آموزشی ویژگی‌های ژانر ترسناک در ادبیات داستانی

[Tara Motlagh]

زاویه‌ی دید اول شخص برای جذب خواننده در ابتدای داستان و نگه‌داشتن او در حالت تعلیق عالی است. با این حال، اگر می‌خواهید چیزی را از خوانندگان پنهان کنید، اجرای این زاویه دید ممکن است دشوار باشد.

 

[Tara Motlagh]

همچنین، حواستان به پیامدهای زاویه‌ی دید اول شخص با زمان گذشته‌ هم باشد. این زاویه دید نشان می‌دهد که راوی زنده مانده تا داستانش را تعریف کند، که این ممکن است پایان دراماتیک شما را خراب کند. بنابراین، اگر تصمیم به استفاده از روایت اول شخص گرفتید، احتمالا بهتر است آن را در زمان حال نگه دارید.

 

[Tara Motlagh]

۲. زاویه‌ی دید سوم شخص محدود

اگر در استفاده از زاویه‌ی دید اول شخص با مشکل روبرو شدید، به جای آن، زاویه‌ی دید سوم شخص محدود را در نظر بگیرید. این نوع روایت اغلب در داستان‌های بلند ترسناک استفاده می‌شود و توسط نویسندگان مشهوری مانند استفن کینگ و دین کنتس رواج پیدا کرده است. ببینید چطور استفن کینگ از این زاویه دید در رمان «کری» (۱۹۷۴) در توصیف شخصیت اصلی‌اش استفاده می‌کند:

 

[Tara Motlagh]

«کری در میان [دختران دیگر] به ‌سختی ایستاده بود، مثل یک قورباغه بین قو‌ها. او دختری چاق با جوش‌هایی روی گردن، پشت و باسن بود، موهای خیسش کاملا بی‌رنگ بود... او شبیه قربانی به نظر می‌رسید، کسی که همیشه مسخره‌اش می‌کردند، کسی که به آچار میمون‌کلید چپ‌دست اعتقاد داشت، کسی که همیشه کارش را خراب می‌کرد و او همین‌طور بود.»

 

[Tara Motlagh]

این روایت تصویری صمیمی از شخصیت را به خواننده ارائه می‌دهد، همچنان آزادی‌ای برای نظر دادن در اختیار نویسنده می‌گذارد که روایت اول شخص به اندازه‌ی آن این اجازه را نمی‌دهد.
روایت سوم شخص محدود همچنین برای ایجاد تدریجی یک فضای خاص، به جای اینکه مستقیما وارد آن شود (کاری که راوی پو انجام داد) مناسب است. این همان بخشی از دلایلی است که قبل‌تر گفتم روایت سوم شخص برای قطعات طولانی‌تر بهتر عمل می‌کند.

 

[Tara Motlagh]

راویان غیرقابل اعتماد

اگر به داشتن یک راوی اول شخص متعهد هستید، اما نمی‌خواهید همه‌ی چیز را برای خوانندگان خود فاش کنید، راوی غیرقابل اعتماد می‌تواند راه‌حلی عالی برای شما باشد! بسیاری از رمان‌های معمایی و هیجان‌انگیز از راویان غیرقابل اعتماد استفاده می‌کنند تا بدون اینکه اطلاعات زیادی لو بدهند، خواننده را برای یک چرخش داستانی بزرگ آماده کنند.
بنابراین، اینکه به یک راوی غیرقابل اعتماد نیاز داشته باشید یا نه، احتمالا به نحوه‌ی پایان دادن داستان شما بستگی دارد: سرراست و بدون ابهام باشد یا با یک چرخش داستانی همراه شود.

 

[Tara Motlagh]

۵. با چرخش‌های داستانی خواننده را غافلگیر کنید

چرخش‌های داستانی هیجان‌انگیز و به یاد ماندنی هستند و به تمرکز بر روی ابهام‌های قبلی کمک می‌کنند و با آشکار شدن حقیقت، تنش را کاهش می‌دهند. با این حال، ارائه‌ی یک چرخش داستانی خوب هم کار مشکلی است و هم اجرای آن بسیار دشوار. شما باید با دقت به چرخش داستان اشاره کنید، در عین حال که نباید خیلی قابل پیش‌بینی یا کلیشه‌ای باشد.
بنابراین، سوال این است که چرخش داستانی داشته باشیم یا نه؟

 

[Tara Motlagh]

چرخش داستانی داشته باشید
چرخش‌های بزرگ داستانی در ژانر وحشت معمولا مسیرهای همیشگی را طی می‌کنند: قربانی تبدیل به قاتل می‌شود، شخصی که فکر می‌کردیم مرده است در واقع زنده است، یا – بدتر از همه – همه‌ی اتفاقات فقط در ذهن شخصیت بوده‌اند! اما در نظر داشته باشید که چرخش‌های داستانی کوچک و ظریف می‌توانند به همان اندازه (یا حتی بیشتر) موثر باشند.

 

[Tara Motlagh]

به عنوان مثال، داستان کوتاه «رز برای امیلی» اثر ویلیام فاکنر را در نظر بگیرید. پس از مرگ امیلی، اهالی روستا جسد یک مسافر ناپدید شده‌ی سال‌ها پیش را به همراه یک رشته موی نقره‌ای در یکی از اتاق‌های خالی او پیدا می‌کنند. در حالی که کشف جسد ممکن است وحشتناک باشد، اما وجود موی امیلی (که نشان می‌دهد او از در آغوش گرفتن یک جسد لذت می‌برد) است که به ‌واقع شما را آزار می‌دهد.

 

[Tara Motlagh]

بدون چرخش داستانی

پایان داستان شما برای شوکه کردن و وحشت‌زده کردن خواننده، مجبور نیست کاملا غیرمنتظره باشد. رویکرد کلاسیک ژانر وحشت، خواننده را در این تعلیق نگه می‌دارد که دقیقا چه اتفاقی خواهد افتاد، سپس همه چیز با یک رویارویی خشونت‌آمیز به پایان می‌رسد.
در این رویکرد، در حالی که خود رویارویی ممکن است برای خواننده غافلگیرکننده نباشد، صحنه‌های منتهی به آن، تنش و پیش‌بینی را برای اوج داستان بالا می‌برند. به این ترتیب، حتی زمانی که لحظه‌ی مهم فرا می‌رسد، همچنان تاثیرگذار و مهیج خواهد بود.