آموزشی نقد عنصر توصیفات

[Tara Motlagh]

حالا می‌توان با این توصیف احساسات، تصور دقیق‌تری از ورودی باغ را در ذهن خواننده به تصویر کشید. توصیف احساسات مانند مکملی‌ست که تصویری را جان می‌بخشد و حس و حال شخصیت داستان را به مخاطب انتقال می‌دهد.

 

[Tara Motlagh]

۴- توصیف زمان
در نقد معمولی عنصر زمان به ظاهر نقد نمی‌شود اما در واقع می‌توان گفت عنصر مکان با زمان عجین است.
عنصر زمان از دو جنبه مورد بررسی قرار می‌گیرد:

 

[Tara Motlagh]

* زمان داستان: به زمانی که داستان در آن اتفاق می‌افتد اشاره دارد. داستان‌ها در زمان حال یا گذشته اتفاق می‌افتند اما معمولا در زمان حال روایت می‌شوند. زمان گذشته مربوط به داستان‌هایی‌ست که ژانر تاریخی دارند و در برهه‌ای خاص از زمان اتفاق می‌افتند. گاهی هم ممکن است داستان در عین این‌که در زمان حال شکل گرفته است اما نویسنده برای روشن شدن برخی نقاط مهم داستان گریزی به گذشته بزند که در اصطلاح به آن "فلش بک" می‌گویند. تکنیکی که اگر به موقع و در جای مناسب استفاده شود به جذابیت داستان می‌افزاید.

 

[Tara Motlagh]

*عنصر زمان در وقایع داستان: هر اتفاقی در طول داستان در زمان خاصی اتفاق می‌افتد. مثال باغ را بار دیگر استفاده می‌کنیم. شخصی که وارد باغ شده و در ورودی باغ ایستاده و به خوبی آن را توصیف می‌کند، بی‌شک در طی روز داخل باغ شده است که به این خوبی همه چیز را می‌بیند و توصیف می‌کند. اگر در شب وارد باغ میشد بی‌شک چیز زیادی برای دیدن و دقت کردن وجود نداشت تا بتواند توصیفش کند. حال این‌که چه زمانی از روز است را می‌توان با کلمات و یا توصیفات خاص نشان داد.

 

[Tara Motlagh]

"گل‌های سرخ، سفید و زرد در کناره راه ورودی که با ماسه‌های درشت فرش شده بودند راهی زیبا تا میانه باغ ایجاد کرده بودند. پرندگانی که میان شاخه‌های درختان سرسبز و پربار میوه‌ پرواز می‌کردند، سر و صدای شادی بخشی را در باغ به راه انداخته بودند. سرش را بالا گرفت، چشمانش را بست و عطر گل‌ها را که به دست نسیم صبح‌گاهی ملایم بهاری در همه جا پراکنده بود به مشام کشید. انگار همه جانش در شادابی و طراوت باغ غوطه می‌خورد."

 

[Tara Motlagh]

و یا
"گل‌های سرخ، سفید و زرد در کناره راه ورودی که با ماسه‌های درشت فرش شده بودند راهی زیبا تا میانه باغ ایجاد کرده بودند. پرندگانی که میان شاخه‌های درختان سرسبز و پربار میوه‌ پرواز می‌کردند، سر و صدای شادی بخشی را در باغ به راه انداخته بودند. خورشید نورافشان در میانه آسمان نشسته بود و انوار طلایی‌اش را به هر سو می‌پرا‌کند. سرش را بالا گرفت، چشمانش را بست و عطر گل‌ها را که به دست نسیم ملایم بهاری در همه جا پراکنده بود به مشام کشید. انگار همه جانش در شادابی و طراوت باغ عوطه می‌خورد."

 

[Tara Motlagh]

و یا
"گل‌های سرخ، سفید و زرد در کناره راه ورودی که با ماسه‌های درشت فرش شده بودند راهی زیبا تا میانه باغ ایجاد کرده بودند. پرندگانی که میان شاخه‌های درختان سرسبز و پربار میوه‌ پرواز می‌کردند، سر و صدای شادی بخشی را در باغ به راه انداخته بودند. سرش را بالا گرفت، چشمانش را بست و عطر گل‌ها را که به دست نسیم ملایم بهاری در همه جا پراکنده بود به مشام کشید. انگار همه جانش در شادابی و طراوت باغ عوطه می‌خورد. دلش می‌خواست در این خنکای عصر، لبه حوض بنشیند و باغ را تماشا کند."

 

[Tara Motlagh]

این‌که داستان در چه زمانی اتفاق می‌افتد و یا وقایع آن در چه زمانی از روز شکل می‌گیرند می‌تواند به تصویرسازی ذهنی مخاطب از آن واقعه کمک کند و باز وظیفه منتقد است که بداند نویسنده چطور توانسته عنصر زمان را در داستان خود بگنجاند. همچنین منتقد باید بررسی کند که اگر در طول داستان از تکنیک فلش بک استفاده شده، تا چه حد کاربردی، به‌جا و زیبا به کار رفته است.