معرفی کتاب کتاب لذت خواندن در عصر حواس‌پرتی | مرور کتاب+جملات برگزیده

[شیر کاکائو]

 

[شیر کاکائو]

از عادات دیگر عموم ما برای کتاب‌خوانی، رفتن به سراغ آثار جدید و ارج نهادنِ بی‌دلیل به یک اثر تازه در قیاس با کتابی قدیمی است. اینجا هم نویسنده نظر متفاوت خودش را بیان می‌کند و حتی در فصلی با عنوان «بالادست» از ما می‌خواهد تا ارج بیشتری برای کتاب‌های کهن قائل باشیم با این توجیه از رودیارد کیپلینگ که:

«اگر خودمان را منحصراً وقف ادبیات مدرن بکنیم، این فکر به سرمان می‌افتد که جهان در حال پیشرفت است درحالی‌که تنها در حال تکرار شدن است. صرفاً وقتی آدم چیزهایی را می‌خواند که مدت‌ها پیش نوشته شده، درمی‌یابد که بهترین چیزهای قدیمی تا چه اندازه مطلقاً مدرن هستند.»

 

[شیر کاکائو]

ما در این کتاب یاد می‌گیریم که برخورد منعطف‌تری نسبت به آثار مختلف داشته باشیم و همۀ آن‌ها را به یک چشم نبینیم؛ مثلاً قرار نیست یک کتاب رمان را به همان دقت و سرعت و با همان میزان تمرکز بخوانیم که یک کتاب فلسفی و جدی‌تر را. این انعطاف‌پذیری در خواندن از ما خواننده‌های بهتری می‌سازد و همان‌طور که نویسنده به آن اشاره می‌کند:

«اکثر ما، رمان‌ها را با این باور عموماً ناخودآگاه می‌خوانیم که می‌توانیم آن‌ها را با چابکی بسیار تمام کنیم و مهم‌تر از آن اینکه تمام کاری که باید بکنیم این است که یک بار خوب همه‌اش را بخوانیم؛ اما در برخورد با آثار دیگری که نیاز به فکر دارند، نیاز است صبورتر باشیم. لازم است بسط آهسته و روشمند ایده‌ها را دنبال کنیم. مکث کنیم (شاید در انتهای هر پاراگراف) تا مطمئن شویم که نکتۀ اصلی‌اش را پیش از رفتن سروقت بعدی‌ها فهمیده‌ایم.»

 

[شیر کاکائو]

از طرفی، نویسنده ما را به واکنشگری در برابر آنچه می‌خوانیم دعوت می‌کند چراکه منتشر شدن هر کتاب را «دعوت‌نامه‌ای برای واکنش» می‌داند:

«در یک گفت‌وگو، تقدم با کسی است که گوش می‌دهد نه آنکه حرف می‌زند. ما حرف نمی‌زنیم مگر اینکه انتظار واکنشی را داشته باشیم؛ و آنچه را می‌گوییم، در سایۀ واکنش‌های واقعی شکل دهیم. خواندن هم چالش‌برانگیزتر و لذت‌بخش‌تر خواهد بود اگر حاضر باشیم به سؤالاتی که متن مقابلمان می‌گذارد پاسخ دهیم.»

 

[شیر کاکائو]

بازهم در برخورد با همین کتاب، می‌توانیم میزان واکنشگر بودن خود را بفهمیم و ببینیم در مواجهه با آنچه نویسنده مطرح می‌کند تا چه اندازه مشارکت جدی داریم.

از اینجاست که می‌شود گفت این کتاب، اثری برای از تولید به مصرف است. شما تولیدات ذهنی خود را حین خواندن پیاده می‌کنید و نتیجه‌اش را با فاصله‌ای کوتاه از یادگیری، در عمل می‌بینید.

 

[شیر کاکائو]

در آخر همان‌طور که نویسنده اشاره می‌کند لازم است مراقب باشیم تا خواندن را بیهوده برای خودمان سخت نکنیم. تلاش کنیم تا موقع خواندن، کاملاً با کتاب مواجه شویم و آن را با تمامیت دریابیم:

«خواندن که برای بسیاری از ما در پیلۀ گرمی از امنیت، همراه با احساس بدون تردید و دوست داشته شدن آغاز می‌شود به‌تدریج و به نحوی اجتناب‌ناپذیر تبدیل به جایگاه استرس می‌گردد. تبدیل به محیط رقابتی می‌شود که ما در آن پیروز می‌شویم یا شکست می‌خوریم. این چیزی است که باعث می‌شود به خودمان و به دیگران دروغ بگوییم دربارۀ اینکه واقعاً در مقام خواننده و درنتیجه در مقام یک انسان، چه کسی هستیم.»

 

[شیر کاکائو]

بخش‌هایی از کتاب لذت خواندن در عصر حواس‌پرتی​

حالا بخش‌هایی از کتاب را باهم می‌خوانیم:

چیزی را بخوانید که خوشتان می‌آید (دست‌کم بیشتر اوقات) و خجالت هم نکشید؛ و حتی اگر از آن دسته افراد کمیابی هستید که بیشتر از کتاب‌هایی خوشتان می‌آید که برخی به آن‌ها کتاب‌های تراز اول می‌گویند، آن‌ها را تبدیل به رژیم فکری ثابت خود نکنید. همان‌طور که هرروز در باشکوه‌‌ترین رستوران غذا نمی‌خورید. این کار زیاده‌روی خواهد بود.​

 

[شیر کاکائو]

ازآنجایی‌که زندگی ما در زمان روبه‌جلو حرکت می‌کند یا شاید فقط به این دلیل که نسبت به چیزهای تازه شوق بی‌دلیل داریم، تمایل طبیعی‌مان حرکت به سمت پایین‌دست (خواندن کتاب‌های جدید نسبت به کتاب‌های قدیمی) است؛ و این تمایلی است که گاه ارزش دارد در برابرش مقاومت کنیم.​

 

[شیر کاکائو]

خواندن زمانی که نوشتنی در کار نیست بیهوده، پوچ و احمقانه است. مگر هنگام خواندن رمانی دم‌دستی. هرچند من نمی‌خواهم حتی آن نوع خواندن نیز کاملاً از یادداشت‌برداری بری باشد.​

 

[شیر کاکائو]

حاشیه‌نویسی‌ها را پاک نمی‌کنم؛ چون داشتن سندی از اینکه زمانی چگونه کتاب می‌خوانده‌ام برایم ارزشمند است. نه‌فقط برای اینکه بتوانم به خودم تبریک بگویم بابت سطح پختگی‌ای که به آن رسیده‌ام. من امروز جداً متفاوت از سی سال قبل کتاب می‌خوانم و در موارد بسیاری مطمئنم که بهتر می‌خوانم. این نشانۀ بلوغ من و باریک شدن سلیقه است.​