آموزشی پنج کتابی که باید قبل از شروع ویرایش متون فارسی بخوانید

[Ela]

بیش از صد سال پیش، فرنگی‌ها به فکر طراحی اصولی برای تصحیح متون‌شان و بهبود خوانش‌پذیری آن‌ها افتادند. درست در همان زمان، ایرانیان فرهیخته و فرنگ‌رفته‌، مانند علامه قزوینی، نیز به فکر پاکیزه‌سازی زبان فارسی افتادند و نگذاشتند این زبان از قافله عقب بماند. بدین ترتیب، بحث ویرایش، به شکل امروزی‌اش، به میان آمد. در این مسیر، محمد علی فروغی نیز با این طلایه‌دار ویرایش زبان فارسی همراه شد و بعدها، دیگران نیز راه‌شان را ادامه دادند.

 

[Ela]

اما آنچه امروز، در منابع و کتاب‌های نگارش و ویرایش زبان فارسی می‌بینیم، دقیقاً آموزه‌های اولین ویراستاران نیست، چرا که ویراستاری فارسی مسیر پر پیچ و خمی را پیموده است و در این بین، مسائلی مانند ویرایش ترجمه فارسی نیز بر ویرایش فارسی تاثیر گذاشته‌اند. امروز، بازار کتاب ایران حاکی از ادامه‌دار بودن این مسیر پرپیچ و خم است. تنوع نظرات و آثار پیرموان ویرایشْ کار را برای طالبان یادگیری ویرایش فارسی دشوار کرده است. اما واقعاً، برای یادگیری ویرایش فارسی، باید به کدام منابع اطمینان کرد؟ در میان این حجم انبوه کتاب، چگونه می‌توان کتاب ویرایش فارسی خوب را تشخیص داد؟ نگران نباشید، در مسیر یافتن بهترین کتاب ویرایش و نگارش همراه‌تان هستیم.

 

[Ela]

1. غلط ننویسیم، اثر ابوالحسن نجفی​

فرقی نمی‌کند ویراستار باشید یا نویسنده، مترجم باشید یا صرفاً خواهان یادگیری زبان فارسی معیار، در هر صورت، کتاب غلط ننویسیم تالیف ابوالحسن نجفی، زبان‌شناس، مترجم، نویسنده و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، می‌تواند به شما کمک کند و چراغ راه‌تان باشد.

اگر بگوییم غلط ننویسیم انقلابی را در حوزۀ ویرایش و درست ‌نویسی به پا کرد، اصلاً غلو نکرد‌ه‌ایم. در این کتاب، استاد ابوالحسن نجفی کوشیده است تا اشتباهات متداول در زبان فارسی را برای خوانندگان شرح دهد و با معرفی اشتباهات رایج در زبان فارسی، به پاکیزه ساختن این زبان کمک کند.

 

[Ela]

و اما غلط ننویسیم برای ترجمه و ویرایش کتاب ترجمه شده! در این کتاب، علاوه بر اشتباهات رایج در زبان فارسی، مانند غلط املایی، غلط نگارشی، استفادۀ نادرست کلمه‌ها، غلط‌های صرفی و نحوی، در مورد گرته بردای واژگانی نیز سخن به میان آمده است. اگر مترجم یا ویراستار ترجمه کتاب هستید و می‌خواهید اصول ویرایش ترجمه را یاد بگیرید، غلط ننویسیم می‌تواند برای‌تان کارگشا باشد.

 

[Ela]

مشخصات کتاب

عنوان: غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی

نویسنده: ابوالحسن نجفی

ناشر: مرکز نشر دانشگاهی

تعداد صفحات: 466

 

[Ela]

2. نکته‌های ویرایش، اثر علی صلح‌جو​

کتاب بعدی نکته ‌های ویرایش از علی صلح جو، ویراستار، مترجم و نویسنده، است. وی از ویراستاران نشر فرانکلین تهران بود و از 1342 به این سو، همواره، در این حوزه فعالیت داشته است. صلح‌جو تجربۀ حاصل از دهه‌ها کار ویراستاری‌اش را در این کتاب گرد آورده است. در واقع، وی موضوعات و نکاتی را که، سال‌ها، حین کار ویراستاری یادداشت کرده بود در قالب کتابی، در اختیار علاقه‌مندان به ویراستاری قرار داده است.



و اما چرا این کتاب در قالب نوشته‌های پراکنده است؟ چرا نویسنده این نکات را تبدیل به کتابی آموزشی نکرده است؟ صلح‌جو در مورد ساختار کتابش می‌گوید:

 

[Ela]

• نوشتن کتاب درسی دربارۀ ویرایش مستلزم آوردن مطابی ابتدایی و مقدماتی بود که نوشتن آن‌ها در حوصلۀ من نبود.
• نکات ریز و موارد بحث‌برانگیزی در یادداشت‌ها بود که در چهارچوب کتاب نمی‌گنجیدند.
• همواره، از خواندن یادداشت‌های پراکنده لذت برده‌ام و در نتیجه، فکر کردم شاید کسان دیگری نیز همین‌طور باشند.

 

[Ela]

کتاب نکته های ویرایش به صورت یادداشت‌های پراکنده است، اما فهرستی بسیار دقیق و شفاف دارد و شما می‌توانید، با توجه به نیازتان، به مباحت موردنظرتان مراجعه کنید و آن‌ها را بیاموزید. نگارنده، با ذکر نمونه‌های مختلف، مقایسۀ نظرات مختلف و ذکر خطاهای پیش‌آمده، درک مفاهیم را برای خواننده آسان کرده است. حین خواندن این کتاب، کاملاً درک خواهید کرد که هر خطا می‌تواند چه عواقبی را در پی داشته باشد.

 

[Ela]

در این کتاب، با نثرساده و روان، صلح‌جو مباحث زبان‌شناختی و نکته های ویرایشی کاربردی و دقیق را به خواننده می‌آموزد و مطالب مربوط به رسم‌الخط، نحو، نشانه‌گذاری، واژه و ویرایش را نیز برایش شرح می‌دهد. چه بخواهید با ویرایش و نگارش آشنا شوید، چه در پی آموختن جزئیات دقیق آن باشید، کتاب نکته‌های ویرایش می‌تواند به شما کمک کند. نویسندگان، مترجمان و ویراستاران می‌توانند با یادگیری نکات موجود در این کتاب و به کار بستن‌شان، خوانش کتاب را برای خواننده آسان کنند.

 

[Ela]

مشخصات کتاب

عنوان: نکته‌های ویرایش

نویسنده: علی صلح‌جو

ناشر: مرکز

تعداد صفحات: 213