آموزشی نیم‌فاصله

[BALLERINA]

نیم فاصله چیست؟

نیم فاصله که در زبان انگلیسی به آن Semi-Space می‌گویند سبک نشانه‌گذاری و فاصله‌گذاری بین بعضی از حروف است که بدون ایجاد فاصله اضافی از به هم چسبیدن عبارات جلوگیری می‌کند. مثلاً دو عبارت «نیم فاصله» و «نیم‌فاصله» را در نظر بگیرید، در عبارت دوم «نیم» و «فاصله» نه به یکدیگر چسبیده‌اند و نه از یکدیگر فاصله زیادی دارند، به همین میزان فاصله، نیم فاصله گفته می‌شود. فاصله برون کلمه و فاصله درون کلمه دو نوع فاصله موجود در زبان فارسی هستند. فاصله برون کلمه استقلال دو واژه از یکدیگر را نشان می‌دهد و برای چند واژه به کار برده می‌شود درحالی‌که فاصله درون کلمه برای جدانویسی درون یک واژه به کار می‌رود. به بیان ساده‌تر، نیم فاصله همان فاصله است منتهی با طول کمتر!

 

[BALLERINA]

از نیم فاصله برای جداسازی کلمات و حروفی استفاده می‌کنیم که اگر از فاصله استفاده کنیم معنای آن عوض می‌شود و اگر میان آنها فاصله نباشد به یکدیگر متصل می‌شوند. دقت داشته باشید که بین حروف و کلمات جداشده با نیم ‌فاصله، فاصله مرئی وجود ندارد و یک واژه محسوب می‌شوند. نیم فاصله در چاپگر یا نمایشگر دیده نمی‌شود. به همین دلیل به آن فاصله صفر هم می‌گویند. شاید فکر کنید نیم فاصله از آن قواعد دست‌وپاگیری است که رعایت کردن و نکردنشان هیچ اهمیتی ندارد، اما باید بدانید که به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست

 

[BALLERINA]

با استفاده از نیم فاصله، خواندن متن آسان‌تر می‌شود، نیم فاصله زیبایی متن را چندبرابر می‌سازد و به آن انسجام می‌بخشد. در اصول نگارش زبان فارسی، رعایت نیم فاصله اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا با استفاده از نیم فاصله خواننده متوجه می‌شود که با یک واحد معنایی مستقل سروکار دارد. نیم فاصله یکی از اصول نگارشی است که تایپیست‌های کاربلد و حرفه‌ای را از تایپیست‌های معمولی متمایز می‌سازد. عدم رعایت نیم فاصله به همان اندازه غلط املایی کیفیت متن را کاهش می‌دهد چون به خواننده القا می‌کند که نویسنده به‌اندازه کافی حرفه‌ای نیست.

 

[BALLERINA]

مثلاً شاید دانش‌آموز را هم به شکل «دانش ‌آموز» و هم به شکل «دانش‌آموز» بنویسید. شاید در وهله اول به نظرتان تفاوتی نداشته باشند، اما «دانش ‌آموز» بیشتر شبیه جمله‌ای امری به نظر می‌رسد که شما را به یادگیری دانش فرامی‌خواند؛ اما دانش‌آموز اسم است که معنای آن را می‌دانید. مثلاً اگر بنویسید «یک جا خرید کردم» یعنی «رفته‌ام یک جایی و خرید کردم» اما اگر بنویسید «یکجا خرید کردم» یعنی «یک‌باره خرید کردم». پس می‌بینید که نیم فاصله می‌تواند معنای جمله را تغییر دهد.

 

[BALLERINA]

بر اساس اصول نگارش زبان فارسی در موارد زیر باید از نیم فاصله استفاده کنیم

 

[BALLERINA]

بین «می» و ادامه فعل: می‌آیم، می‌رفتم بین ریشه فعلی و ضمیر در افعال ماضی نقلی و ماضی
بعید: آمده‌ام، رفته‌اید، آمده‌بودم بین کلماتی که به «ه» آخر با صدای ــِـ ختم می‌شوند و
ضمایر ملکی: خانه‌ام، خانه‌اش، جامعه‌تان بین کلماتی که به «ه» آخر با صدای ــِـ ختم می‌شوند و «ای»
نکره ساز: پروژه‌ای، خانه‌ای در زمان جمع بستن کلمات با «ها»: کتاب‌ها، خانه‌ها، درخت‌ها

 

[BALLERINA]

بین پیشوند «بی» و کلمه پس از آن: بی‌دلیل، بی‌حوصله، بی‌ادب زمانی که با اضافه کردن ریشه فعلی به یک اسم، یک صفت فاعلی یا یک مصدر می‌سازیم: ریاضی‌دان، پنجره‌ساز، گوشت‌خوار، جهان‌گردی ترکیب‌های وصفی عادی و مقلوب که به یک صفت واحد تبدیل شده‌اند: گوشت‌تلخ، دل‌نازک، پاک‌دامن، بزرگ‌منش، تلخ‌زبان بین صفت و موصوف مقلوبی که به یک کلمه تبدیل شده باشد: نرم‌افزار

 

[BALLERINA]

بین صفت و پسوندهای تفضیلی «تر» و «ترین»: شیرین‌تر، شایسته‌تر، درست‌تر، آرام‌تر کلمات مرکب ساخته‌شده با عدد: دورویی، سه‌هفته‌ای هرگاه «و» دو کلمه را به هم‌پیوند دهد و ترکیب جدیدی ساخته شود که بر مفهوم واحدی دلالت کند: بشوروبپوش، بگیروببند، گرگ‌ومیش قیدهای دوجزئی: دست‌کم قیدهای چندجزئی: روی‌هم‌رفته

 

[BALLERINA]

کلماتی مثل:
آن‌ها
دریاها
خانه‌ها
و... کلمات دیگری که مثل این‌ها هستند نیاز به نیم فاصله دارن اما کلماتی مثل:
داری ها
میری ها
نبینمت ها
در آخر از ( ها ) استفاده شده نیاز به فاصله دارن

 

[BALLERINA]

کلماتی مثل:
میمیری
نمیری
میری
میشه
میگه
ميندازم و... .
نیاز به نیم‌ فاصله ندارن چون اگه جدا بشن کلمات خوانا نمیشن و خواننده دچار اشتباه میشه اما.
کلماتی مثل
می‌شد
می‌شود
آن‌جا
آن‌ها
این‌ور
می‌گذرم
نمی‌فهمی
می‌فهمی
و... . نیاز به نیم‌ فاصله دارن.