هوا فضا کره ماه

[BARAN.]

ریتم فاز‌های ماه بشر را برای هزاران سال راهنمایی کرده؛ برای مثال، ماه‌های تقویم تقریبا برابر با زمان بین دو ماه کامل هستند. اما چرخش ماه و فاز‌های آن می‌تواند رازآلود به نظر برسد. برای مثال، همیشه یک طرف ماه به سمت ما است، اما بسته به موقعیت ماه نسبت به زمین و خورشید، اندازه‌ای از آن که برای ما قابل دیدن است همواره تغییر می‌کند.

 

[BARAN.]

ماه با این که قمر زمین است و قطری حدودا ۳٫۴۷۵ کیلومتری دارد، از پلوتو بزرگ‌تر است. (و چهار قمر بزرگتر از ماه ما در منظومه خورشیدی وجود دارد.)

 

[BARAN.]

چگونه ماه شکل گرفت؟

نظریه‌های مختلفی درباره چگونگی به وجود آمدن ماه وجود دارند، اما شواهد تازه‌تر نشان می‌دهند که ماه زمانی شکل گرفت که یک برخورد عظیم، قسمتی از زمین مذاب اولیه را جدا کرد و آن‌ها را به عنوان مواد اولیه ماه به مدار زمین فرستاد.

 

[BARAN.]

دانشمندان می‌گویند که شیء برخوردکننده احتمالا ۱۰٪ زمین جرم داشته و تقریبا اندازه مریخ بوده است. چون زمین و ماه از لحاظ ترکیب بسیار به هم شباهت دارند، پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که این برخورد حدود ۹۵ میلیون سال بعد از شکل‌گیری منظومه خورشیدی رخ داده ــ البته ۳۲ میلیون سال کمتر یا بیشتر. (منظومه خورشیدی تقریبا ۴/۶ میلیارد سال عمر دارد.)

 

[BARAN.]

در سال ۲۰۱۵، پژوهش جدیدی به این نظریه وزن بیشتری داد؛ با استفاده از شبیه‌سازی گردش سیارات در منظومه خورشیدی اولیه و همچنین تفاوت کشف شده جدید در فراوانی عنصر تنگستن-۱۸۲ در زمین و ماه.

 

[BARAN.]

حالی که این نظریه، که عموما با نام نظریه برخورد بزرگ شناخته می‌شود، نظریه غالب در جامعه علمی است، چندین ایده دیگر نیز در مورد شکل‌گیری ماه وجود دارند. از جمله این ایده که زمین ماه را به دام انداخته، یا ماه از دل زمین خارج شده، یا حتی این که زمین ماه را از زهره دزدیده است.

 

[BARAN.]

 

[BARAN.]

ماه از چه ساخته شده؟

ماه به احتمال زیاد یک هسته بسیار کوچک، در حد تنها ۱ تا ۲ درصد جرم ماه و با قطر تقریبا ۶۸۰ کیلومتر، دارد. احتمالا اغلب این هسته از آهن باشد، اما می‌تواند مقادیر زیادی گوگرد و عناصر دیگر نیز داشته باشد.



گوشته سنگی ماه حدود ۱۳۳۰ کیلومتر ضخامت دارد و از سنگ‌های متراکم مملو از آهن و منیزیم ساخته شده است ماگما‌های موجود در گوشته در گذشته راه خود را به سطح ماه پیدا کردند و برای بیش از یک میلیارد سال به طور آتشفشانی منفجر شده‌اند ــ تقریبا از چهار تا سه میلیارد سال پیش.

 

[BARAN.]

پوسته، شامل سطح ماه، به طور میانگین ۷۰ کیلومتر عمق دارد. قسمت بیرونی پوسته به خاطر برخورد‌های بزرگی که ماه تحت تاثیر آن‌ها بوده شکسته و راه را برای دسترسی به مواد دست‌نخورده در عمق تقریبا ۹/۶ کیلومتری باز کرده است.

 

[BARAN.]

مثل چهار سیاره داخلی منظومه خورشیدی، ماه نیز سنگی است. سطح ماه با دهانه‌های ناشی از برخورد سیارک‌ها در میلیون‌ها سال پیش آبله‌گون شده، و، چون آب و هوایی روی ماه وجود ندارد، دهانه‌های آن فرسوده نشده‌اند.