آموزشی نقطه عطف، نقطه اشباع(بخش اول) در نمایش‌نامه نویسی

[-pariya-]

این نقطه ، نقطه عطف است. نقطه پایان جستجوهای قانونی و اخلاقی، و نقطه آغاز مسیری خطرناک و غیرقانونی و قطعا مخالف با اخلاقیات همیشگی شخصیت داستان!

 

[-pariya-]

چرا و چطور قهرمان ما به این نقطه رسیده است؟
مرور که می کنیم، می بینیم او تمام کارهایی را که(بدون فکر اقدامی نادرست) می توانست انجام دهد، انجام داده و قدم برنداشته ، برایش باقی نمانده! راه را کامل طی کرده و موفق نشده ! اطلاعات مسیر طی شده توسط شخصیت ، علیرغم تفاوتهایشان ، از یک جنس هستند: اقدامات قانونی!

 

[-pariya-]

همه اطلاعات ضروری و محتمل “اقدامات قانونی” به مخاطب داده شده و جای سئوال و تردیدی برای مخاطب نمانده! مخاطب می پذیرد که حالا زمان برداشتن قدمی متفاوت است!

 

[-pariya-]

نقطه عطف، نقطه”اشباع اطلاعات” مسیر طی شده است!
در این بحث ، تمرکز روی نقطه عطف میان پرده هاست!
وقتی قهرمان(پیش برنده ) مسیر معینی را در داستان طی می کند، و اطلاعات آن مسیر و موانع پیش روی قهرمان ، به طور کامل و اقناع کننده ، به مخاطب داده می شود ، وقتی مسیر طی شده به نقطه اشباع اطلاعات می رسد، مخاطب آماده پذیرش وقوع نقطه عطف و آغاز مسیری تازه در داستان(فیلمنامه) است! مسیری با اطلاعاتی تازه!

 

[-pariya-]

البته مشروط به کامل بودن اطلاعات مسیر طی شده و باقی نماندن پرسش هایی از این دست برای مخاطب:”…… چرا به فلان آدم مراجعه نکرد؟چرا فلان کار را نکرد؟چرا از همان همسایه ثروتمند درخواست کمک نکرد؟…؟”

 

[-pariya-]

نکته ای باقی مانده:

ممکن است به این نقطه اشباع اطلاعات از یک مسیر برسیم و متوجه شویم از دقیقه ۳۰-۳۵ فیلمنامه هم گذشته ایم و چنین پرده بندی اصلا مناسب فیلمنامه مان نیست( معمولا در نسخه اول فیلمنامه ، چنین وضعیتی محنمل است)!
گو اینکه بعضی از فیلمنامه ها نقاط عطف و پرده بندی های متفاوتی دارند، اما در صورت مواجهه با چنین مشکلی ، راه حل ساده است(البته در چهارچوب نظری و کلام ، و نه الزاما اجرا!)

 

[-pariya-]

راه حل مشکل این است که پرده طی شده را مرور کنیم ، اضافات را حذف کنیم ، سکانس های مشابه را ادغام کنیم ، بخش هایی از رویدادها را که جذابیت کافی ندارند ، به اطلاعات کوتاه تصویری یا کلامی تبدیل کنیم و …! به این شکل ،به زمان بندی و پرده بندی دلخواه و ضروری برای فیلمنامه مان دست پیدا می کنیم. البته اشباع اطلاعات باید محفوظ بماند!
گرچه برای نویسنده ها ، غالبا “حذف کردن” توام با حسرت و افسوس است!

 

[-pariya-]

در ادامه بحث نقطه عطف و اشباع اطلاعات پرده طی شده، سئوال دیگری پیش می آید:
آیا اشباع اطلاعات فقط در مقیاس پرده بندی و نقاط عطف میان پرده ها مصداق می یابد؟ بنا به تعریف ، سکانس در عین اینکه جزئی از فیلمنامه است ، خود به جهت اطلاعات ، واحدی مستقل است. به عبارت دیگر(با اندکی تسامح برای بیان مطلب!) سکانس ، در مقیاس کوچکتر ، موقعیتی شبیه پرده دارد، دست کم در این بحث خاص! چه زمانی و به چه دلیل یک سکانس را تمام شده می دانیم

 

[-pariya-]

که اطلاعات ضروری برای آن سکانس، به نقطه پایان رسیده باشد! یعنی به نقطه عطف آن سکانس! و این یعنی همان اشباع اطلاعات آن سکانس! اطلاعات یک سکانس، در تصویرش (چه در فیلمنامه و روی کاغذ، چه در فیلم و روی پرده) شامل همه دارایی آن سکانس است ،

 

[-pariya-]

یعنی همه اطلاعات مربوط به موضوع، کشمکش ، حال و هوا ، روابط، شخصیت ها و مفاهیم مطروحه در آن سکانس. وقتی همه اطلاعات سکانس عرضه شد، و دیگر دلیلی برای ادامه سکانس نماند، به نقطه عطف و پایان سکانس رسیده ایم!