ريز 2. مهندسي كار.

 

[Kosarvalipour]

در يك اثر، مثلاً مقاله، هر پاراگراف حكم يك برش كوچك را دارد.، در اثر بزرگتري مانند كتاب مقياس برش كوچك فصل يا گفتار است. تبديل برش بزرگ (موضوع ، گزارة بزرگ) به برش كوچك نشان دهندۀ فضل مؤلف است كه اين عمل در طي فرايندي صورت مي گيرد كه به آن مهندسي كار گويند . يعني ارتباط برش كوچك با برش بزرگ و ايجاد سازواري و انسجام منطقي به نحوي كه مهندسي كار با گزارة بزرگ در تناقض نباشد و اثر يا متن در قالب يك كليت معنادار قرار گيرد .

 

[Kosarvalipour]

در نقد اثر نگاه نقادانه بايد به مهندسي كار معطوف گردد؛ اينكه متن از انسجام منطقي برخوردار است؟ خُلف و تناقض در بين اجزاي آن مشاهده مي شود؟ بين مقدمات و نتايجش رابطة صحيح برقرار است؟ شيوة استدلال مؤلف بر چه نوع استدلالي استوار است: تمثيل است، قياس است يا استقرا؟

 

[Kosarvalipour]

براي سامان دادن به اين پرسش ها به نظر مي رسد طرح پرسش هاي شش گانه كي؟ كجا؟ چي؟ چرا؟ چگونه؟ بهتر مي تواند ناقد را در نقد محتوا و فهم هستة سخت ياري كند، به ويژه پرسشِ «چرا؟» كه مبيّن چرايي و رابطة عِلّي و معلولي وقايع و پديده هاست.

 

[Kosarvalipour]

 

[Kosarvalipour]

. ادبيات نگارش: زبان متن سهم ويژه اي در نقد متن دارد. واژگان متن ممكن است در طول زمان معاني مختلفي داشته و مدلول زمانه باشند. بنابراين، زبان سهم بارزي در ادراك و شناخت تاريخ ايفا مي كند. اگر ادبيات را مهم ترين تجلي زبان بدانيم ، بهتر مي توانيم اهميت نگارش را در پردازش انديشه و مضامين دريابيم . از دو ديدگاه مي توان به ادبيات نگارش يك متن نظر افكند