آموزشی چگونه از داستان‌های قدیمی اثری نوین خلق کنیم؟

[STARLET]

چگونگی خلق داستان های جدید از قصه های قدیمی


«زاویه ی دید»، داستان ها را به آثاری جدید تبدیل می کند و نشان می دهد ما به جای نیاز داشتن به مجموعه ای جدید از رویدادها، فقط به شیوه ای جدید برای نگاه کردن به آن ها نیاز داریم.

 

[STARLET]

این نکته تعجب برانگیز نیست که همه ی داستان ها قبلا خلق شده اند. از «پسر، عاشق دختر می شود» تا «دختر، پسر را به خون آشام تبدیل می کند»، انسان ها هزاران هزار سال وقت داشته اند تا هر وجه ممکن از تجربه و تخیل بشر را بیان و ثبت کنند. این حقیقت ممکن است برای بسیاری از نویسندگان، نگران کننده باشد و آن ها را از خلق هر گونه اثر جدید، دلسرد کند.

 

[STARLET]

اما چگونه می توان یک داستان جدید خلق کرد؟ نویسنده ی آمریکایی «آنا کوییندلِن» توضیح می دهد: «پس از این که «آنا کارنینا»، «خانه قانون زده»، «خشم و هیاهو»، «کشتن مرغ مینا» و «چین خوردگی در زمان» را خواندید، متوجه می شوید که واقعا دلیلی برای خلق رمان دیگری وجود ندارد. البته به استثنای یک دلیل؛ هر نویسنده—اگر این جسارت را داشته باشد—چیزی را بیان خواهد کرد که هیچکس دیگر در طول تاریخ نگفته است.»

 

[STARLET]

«زاویه ی دید»، داستان ها را به آثاری جدید تبدیل می کند و نشان می دهد ما به جای نیاز داشتن به مجموعه ای جدید از رویدادها، فقط به شیوه ای جدید برای نگاه کردن به آن ها نیاز داریم. درک درست این نکته به نویسندگان کمک می کند داستان هایی تازه و البته موفقیت آمیز خلق کنند. به همین خاطر در این مقاله قصد داریم در مورد این موضوع صحبت کنیم که چگونه می توان از طریق به کارگیری روایت های شناخته شده و موفق، داستان های جدید به وجود آورد.

 

[STARLET]

خانواده های خوشبخت همه به مثل هم هستند، اما خانواده های بدبخت هر کدام بدبختی خاص خود را دارند. در خانه ی «ابلونسکی»، کارها همه در هم بود. زن دریافته بود که شوهرش با پرستار قبلی بچه هایش که زنی فرانسوی بود، سر و سری دارد و گفته بود که دیگر نمی تواند با او زیر یک سقف به سر ببرد. این وضع سه روز بود که ادامه داشت و نه فقط زن و شوهر از آن رنج می بردند، بلکه سنگینی آن بر همه ی خانواده حس می شد. همه ی اعضای خانواده و خدمه احساس می کردند که زندگیشان در کنار هم، خالی از معنی شده است و حتی مسافرانی که از سر اتفاق در هر مسافرخانه ی سر راه، شبی را زیر یک سقف با هم به سر می بردند، بیش از آن ها—یعنی از اعضای خانواده ی «ابلونسکی» و خدمتکارانشان—با هم در پیوند بودند. بانوی خانه از اتاق خود بیرون نمی آمد و آقا دو روز بود که در خانه آفتابی نشده بود.» از کتاب «آنا کارنینا» اثر «لئو تولستوی»

 

[STARLET]

«زاویه‌ی دید» و «اسطوره‌ی یگانه»


«جوزف کمبل» در اثر تأثیرگذار خود، کتاب «قهرمان هزار چهره»، استدلال می کند که ماندگارترین داستان های اسطوره ای در طول تاریخ از ساختاری یکسان پیروی می کنند. او این ساختار را به صورت طرحی دایره ای به نام «سفر قهرمان» به تصویر می کشد؛ سفری که شامل مراحل زیر است:

 

[STARLET]

- دعوت به سفر
- امداد غیبی
- ورود به دنیای ناشناخته
- از راه رسیدن راهنما یا مرشد
- چالش ها و وسوسه ها
- مکاشفه، معمولا پیرامون مفاهیم مرگ و تولد دوباره
- دگرگونی
- تاوان یا کفاره
- بازگشت به دنیای شناخته شده

 

[STARLET]

این مراحل، توضیحی پایه ای از مفهومی به نام «اسطوره ی یگانه» هستند که بیانگر اشتراکات پرتعداد اسطوره های مختلف در تاریخ بشر است. «جوزف کمبل» نتیجه می گیرد که این شباهت ها و نقاط مشترک، تصادفی نیستند: هر جامعه، نسخه ای متفاوت از «اسطوره ی یگانه» را خلق می کند چون این مفهوم به عنوان یک داستان، برخی از اساسی ترین سوالات در مورد زندگی انسان را مورد توجه قرار می دهد. داستان، مفهومی ضروری برای تمدن بشر است که به نیازهایی حیاتی در مورد روانشناسی ما می پردازد، و به همین خاطر، انسان ها نمی توانند در مقابل خلق آن از خود مقاومت نشان دهند.

 

[STARLET]

البته هر تمدن، پیچ و خم های مختص به خود را به آن اضافه می کند، و مفاهیم زیبایی شناختیِ داستان را به گونه ای تغییر می دهد که با زمانه و فرهنگ خود سازگاری داشته باشد. مفهوم «اسطوره ی یگانه» برای توضیح تقریبا همه ی داستان ها—از «ادیسه» گرفته تا «ارباب حلقه ها»—به کار گرفته شده است. «جادوگر شهر آز» از همین ساختار پیروی می کند، درست مانند فیلم های مطرحی همچون «باشگاه مشت زنی».

 

[STARLET]

«اسطوره ی یگانه» با وجود عمومیت خود، این نکته را ثابت می کند که تکرار ساختار داستان ها، نه تنها مشکل‌آفرین نیست بلکه شیوه ی کارکرد آن ها را به ما نشان می دهد. این نکته به این معنا نیست که هیچ چیز جدیدی وجود ندارد، بلکه به ما گوشزد می کند «جدید بودن» هیچ وقت مسئله ی اصلی نبوده است. «اسطوره ی یگانه» نشان می دهد داستان هایی هستند که تجربه‌شان آنقدر برای ما اهمیت دارد که هزاران نسخه از آن ها را به وجود می آوریم. این خبر خیلی خوبی برای نویسندگان است، چرا که نشان می دهد آن ها از قبل می دانند مخاطبین دقیقا در مقابل چه نوع داستان هایی نمی توانند مقاومت کنند!